In een Nederlands cohort van oudere nierpatiënten had ruim een derde symptomen van apathie, van wie de helft ook depressieve symptomen vertoonde. Apathiesymptomen hingen samen met lagere functionele en cognitieve uitkomsten en een bijna twee keer hoger sterfterisico.
Toekomstig onderzoek zou zich daarom moeten richten op de oorzaak van apathie en de mogelijke rol van apathie in het voorspellen van cognitieve achteruitgang bij chronische nierschade (CNS). Dit stelt Carlijn Voorend uit het Leids Universitair Medisch Centrum. In de verouderende patiëntenpopulatie met CNS komen steeds vaker cognitieve beperkingen en depressie voor; aandoeningen die beide gerelateerd zijn aan apathie. Toch waren de prevalentie en gevolgen van apathie niet eerder onderzocht onder CNS-patiënten.
In deze studie onderzochten Voorend en haar collega’s daarom apathiesymptomen bij patiënten van 65 jaar en ouder met CNS-stadium 4-5 uit het prospectieve multicenter Cognitive Decline in Older Patients with ESKD (COPE) cohort. Apathiesymptomen werden gemeten met 3 van de 15 items van de Geriatric Depression Scale en depressiesymptomen met de overige 12 items.
Van de 180 deelnemende patiënten was 67% man, de mediane leeftijd was 75,5 jaar en de gemiddelde eGFR 16,5 ml/min/1,73 m2 (SD 4,6). In totaal vertoonden 64 van hen (36%) symptomen van apathie en 30 (17%) symptomen van geïsoleerde apathie (zonder symptomen van depressie).
Apathiesymptomen op baseline hingen samen met primaire vasculaire nierziekte (p = 0,031), depressie (p < 0,001), frailty (p < 0,001) en afgenomen fysiek functioneren, bestaande uit functionele afhankelijkheid (GARS-score; p < 0,001) en verminderde handknijpkracht (p = 0,026) en wandelsnelheid (p < 0,001). Bovendien waren de symptomen geassocieerd met verminderde executieve functies (p = 0,045) en een lagere psychomotorische snelheid (p = 0,022). Verder bleken patiënten met apathiesymptomen na correctie voor confounders een 90% hoger sterfterisico te hebben dan patiënten zonder deze symptomen (p = 0,022).
Bron:
Voorend C, et al. Apathy associates with cognitive dysfunction and mortality in older CKD patients. 59th ERA Congress 2022, abstract FC 104.