De fase II-trial van het hiv-vaccin Imbokodo is in 2021 al gestaakt wegens gebrek aan effectiviteit, maar er worden nog steeds analyses van resultaten uitgevoerd. Meerdere statistische analyses wezen uit dat sensitiviteit voor de breedte van de V1/V2-loop de effectiviteit van het vaccin voorspelde, maar het betrof niet meer dan een trend.1
In de gerandomiseerde Imbokodo-studie kregen 2637 vrouwen tussen de 18 en 35 jaar uit 5 landen in zuidelijk Afrika het vaccin (Ad26.Mos4.HIV) of een placebo. Tussen maand 7 en 24 was het aandeel besmettingen met hiv in de experimentele groep 25,2% lager dan in de controlegroep (95%-BI -10,5-49,3): een niet-significant verschil.2 Dit aandeel is later overigens bijgesteld naar 14%. Inmiddels is een analyse gemaakt van immuunresponsmarkers die correleerden met het risico op hiv-besmetting en bescherming.1 Hiertoe werd 4 weken na de derde toediening van het vaccin de immuunrespons vergeleken tussen 270 deelnemers die hiv-negatief waren gebleven en 54 deelnemers die hiv hadden gekregen.
Er werden geen responsmarkers gevonden die in statistisch significante mate respons op het vaccin voorspelden. Wel was er een consistente trend die wees in de richting van een associatie tussen de breedte van de V1/V2-loop en een verlaagde kans op hiv-besmetting. Per toename met een factor 10 was de hazard ratio (HR) 0,51 (p = 0,11) in een multivariate analyse en 0,67 (p = 0,24) in een univariate analyse. Bij deelnemers die antilichamen ontwikkelden die reageerden op 30 keer meer verschillende V1/V2-epitopen dan gemiddeld, was de effectiviteit van het vaccin 50% in plaats van het gemiddelde van 14%. Een vaccin met een echt sterke respons op deze marker, zou wellicht leiden tot een nog grotere effectiviteit, menen de onderzoekers.
Bronnen: