Bij een directe vergelijking van dieet en medicatie als behandeling van prikkelbaredarmsyndroom (PDS) bleek dat zowel het koolhydraatarm dieet als het FODMAP-dieet tot betere resultaten leidt dan medicijnen. Een gerandomiseerde gecontroleerde studie van Sanna Nybacka aan de Universiteit van Göteborg, die zij presenteerde tijdens de Digestive Disease Week 2022, toont dit aan.
De arts kan voor de behandeling van PDS een dieet of medicijnen voorschrijven, afhankelijk van de belangrijkste symptomen. Er zijn verschillende diëten mogelijk, bijvoorbeeld een koolhydraatarm dieet of een dieet met fermenteerbare oligosacchariden, disacchariden, monosacchariden en polyolen (FODMAP) in combinatie met een normale gezonde voeding. Dit laatste dieet wordt ook wel gebruikt om erachter te komen welke stoffen de IBS-klachten veroorzaken.
Het effect van dieet en medicijnen is nog nooit rechtstreeks vergeleken. Nybacka deed dat wel in een gerandomiseerde gecontroleerde studie. Aan haar onderzoek deden 295 IBS-patiënten mee die minimaal matig-ernstige symptomen hadden volgens het ‘Irritable Bowel Syndrome Severity Scoring System’ (IBS-SSS) (≥ 175 punten). De patiënten werden verdeeld in 3 groepen, die een koolhydraatarm, een FODMAP-dieet of een geoptimaliseerde medicijnbehandeling kregen. De medicatie was afhankelijk van de symptomen en de ervaring die was opgedaan met de verschillende PDS-medicatie. De behandeling duurde 4 weken. Voor en na de behandeling vulden de patiënten de IBS-SSS-vragenlijst in. Het afkappunt van een succesvolle behandeling was een afname van de score met minimaal 50 punten.
Alle 3 behandelopties zorgden voor voldoende vermindering van de symptomen. Maar de diëten hadden significant meer effect. Deze zorgden bij respectievelijk 72% (koolhydraatarm) en 75% (FODMAP) van de patiënten voor de gewenste symptoomreductie; medicatie had voldoende effect bij 58% van de patiënten. De onderzoekers gebruikten ook andere strengere maten voor succes: symptoomvermindering met minstens 100 punten en meer dan 50% symptoomvermindering ten opzichte van de beginscore, of het aandeel patiënten dat na behandeling nog slechts milde symptomen overhoudt (IBS-SSS < 175).
Welke maat voor succes ook werd gehanteerd, het aandeel patiënten dat succesvol werd behandeld, was significant groter bij dieetbehandeling dan bij medicatie. Bij 58,7% (koolhydraatarm dieet), 60,2% (FODMAP-dieet) en 36,8% (medicatie) nam de symptoomscore met meer dan 100 punten af. Het aandeel patiënten met nog slechts milde symptomen na behandeling bedroeg respectievelijk 49,5, 52,6 en 28,7%.
Bron:
Nybacka S. Both a low carbohydrate diet and a combined low FODMAP/traditional IBS diet are superior to optimized medical treatment in irritable bowel syndrome (IBS): a randomized controlled trial. DDW congress 2022, presentatie 684.