Met een niet-invasieve beeldvormingstechniek kan de aanwezigheid van resterende, niet-functionerende bètacellen worden vastgesteld bij mensen die al lange tijd type 1-diabetes hebben. Dit betekent een stap voorwaarts in de regeneratie van insulineproducerende bètacellen.
Het bewijs dat type 1-diabetespatiënten (T1D) zelfs na jaren nog resterende bètacellen hebben is er. Voor wetenschappers bleef het tot nu toe echter moeilijk om met bestaande methoden de bètacelmassa in vivo op te sporen. Zij zochten hiervoor een tracer die zelfs zonder of met weinig insulineproductie de bètacelmassa kan opsporen. Ze gebruikten hiervoor 111In-exendin dat gericht is op de GLP-1-receptor op de bètacellen. Met de nucleairgeneeskundige onderzoekstechniek SPECT (single photon emission computed tomography) blijkt het mogelijk de opname te meten van 111In-exendin in de alvleesklier.
Injectie met 111In-exendin
Tien mensen met T1D en tien gezonde controlepersonen kregen een injectie met 111In-exendin. Vervolgens werd met een kwantitatieve SPECT de opname van 111In-exendin vastgesteld. Ook is een immunohistochemische analyse (IHC) uitgevoerd van alvleesklierweefsel van orgaandonoren met langdurige T1D om de GLP-1R-expressie te beoordelen en de aanwezigheid van insuline en glucagon.
Mogelijk functieherstel
De opname van 111In-exendin in de alvleesklier oversteeg bij zes van de tien T1D-patiënten de achtergrondniveaus. Opvallend is dat bij vijf van de T1D-patiënten de opname vergelijkbaar was met niveaus van gezonde controlepersonen. Dit geeft aan dat zelfs na enkele jaren T1D de functie van deze resterende bètacellen mogelijk hersteld kan worden als er adequate behandelingen beschikbaar zijn.
C-peptide
De alvleesklieropname van 111In-exendin was onafhankelijk van gestimuleerde C-peptideniveaus (< 0,03 nmol/l bij 8 van de 10 T1D-patiënten). Bij sommige personen met een lange diabetesduur en een onbekend C-peptideniveau toonde IHC de aanwezigheid aan van een zeer beperkt aantal eilandjes met resterende insulinepositieve bètacellen waarvan sommige GLP-1R positief waren. GLP-1R-expressie werd ook gezien in insuline- en glucagonnegatieve eilandjescellen.
Bron:
- Boss M. 111In-exendin spect imaging suggests presence of residual beta cells in patients with longstanding type 1 diabetes. 56th EASD Virtual Meeting 2020.
- Persbericht en abstract: https://www.easd.org/virtualmeeting2020/#!resources/111in-exendin-spect-imaging-suggests-presence-of-residual-beta-cells-in-patients-with-longstanding-type-1-diabetes.