Deze techniek kan gaan helpen om antibioticaresistentie te voorkomen

Delen via:
ESCMID 2024

Tijdens een Meet The Expert-sessie over de Nobelprijs-winnende techniek CRISPR-Cas staat microbioloog en biotech-ingenieur dr. Rodrigo Ibarra-Chávez op het podium. Hij schetst wat de mogelijkheden zijn om hiermee antibioticaresistentie te lijf te gaan.

Met CRISPR-Cas-technologie kunnen moleculair biologen het genoom van levende organismen nauwkeurig aanpassen. Ibarra-Chávez: “CRISPR-Cas werkt als een moleculaire ‘schaar’ en kan met behulp van gids-RNA (gRNA) het DNA op bepaalde plekken doorknippen. Hiermee is het makkelijk om DNA te ontdoen van ongewenste genen of nieuw genetisch materiaal in de cellen van een organisme in te brengen.”

Trojaanse paarden

Ibarra-Chávez zet CRISPR-Cas-systemen in om bacteriële celdood te induceren of de expressie van antibioticaresistentie te verstoren.2 Om de doelbacterie te bereiken, gebruikt hij mobiele genetische elementen (MGE’s).2 “Dit zijn delen van het bacteriële genoom die zich kunnen verplaatsen naar andere gastheercellen of kunnen overgaan naar een andere soort: Trojaanse paarden.2 Deze elementen sturen de bacteriële evolutie via horizontale genoverdracht. Ook bacteriofagen, die verticaal kunnen worden overgedragen, worden beschouwd als MGE”, legt Ibarra-Chávez uit.

Terugvechten

Het team van Ibarra-Chávez zet faagsatellieten in: parasieten van fagen.3 “Faag-satellieten kapen delen van de virale deeltjes van fagen om ze naar gastcellen te brengen.3 In tegenstelling tot fagen kunnen satellieten bacteriën infecteren zonder ze te vernietigen.3 Bacteriën kunnen echter terugvechten en mechanismen ontwikkelen om de werking van het CRISPR-Cas-systeem te omzeilen.4 Ook kunnen afleveringsvectoren kwetsbaar zijn voor anti-MGE-afweer.4 “Deze afweer proberen we tegen te gaan met anti-CRISPR’s en afweerremmers in de afleverlading, zodat de CRISPR kan aankomen en deze de AMR-genen in de cel kan aanvallen.”4

Tot slot staat Ibarra-Chávez stil bij combinatiestrategieën die gebruikmaken van CRISPR-Cas-systemen, fagen en antibiotica.5 “Fagen leggen een selectieve druk op antibioticaresistente cellen: dit kan de werking van sommige antibiotica verbeteren. Verder is het mogelijk om met CRISPR-Cas in combinatie met fagen en/of antibiotica de resistentiemechanismen te onderdrukken die besmettelijke bacteriën kunnen ontwikkelen,” aldus de onderzoeker.

Bronnen:

  1. Ibarra-Chávez R. How to use CRIPR-Cas to combat AMR. ESCMID 2024, oral presentation 3749.
  2. Ibarra-Chávez R, Hansen MF, Pinilla-Redondo Ret al. Phage satellites and their emerging applications in biotechnology. FEMS Microbiol Rev. 2021;45(6): fuab031.
  3. de Sousa JAM, Fillol-Salom A, Penadés JR, et al. Identification and characterization of thousands of bacteriophage satellites across bacteria. Nucleic Acids Res. 2023;51:2759-77.
  4. Mayo-Muñoz D, Pinilla-Redondo R, Camara-Wilpert S, et al. Inhibitors of bacterial immune systems: discovery, mechanisms and applications. Nat Rev Genet. 2024;25:237-54.
  5. Goren M, Yosef I, Qimron U. Sensitizing pathogens to antibiotics using the CRISPR-Cas system. Drug Resist Updat. 2017;30:1-6. 

Hart- en vaatziekten bij hiv

mrt 2017

Lees meer over Hart- en vaatziekten bij hiv

Farmacologische studies

mrt 2017

Lees meer over Farmacologische studies

Nieuwe antiretrovirale middelen

mrt 2017

Lees meer over Nieuwe antiretrovirale middelen

WHO publiceert lijst met meest resistente bacteriën

feb 2017 | Bacteriële infecties

Lees meer over WHO publiceert lijst met meest resistente bacteriën

Voorschrijven van antibiotica door huisartsen kan doelmatiger

feb 2017 | Antibioticaresistentie

Lees meer over Voorschrijven van antibiotica door huisartsen kan doelmatiger

Laat recidief versus herinfectie bij HCV-patiënten met SVR na sofosbuvir

feb 2017 | Hepatitis

Lees meer over Laat recidief versus herinfectie bij HCV-patiënten met SVR na sofosbuvir

Nationaal Hepatitis Delta webinar

28 mei 2024 | Hepatitis, Hepatologie, Virale infecties

Lees meer over Nationaal Hepatitis Delta webinar

Maternale vaccinatie ter preventie van RSV in kinderen

9 jan 2024 om 20:00 | Virale infecties

Lees meer over Maternale vaccinatie ter preventie van RSV in kinderen

RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

27 nov 2023 om 20:00 | Ouderen, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

11 aug 2022 | HIV, Stamceltransplantatie, Vaccinatie

Lees meer over Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

The ART of Preventing Kidney Damage

12 apr 2021 om 20:00 | HIV, Virale infecties

Lees meer over The ART of Preventing Kidney Damage

De zin en onzin van vaccineren

Bacteriële infecties, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over De zin en onzin van vaccineren

Post CROI 2025

dinsdag 1 apr 2025 van 18:00 tot 21:30 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Post CROI 2025

Goede hiv-preventie met halfjaarlijkse injecties met lenacapavir bij transgenders en homo- en biseksuele mannen

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Goede hiv-preventie met halfjaarlijkse injecties met lenacapavir bij transgenders en homo- en biseksuele mannen

Naleving van pre-expositieprofylaxe beter met halfjaarlijkse injectie van lenacapavir dan met dagelijkse pillen

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Naleving van pre-expositieprofylaxe beter met halfjaarlijkse injectie van lenacapavir dan met dagelijkse pillen

Update van de Europese richtlijnen voor de preventie, diagnose en behandeling van hiv bij kinderen

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Update van de Europese richtlijnen voor de preventie, diagnose en behandeling van hiv bij kinderen

In Europa hebben niet alle mannen die seks hebben met mannen dezelfde toegang tot pre-expositieprofylaxe

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over In Europa hebben niet alle mannen die seks hebben met mannen dezelfde toegang tot pre-expositieprofylaxe

Vergelijkbare incidentie CNS-AE’s met DTG/3TC en BIC/FTC/TAF bij mensen met hiv en neuropsychiatrische comorbiditeit

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Vergelijkbare incidentie CNS-AE’s met DTG/3TC en BIC/FTC/TAF bij mensen met hiv en neuropsychiatrische comorbiditeit

Behandeling met immuuncheckpointremmers is veilig bij mensen met hiv en kanker

nov 2024 | HIV, Immuuntherapie, Longoncologie, Virale infecties

Lees meer over Behandeling met immuuncheckpointremmers is veilig bij mensen met hiv en kanker

Goede virologische suppressie met dolutegravir-bevattende therapie in een Thais programma

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Goede virologische suppressie met dolutegravir-bevattende therapie in een Thais programma

Resistentie bij mensen met hiv die tweedegeneratie-integraseremmers krijgen

nov 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Resistentie bij mensen met hiv die tweedegeneratie-integraseremmers krijgen

Immunologische responsen op MVA-vaccinatie en mpox-infectie bij mensen met hiv

nov 2024 | HIV, Vaccinatie

Lees meer over Immunologische responsen op MVA-vaccinatie en mpox-infectie bij mensen met hiv

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

Innovatie in de zorg

nov 2019

Lees meer over Innovatie in de zorg

MedNet Infectieziekten 2024-04

nov 2024

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2024-04

MedNet Infectieziekten 2024-02

mei 2024

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2024-02

MedNet Infectieziekten 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2024-01

MedNet Infectieziekten 2023-05

dec 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-05

MedNet Infectieziekten 2023-04

nov 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-04

MedNet Infectieziekten 2023-03

aug 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-03

MedNet Infectieziekten 2023-02

mei 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-02

MedNet Infectieziekten 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-01

MedNet Infectieziekten 2022-05

dec 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-05