Bij 1 op de 10 patiënten met een inflammatoire darmziekte keert een gevorderde neoplasie weer terug nadat deze chirurgisch of endoscopisch is verwijderd. Het recidiefrisico is vooral groot na endoscopische resectie. Dit blijkt uit onderzoek van Monica Derks, arts-onderzoeker in het Radboudumc in Nijmegen. Derks roept op tot actieve surveillance met endoscopisch onderzoek.
Derks deed haar onderzoek met gegevens uit het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA). In deze database selecteerde zij patiënten met colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn en ongeclassificeerde inflammatoire darmziekte, bij wie na het ontstaan van deze aandoening bovendien een hooggradige dysplasie of colorectaal carcinoom was gediagnosticeerd. Zij beperkte zich daarbij tot patiënten uit zeven ziekenhuizen die de diagnose van deze gevorderde neoplasie kregen in de periode tussen 1991 en 2020. De patiënten mochten geen familiaire vorm van colorectaal carcinoom hebben. Ze registreerde de wijze waarop deze neoplasie was behandeld, en of en wanneer deze na behandeling terugkeerde.
Het registeronderzoek leverde gegevens op van 189 patiënten, van wie er 81 een hooggradige dysplasie hadden en 108 colorectaal carcinoom, met een follow-up van 27 maanden. Bij 42% van de patiënten werd het colon (eventueel in combinatie met het rectum) verwijderd, bij 29% was het colon gedeeltelijk verwijderd en bij 20% vond de resectie endoscopisch plaats. Bij 8,9% van de patiënten werd de laesie niet geopereerd vanwege comorbiditeit of gemetastaseerde ziekte. De patiënten bij wie het colon volledig werd verwijderd, hadden voornamelijk colorectaal carcinoom, een primair scleroserende cholangitis, uitgebreide neoplasie of ze waren relatief jong. De patiënten die een endoscopische behandeling kregen, waren voornamelijk patiënten met hooggradige dysplasie.
Tijdens de follow-up keerde bij 21 patiënten (12%) de neoplasie na de behandeling terug. Dit gebeurde gemiddeld 2 jaar na de aanvankelijke behandeling. Na een endoscopische resectie was het risico op terugkeer van de neoplasie 4 keer zo groot. Endoscopische resectie was uitgevoerd bij twee derde van de patiënten met een recidief. Ter vergelijking: bij 14 respectievelijk 19% van de patiënten was het colon gedeeltelijk of geheel verwijderd. Het recidief werd vervolgens bij iets meer dan de helft alsnog chirurgisch verwijderd.
Bron:
Derks M. Recurrene rates of advanced neoplasia after endoscopic of surgical resection in inflammatory bowel disease patients: a retrospective cohort study. DDW congress 2022, presentatie 777.