Deze techniek kan gaan helpen om antibioticaresistentie te voorkomen

Delen via:
ESCMID 2024

Tijdens een Meet The Expert-sessie over de Nobelprijs-winnende techniek CRISPR-Cas staat microbioloog en biotech-ingenieur dr. Rodrigo Ibarra-Chávez op het podium. Hij schetst wat de mogelijkheden zijn om hiermee antibioticaresistentie te lijf te gaan.

Met CRISPR-Cas-technologie kunnen moleculair biologen het genoom van levende organismen nauwkeurig aanpassen. Ibarra-Chávez: “CRISPR-Cas werkt als een moleculaire ‘schaar’ en kan met behulp van gids-RNA (gRNA) het DNA op bepaalde plekken doorknippen. Hiermee is het makkelijk om DNA te ontdoen van ongewenste genen of nieuw genetisch materiaal in de cellen van een organisme in te brengen.”

Trojaanse paarden

Ibarra-Chávez zet CRISPR-Cas-systemen in om bacteriële celdood te induceren of de expressie van antibioticaresistentie te verstoren.2 Om de doelbacterie te bereiken, gebruikt hij mobiele genetische elementen (MGE’s).2 “Dit zijn delen van het bacteriële genoom die zich kunnen verplaatsen naar andere gastheercellen of kunnen overgaan naar een andere soort: Trojaanse paarden.2 Deze elementen sturen de bacteriële evolutie via horizontale genoverdracht. Ook bacteriofagen, die verticaal kunnen worden overgedragen, worden beschouwd als MGE”, legt Ibarra-Chávez uit.

Terugvechten

Het team van Ibarra-Chávez zet faagsatellieten in: parasieten van fagen.3 “Faag-satellieten kapen delen van de virale deeltjes van fagen om ze naar gastcellen te brengen.3 In tegenstelling tot fagen kunnen satellieten bacteriën infecteren zonder ze te vernietigen.3 Bacteriën kunnen echter terugvechten en mechanismen ontwikkelen om de werking van het CRISPR-Cas-systeem te omzeilen.4 Ook kunnen afleveringsvectoren kwetsbaar zijn voor anti-MGE-afweer.4 “Deze afweer proberen we tegen te gaan met anti-CRISPR’s en afweerremmers in de afleverlading, zodat de CRISPR kan aankomen en deze de AMR-genen in de cel kan aanvallen.”4

Tot slot staat Ibarra-Chávez stil bij combinatiestrategieën die gebruikmaken van CRISPR-Cas-systemen, fagen en antibiotica.5 “Fagen leggen een selectieve druk op antibioticaresistente cellen: dit kan de werking van sommige antibiotica verbeteren. Verder is het mogelijk om met CRISPR-Cas in combinatie met fagen en/of antibiotica de resistentiemechanismen te onderdrukken die besmettelijke bacteriën kunnen ontwikkelen,” aldus de onderzoeker.

Bronnen:

  1. Ibarra-Chávez R. How to use CRIPR-Cas to combat AMR. ESCMID 2024, oral presentation 3749.
  2. Ibarra-Chávez R, Hansen MF, Pinilla-Redondo Ret al. Phage satellites and their emerging applications in biotechnology. FEMS Microbiol Rev. 2021;45(6): fuab031.
  3. de Sousa JAM, Fillol-Salom A, Penadés JR, et al. Identification and characterization of thousands of bacteriophage satellites across bacteria. Nucleic Acids Res. 2023;51:2759-77.
  4. Mayo-Muñoz D, Pinilla-Redondo R, Camara-Wilpert S, et al. Inhibitors of bacterial immune systems: discovery, mechanisms and applications. Nat Rev Genet. 2024;25:237-54.
  5. Goren M, Yosef I, Qimron U. Sensitizing pathogens to antibiotics using the CRISPR-Cas system. Drug Resist Updat. 2017;30:1-6. 

Aanpak van zorginfecties in Nederlandse verpleeghuizen

mrt 2019 | Bacteriële infecties

Lees meer over Aanpak van zorginfecties in Nederlandse verpleeghuizen

Effectieve behandeling acute HCV biedt perspectief voor eradicatie

feb 2019 | Hepatitis

Lees meer over Effectieve behandeling acute HCV biedt perspectief voor eradicatie

Respiratoire microbiota: poortwachter van gezonde luchtwegen

feb 2019

Lees meer over Respiratoire microbiota: poortwachter van gezonde luchtwegen

Sterfgevallen en DALY's door resistente bacteriën in de EU

feb 2019 | Antibioticaresistentie

Lees meer over Sterfgevallen en DALY's door resistente bacteriën in de EU

Minder antibioticavoorschriften bij gezamenlijke besluitvorming

feb 2019 | Antibioticaresistentie

Lees meer over Minder antibioticavoorschriften bij gezamenlijke besluitvorming

Ammodo Science Award voor prof. dr. Teun Bousema

feb 2019 | Parasitaire infecties

Lees meer over Ammodo Science Award voor prof. dr. Teun Bousema

Nationaal Hepatitis Delta webinar

28 mei 2024 | Hepatitis, Hepatologie, Virale infecties

Lees meer over Nationaal Hepatitis Delta webinar

Maternale vaccinatie ter preventie van RSV in kinderen

9 jan 2024 om 20:00 | Virale infecties

Lees meer over Maternale vaccinatie ter preventie van RSV in kinderen

RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

27 nov 2023 om 20:00 | Ouderen, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

11 aug 2022 | HIV

Lees meer over Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

The ART of Preventing Kidney Damage

12 apr 2021 om 20:00 | HIV, Virale infecties

Lees meer over The ART of Preventing Kidney Damage

De zin en onzin van vaccineren

Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over De zin en onzin van vaccineren

IDWeek in ORANJE 2024

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:45 | Transplantatie, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over IDWeek in ORANJE 2024

Post CROI 2025

dinsdag 1 apr 2025 van 18:00 tot 21:30 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Post CROI 2025

Veel goed nieuws uit de FLOW-trial

okt 2024 | Chronische nierschade, Virale infecties

Lees meer over Veel goed nieuws uit de FLOW-trial

Betere immuunrespons na COVID-19-vaccinatie door vervangen MMF?

okt 2024 | Niertransplantatie, Vaccinatie

Lees meer over Betere immuunrespons na COVID-19-vaccinatie door vervangen MMF?

Fecestransplantatie evenaart antibiotica bij acute 'C. difficile'-infectie

okt 2024 | Bacteriële infecties, Transplantatie

Lees meer over Fecestransplantatie evenaart antibiotica bij acute 'C. difficile'-infectie

Verhoogd risico op maagkanker bij migrantengroepen

okt 2024 | Bacteriële infecties, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Verhoogd risico op maagkanker bij migrantengroepen

De stand van onze seksuele gezondheid in 2024

sep 2024 | Antibioticaresistentie, HIV, SOA, Venereologie

Lees meer over De stand van onze seksuele gezondheid in 2024

Insulineresistentie gerelateerd aan 31 ziektes

sep 2024 | Bacteriële infecties, Bewegingsstoornissen, Diabetes, Jicht, Pancreatitis

Lees meer over Insulineresistentie gerelateerd aan 31 ziektes

IgE en eosinofielen voorspellen ABPA bij kinderen met cystische fibrose

sep 2024 | CF, Schimmelinfecties

Lees meer over IgE en eosinofielen voorspellen ABPA bij kinderen met cystische fibrose

Beter fysiek welbevinden na revalidatie bij Long COVID

sep 2024 | Pneumonie, Virale infecties

Lees meer over Beter fysiek welbevinden na revalidatie bij Long COVID

Studie onthult stigmatisering van hiv door zorgverleners

jul 2024 | HIV

Lees meer over Studie onthult stigmatisering van hiv door zorgverleners

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

Innovatie in de zorg

nov 2019

Lees meer over Innovatie in de zorg

MedNet Infectieziekten 2024-02

mei 2024

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2024-02

MedNet Infectieziekten 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2024-01

MedNet Infectieziekten 2023-05

dec 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-05

MedNet Infectieziekten 2023-04

nov 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-04

MedNet Infectieziekten 2023-03

aug 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-03

MedNet Infectieziekten 2023-02

mei 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-02

MedNet Infectieziekten 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-01

MedNet Infectieziekten 2022-05

dec 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-05

MedNet Infectieziekten 2022-04

okt 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-04