GFAP in serum mogelijk geschikte biomarker voor hersenweefselschade bij progressieve MS

Delen via:
ECTRIMS 2023

Neurofilament light chain, glial fibrillary acid protein en contactine-1 zijn biomarkers voor hersenweefselschade die gemeten kunnen worden in liquor en serum. Ze kunnen in de toekomst mogelijk gebruikt worden als prognostische biomarkers bij MS. Bij mensen met progressieve MS is nu de relatie onderzocht tussen deze biomarkers en verschillende klinische en imagingmaten, met opmerkelijke resultaten. 

De onderzoekers van onder andere het Amsterdam UMC gebruikten in een exploratief onderzoek gegevens van de SPRINT-MS, een Amerikaans fase II-studie bij mensen met primair of secundair progressieve MS. 255 patiënten (gem. leeftijd 55,6 jaar; 53,3% vrouw) stonden bloed af en konden zelf kiezen of ze liquor wilden afstaan, wat 70 mensen deden. Laboratoriummedewerkers bepaalden concentraties van neurofilament light chain (NfL), glial fibrillary acid protein (GFAP) en contactine-1. Klinische maten waren onder andere EDSS-scores, en de MRI-maten van atrofie van de gehele hersenen en corticale atrofie. Statistische analyses bestonden uit Spearman-rangcorrelaties en log-lineaire regressiemodellen met leeftijd en geslacht als controlevariabelen. 

In het algemeen was de richting van de relaties – zoals verwacht – positief voor de klinische maten en negatief voor de imagingmaten. Anders gezegd: wanneer de biomarkerwaarden hoger waren, was er meer functiebeperking en schade op MRI-scans. Verder hingen de biomarkerwaarden vaker samen met imagingmaten dan met klinische maten. GFAP correleerde wat sterker met deze imagingwaarden dan NfL. Opmerkelijk was dat biomarkers in serum in deze studie sterker correleerden met de imagingmaten dan biomarkers in liquor. Dit gaat in tegen het idee dat de aanwezigheid van biomarkers in liquor de gouden standaard is. Er waren geen significante correlaties tussen contactin-1 en de klinische en imagingmaten. De resultaten van de lineaire regressiemodellen bevestigden deze trends. 

De uitkomsten ondersteunen de veronderstelling dat GFAP in serum een geschikte biomarker is voor hersenweefselschade bij progressieve MS, al is een voorzichtige interpretatie nodig, aangezien longitudinale gegevens ontbreken en omdat de steekproef voor liquor relatief klein was, zo concluderen de onderzoekers. 

Bron: 

Fox RJ, Harvey T, In ’t Veld S et al. Evaluating the relation of NfL, GFAP and contactin-1 in serum and CSF with clinical and MRI measures in progressive MS. ECTRIMS 2023, abstract O063/548.

Amsterdam UMC eerste met nieuwe behandeling voor essentiële tremor

dec 2025 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Amsterdam UMC eerste met nieuwe behandeling voor essentiële tremor

Nieuwe neuroprotectieve behandeling 2-IB veilig bij ischemische beroerte na trombectomie

dec 2025 | Neuro-vasculair

Lees meer over Nieuwe neuroprotectieve behandeling 2-IB veilig bij ischemische beroerte na trombectomie

Ublituximab toont consistente onderdrukking van ziekteactiviteit (NEDA-3) bij patiënten met actieve relapsing vormen van multiple sclerose (RMS)

dec 2025 | Multipele Sclerose

Lees meer over Ublituximab toont consistente onderdrukking van ziekteactiviteit (NEDA-3) bij patiënten met actieve relapsing vormen van multiple sclerose (RMS)

Enkele nieuwe ontwikkelingen op jaarlijkse MDS-congres

dec 2025 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Enkele nieuwe ontwikkelingen op jaarlijkse MDS-congres

Heractivatie varicellazostervirus geassocieerd met verhoogd risico op dementie

dec 2025 | Dementie, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over Heractivatie varicellazostervirus geassocieerd met verhoogd risico op dementie

Parkinson nog onvoldoende begrepen

dec 2025 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Parkinson nog onvoldoende begrepen

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

Neurologisch Jaaroverzicht 2021

5 apr 2022 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2021

Uitdagingen in de behandeling van SPMS

1 okt 2020

Lees meer over Uitdagingen in de behandeling van SPMS

Herkent u een spierziekte bij uw patiënt?

1 jul 2020 om 20:30 | Neuro-musculair

Lees meer over Herkent u een spierziekte bij uw patiënt?

Therapietrouw bij ziektemodificerende behandeling van MS

4 jun 2018

Lees meer over Therapietrouw bij ziektemodificerende behandeling van MS

Zwangerschap en MS: waarom moeten we hierover praten?

16 jan 2018 om 20:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Zwangerschap en MS: waarom moeten we hierover praten?
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

maandag 19 jan 2026 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

ECTRIMS NL 2026

woensdag 21 okt 2026 t/m vrijdag 23 okt 2026 | Multipele Sclerose

Lees meer over ECTRIMS NL 2026

Echogeleide dry needling vermindert mogelijk hoofdpijn door myodurale afwijkingen

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Echogeleide dry needling vermindert mogelijk hoofdpijn door myodurale afwijkingen

Veranderingen in witte stof bij persisterende posttraumatische hoofdpijn

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Veranderingen in witte stof bij persisterende posttraumatische hoofdpijn

Kwart van clusterhoofdpijnpatiënten gebruikt illegale drugs als behandeling

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Kwart van clusterhoofdpijnpatiënten gebruikt illegale drugs als behandeling

Minder vaak cardio- of cerebrovasculair event bij menstruele migraine

dec 2025 | Atherosclerose, Hoofdpijn, Myocardinfarct, Neuro-vasculair

Lees meer over Minder vaak cardio- of cerebrovasculair event bij menstruele migraine

Consensus over de vraag: wat is een migrainedag?

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Consensus over de vraag: wat is een migrainedag?

Recombinant botulinetoxine A bij trigeminusneuralgie: veelbelovend dieronderzoek

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Recombinant botulinetoxine A bij trigeminusneuralgie: veelbelovend dieronderzoek

Occipitale neurostimulatie niet effectiever dan placebo bij clusterhoofdpijn

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Occipitale neurostimulatie niet effectiever dan placebo bij clusterhoofdpijn

NfL en GFAP in serum: biomarkers van migraine?

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over NfL en GFAP in serum: biomarkers van migraine?

Fase III-studie: atogepant veiliger en effectiever dan topiramaat

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Fase III-studie: atogepant veiliger en effectiever dan topiramaat

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2025-04

dec 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-04

MedNet Neurologie 2025-03

sep 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-03

MedNet Neurologie 2025-02

jun 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-02

MedNet Neurologie 2025-01

mrt 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-01

MedNet Neurologie 2024-04

dec 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-04

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID

feb 2022

Lees meer over Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID