Hydrocortison (HC) is het meest gebruikte vervangingsmolecuul in de behandeling van bijnierinsufficiëntie (AI). In twee onderzoeken bij dezelfde patiëntgroep is gekeken naar het risico op metabole en cardiovasculaire aandoeningen en naar de impact op slaap en kwaliteit van leven.
Bij de 77 patiënten met perifere AI (66 vrouwen, 11 mannen, gemiddelde leeftijd 40,5 jaar) die behandeld werden met HC zijn voor elke patiënt de ziekteduur bepaald, de duur van de follow-up, de dagelijkse en cumulatieve dosis HC, de metabole parameters (gewicht, bloeddruk, glycemie, lipiden), het risico op cardiovasculaire complicaties en de kwaliteit van de slaap.
Metabole en cardiovasculaire aandoeningen
Van de patiënten had 54,54% prediabetes, 37,66% diabetes mellitus en 52% dyslipidemie. Bij 96,1% nam het gewicht toe door gebruik van HC (overgewicht 46,75%; obesitas 40,25%) en 41,5% ontwikkelde hypertensie. Er was een significante, positieve relatie tussen de dagelijkse dosis HC en de ontwikkeling van obesitas (p < 0,0001), hypertensie (p = 0,003), diabetes mellitus (p = 0,025) en dyslipidemie (p = 0,004). Ook was er een significante, positieve relatie tussen enerzijds ziekteduur en cumulatieve HC-dosis, en aan de andere kant obesitas (p = 0,05 resp. 0,029), hypertensie (beide p < 0,0001) en glykemische verstoring (p = 0,03 resp. 0,02).
Wat betreft het cardiovasculaire risico hing een verhoging van de framinghamscore samen met HC-behandeling (> 20% bij zes patiënten), ziekteduur (p = 0,036), cumulatieve HC-dosis (p = 0,022), vrouwelijk geslacht (p = 0,001) en menopauze (p = 0,044). Vier patiënten kregen een cardiovasculaire gebeurtenis, allemaal bij gebruik van een dosis HC ≥ 30 mg/dag.
Kwaliteit van leven en slaap
De kwaliteit van leven was bij HC-gebruikers minder goed dan in de ‘gezonde’ populatie: 79,31% bij mensen zonder AI en 51% bij mensen met AI, met een lagere score op de SF-36 (54,9 vs. 69,4). Bij inname van drie doses HC was de kwaliteit van leven beter dan met twee doses (p = 0,006). Van de mensen met AI had 24% een slaapstoornis, met name in de tweede helft van de nacht (vroeg wakker worden). Ook hier lijkt de kwaliteit van slaap beter bij het verdelen van de hoeveelheid HC over drie momenten op de dag.
Bronnen