In een studie in Engelse huisartspraktijken is aangetoond dat met een lage dosis amitriptyline de klachten van het prikkelbaredarmsyndroom beduidend afnemen. Patiënten die dit middel krijgen, nemen 2 keer zo vaak verbetering van klachten waar dan zij die placebo krijgen. Dat blijkt uit de ATLANTIS-trial die is gepresenteerd tijdens de UEG Week 2023.
Eerder hebben kleinere studies al aangetoond dat PDS-patiënten met lastig te behandelen klachten mogelijk baat hebben bij een lage dosis van een tricyclisch antidepressivum. De ATLANTIS-studie is de eerste gerandomiseerde gecontroleerde trial die effectiviteit aantoont. De onderzoekers, onder leiding van prof. dr. Alexander Ford, hoogleraar gastro-enterologie bij de University of Leeds School of Medicine, adviseren huisartsen om een lage dosis amitriptyline voor te schrijven wanneer eerstelijnsbehandeling van PDS onvoldoende effect heeft.
Aan de studie deden 463 patiënten mee uit 55 huisartsenpraktijken, die gemiddeld 10 jaar PDS hadden en ondanks eerstelijnsbehandeling een PDS-symptoomscore (IBS severity scoring system) van 75 punten of meer. Zij zijn gerandomiseerd naar behandeling met een lage dosis amitriptyline (10-30 mg) of placebo. De behandeling duurde 6 maanden. De patiënten konden zelf, op basis van hun klachten en bijwerkingen, de dosis bijstellen. De onderzoekers hadden daarvoor een speciale leidraad gemaakt waarmee ze de dosis konden bepalen.
Klachtenverlichting
De PDS-symptoomscore nam met amitriptyline gemiddeld 27,0 punten meer af dan met placebo. Ook de subjectieve afname van PDS-symptomen was duidelijk beter. Met amitriptyline rapporteerde 61,3% minder klachten en met placebo was dat bij 45,1% het geval.
Amitriptyline is een tricyclisch antidepressivum dat in de tweedelijns-ggz in hogere doseringen wordt gebruikt. Door de komst van nieuwe middelen is het medicijn voor deze indicatie wat in onbruik geraakt. Gebruik in een lage dosis in geval van PDS had geen impact op psychologische symptomen, zoals angst en depressie.
Bron: