Anafylactische reactie door biological voor astma is zeldzaam

Het gebruik van biologicals als behandeling van ernstig astma kan soms gepaard gaan met een anafylactische reactie. Deze bijwerking is echter zeldzaam, concluderen onderzoekers op basis van meldingen in de WHO VigiBase.

De afgelopen jaren zijn er diverse ‘biologicals’ ter beschikking gekomen voor de behandeling van patiënten met (type 2) ernstig astma, zoals omalizumab (anti-IgE), mepolizumab, reslizumab en benralizumab (anti-IL5) en dupilumab (anti-IL4R). Op basis van de uitkomsten van de registratiestudies van deze medicijnen kan worden gesteld dat deze medicijnen over het algemeen veilig zijn. Echter, gegevens over de veiligheid ervan bij specifieke (kwetsbare) groepen in de dagelijkse praktijk ontbreken nog grotendeels. 

Uitkomsten van een studie van Italiaanse onderzoekers vult dit hiaat voor een deel op.¹ De onderzoekers raadpleegden de WHO-database VigiBase² naar meldingen over anafylactische reacties bij gebruik van de genoemde biologicals. Dit leverde (tot september 2022) 1.230 meldingen op: 978 over omalizumab, 91 over mepolizumab, 86 over benralizumab, 69 over dupilumab en 6 over reslizumab. Op basis hiervan concluderen de onderzoekers dat de incidentie van anafylactische reacties die worden veroorzaakt door deze medicijnen lager is dan 1%.

Het optreden van een anafylactische reactie werd voor alle medicijnen drie- tot viermaal vaker gemeld bij vrouwen dan bij mannen. Echter, de onderzoekers maken hierbij geen vermelding van de man/vrouwverhouding in het gebruik van deze medicijnen. De overgrote meerderheid van de meldingen (> 95%) heeft betrekking op patiënten van 18 jaar en ouder. 

De onderzoekers poneren 2 mogelijke oorzaken voor het ontstaan van deze anafylactische reacties. Ten eerst kan de eiwitstructuur van het medicijnen immunogeen werken en zo een anafylactische reactie opwekken. Daarnaast hebben astmapatiënten mogelijk een verhoogde kans een ernstige allergische reactie (tegen een medicijn) te ontwikkelen.³

Op basis van deze uitkomsten concluderen de onderzoekers dat de astma-biologics veilig zijn, in het bijzonder bij jonge patiënten. 

Bronnen:

1. Furci F. Anaphylaxis due to anti-asthmatic biologics: analysis of VigiBase®, the WHO pharmacovigilance database. ISAF 2023, abstract OA6.
2. https://who-umc.org/vigibase/
3. Sitek AN, Li JT, Pongdee T. Risks and safety of biologics: A practical guide for allergists. World Allergy Organ J. 2023;16(1):100737.