MS verergert al in een vroeg stadium sluipenderwijs

Delen via:
ECTRIMS 2021

In een Italiaans cohort van patiënten met recent gediagnosticeerde MS, bleek van relapses losstaande progressie verantwoordelijk voor ongeveer twee derde van de incidenten die resulteerden in bevestigde accumulatie van beperkingen (CDA). Dit duidt erop dat progressie van MS zelfs in de vroegste stadia van de ziekte sluipenderwijs plaatsvindt.

Toename van beperkingen bij MS kan samenhangen met relapses (relapse associated worsening: RAW) of onafhankelijk daarvan optreden (progression independent of relapse activity: PIRA). Italiaanse onderzoekers gingen in een cohort patiënten met klinisch geïsoleerd syndroom (CIS) of vroege RRMS na, of bij CDA sprake was van RAW of van PIRA. Ook werd gekeken naar risicofactoren voor zowel RAW als PIRA. De onderzoekers maakten hierbij gebruik van data van 5287 patiënten met een CIS (bij 40%) of vroege MS (< 12 maanden, bij 60%) uit het Italiaanse nationale MS-register. De gebruikte definitie van CDA was een toename van de EDSS-score die na 24 weken werd bevestigd.

Na een follow-up van gemiddeld 11,4 jaar, was bij 2395 deelnemers (45%) sprake van CDA, dat bij 1457 (61%) op rekening kwam van PIRA en bij 938 (39%) van RAW. Het meest opvallende verschil was de leeftijd van de patiënten, die bij RAW gemiddeld 4 jaar lager was. Belangrijke factoren die PIRA voorspelden, waren behalve hogere leeftijd (aangepaste hazard ratio (aHR) 1,02; p < 0,001) met name RRMS (1,44; p 0,001), langere ziekteduur (1,52; p < 0,001), lagere EDSS-score op baseline (0,90; p < 0,001), langer gebruik van DMT’s voorafgaand aan PIRA (0,18; p < 0,001), en een kleiner aantal relapses voorafgaand aan PIRA (0,93; p < 0,001).

RAW werd vooral voorspeld door jonge leeftijd 0,99 (p = 0,001), CIS (1,54; p = 0,305), lagere EDSS (0,92; p 0,003), korter gebruik van DMT’s voor het incident (0,15; p < 0,001), en een hoger aantal relapses voor het incident (1,06; p < 0,001). Behandeling met DMT’s in een vroeg stadium bleek een effectieve manier om CDA te voorkomen, of het nu gaat om RAW of om PIRA (p < 0,001).

Volg op 8 december onze webcast Het Neurologisch Jaaroverzicht

Bron:

Fonderico M. Relapse-associated worsening and progression independent of relapse activity in an Italian multicentre cohort of early multiple sclerosis patients. ECTRIMS 2021, abstract 037.

Congres in teken van voortgang in onderzoek naar frontotemporale dementie

nov 2024 | Dementie

Lees meer over Congres in teken van voortgang in onderzoek naar frontotemporale dementie

Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

okt 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

okt 2024

Lees meer over Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

okt 2024

Lees meer over Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

okt 2024 | Dementie, Ouderen

Lees meer over Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

okt 2024 | Hoofdpijn

Lees meer over Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

22 jan 2025 om 20:00

Lees meer over Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024

RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

30 sep 2024 om 20:00

Lees meer over RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

10 jun 2024 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:15 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

AAN 2017: Geïntegreerde analyse van de veiligheid van cladribine bij MS

apr 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over AAN 2017: Geïntegreerde analyse van de veiligheid van cladribine bij MS

AAN 2017: Goede resultaten 'exon skipping' bij ziekte van Duchenne

apr 2017

Lees meer over AAN 2017: Goede resultaten 'exon skipping' bij ziekte van Duchenne

AAN 2017: "Siponimod is zeker een optie bij SPMS"

apr 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over AAN 2017: "Siponimod is zeker een optie bij SPMS"

AAN 2017: Nieuwe richtlijn plotse dood bij epilepsie

apr 2017 | Epilepsie

Lees meer over AAN 2017: Nieuwe richtlijn plotse dood bij epilepsie

AAN 2017: 'Multidomein-interventie' ter preventie van dementie

apr 2017 | Dementie

Lees meer over AAN 2017: 'Multidomein-interventie' ter preventie van dementie

AAN 2017: Vergelijkende studie toont hoge effectiviteit daclizumab

apr 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over AAN 2017: Vergelijkende studie toont hoge effectiviteit daclizumab

AAN 2017: Erenumab bij migraine: effectief en zeer goed verdragen

apr 2017 | Hoofdpijn

Lees meer over AAN 2017: Erenumab bij migraine: effectief en zeer goed verdragen

AAN 2017: Zeer goede resultaten gentherapie bij spinale musculaire atrofie type 1

apr 2017 | Neuro-musculair

Lees meer over AAN 2017: Zeer goede resultaten gentherapie bij spinale musculaire atrofie type 1

AAN 2017: Cannabidiol vermindert convulsies bij dravetsyndroom

apr 2017 | Epilepsie

Lees meer over AAN 2017: Cannabidiol vermindert convulsies bij dravetsyndroom

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03