Ongeveer de helft van alle patiënten met chronische hoofdpijn of migraine gebruikt te veel medicatie, waardoor zij verergering van de bestaande klachten of nieuwe vormen van hoofdpijn ervaren. Hoofdpijn door overmatig gebruik van medicatie is de derde meest voorkomende vorm van hoofdpijn en treft wereldwijd zo’n 60 miljoen mensen.1
Hoofdpijn door medicatieovergebruik wordt gekenmerkt door een toenemende frequentie van hoofdpijn en een toenemend gebruik van kortdurende medicatie. Het wordt erkend als een belangrijke factor in de verschuiving van episodische naar chronische hoofdpijn. Een van de problemen bij medicatieovergebruikshoofdpijn is dat het overgebruik vaak onvoldoende onderkend wordt. Daarom is educatie van zowel artsen als patiënten cruciaal om tot een effectieve behandeling te komen. De eerste stap is de erkenning dat er te veel hoofdpijnmedicatie wordt gebruikt. De tweede stap is de patiënt te adviseren om met de medicatie te stoppen. De ontwenningsverschijnselen die met stoppen gepaard gaan, vormen een aanzienlijke barrière. Veelvoorkomende klachten zijn misselijkheid en braken, arteriële hypertensie, tachycardie en slaapstoornissen, evenals angst en rusteloosheid.1
Over de beste methode om medicatieovergebruikshoofdpijn te behandelen, bestaat vooralsnog geen consensus. Zowel ontwenning in combinatie met preventieve behandeling als preventieve behandeling zonder ontwenning, blijkt effectief, evenals ontwenning waarbij pas na 2 maanden wordt begonnen met preventieve behandeling.
Een nuttig hulpmiddel bij het monitoren van mogelijk medicatieovergebruikshoofdpijn is een elektronisch hoofdpijndagboek. Zo’n dagboek kan bijdragen aan een nauwkeurige diagnose doordat het een duidelijk beeld van de toestand van de patiënt weergeeft. Wat mensen zelf op het moment dat ze klachten hebben of vlak erna in het dagboek opschrijven, is betrouwbaarder dan zelfrapportage. Patiënten onderschatten vaak de frequentie van hun hoofdpijn, migraine en medicatiegebruik als zij daar pas later naar worden gevraagd.2,3
Bronnen:
- Ashina S. The American approach. EHC Congress 2023, presentatie PS1.
- Pijpers J. MO: the European approach. EHC Congress 2023, presentatie PS1.
- Van Casteren DS, Verhagen IE, Boer I de, et al. E-diary use in clinical headache practice: A prospective observational study. Cephalalgia. 2021;41(11-12):1161-71.