“Prodromale fase van MS afleidbaar uit zorggebruik”

Delen via:
ECTRIMS 2020

MS heeft een prodromale fase van tussen de 5 en 10 jaar voorafgaand aan de herkenning van de eerste klinische symptomen. Er zijn heel veel prodromale symptomen die kunnen wijzen op MS, maar geen enkele ervan is specifiek voor deze aandoening. Dit zei prof. dr. Helen Tremlett (University of British Columbia, Canada) in haar lezing tijdens de inleidende plenaire sessie van het virtuele ECTRIMS-congres.

Prof. dr. Tremlett zei dat nog maar 20 jaar geleden het bestaan van een prodromale fase van MS ontkend werd.1 Ze liet veel onderzoeken de revue passeren die wat haar betreft ruim voldoende bewijs hebben geleverd voor een prodromale fase bij MS van tussen de 5 en 10 jaar voor de eerste demyeliniserende gebeurtenis. Ze weet uit eigen ervaring dat veel MS-patiënten in de jaren voor de diagnose uiteenlopende gezondheidsklachten zeggen te hebben. Eigen recent gecontroleerd onderzoek bij bijna 14.000 MS-patiënten bevestigde dit.2 In de 5 jaar voor de eerste demyeliniserende gebeurtenis nam het percentage ziekenhuisopnames toe met 75% en het aantal keren dat een beroep op een arts werd gedaan met 88%. Sommige uitkomsten waren onverwacht, bijvoorbeeld dat ook het aantal consulten bij de dermatoloog toenam, evenals het aantal recepten voor huidaandoeningen.

Prof. Tremlett benadrukte dat een overvloed aan symptomen is gelinkt aan de prodromale fase van MS: angststoornissen, depressie, stemmingswisselingen, prikkelbaredarmsyndroom, blaasklachten, anemie, hoofdpijn, migraine, slaapklachten, fibromyalgie en cognitieve klachten. Er zijn aanwijzingen voor verbanden tussen bepaalde aspecten van de prodromale fase enerzijds en geslacht, leeftijd en verloop van de MS anderzijds. Zo hebben patiënten met relapsing remitting MS (RRMS) in de prodromale fase vaker huidgerelateerde klachten dan patiënten met primair progressieve MS (PPMS). Ook zijn er in de prodromale fase veranderingen in gedrag en leefstijl geobserveerd; met name in het jaar voorafgaand aan de diagnose waren er bijvoorbeeld minder zwangerschappen.2

Prof. Tremlett is van mening dat er gestreefd moet worden naar het ontwikkelen van een risicoscore voor prodromale MS, mede aan de hand van biomarkers zoals neurofilament-light (NfL) en beeldvormende technieken. Een voldoende hoge score zou dan kunnen resulteren in opname in een trial die neuroprotectie als doel heeft. Uiteindelijk zal een betere herkenning van de prodromale fase bij MS volgens prof. Tremlett hopelijk leiden tot vroegere herkenning en verbreding van de ‘window of opportunity’ voor effectieve behandeling van MS.

Bronnen:

1. Tremlett H. The MS Prodrome. MSVIRTUAL2020, PL01.01.

2. Wijnands JA, et al. Five years before multiple sclerosis onset: Phenotyping the prodrome. Mult Scler. 2019;25(8):1092-101.

Plaats nieuwe anti-epileptica bij behandeling nieuw-gediagnosticeerde epilepsie bij ouderen

mrt 2017 | Epilepsie, Ouderen

Lees meer over Plaats nieuwe anti-epileptica bij behandeling nieuw-gediagnosticeerde epilepsie bij ouderen

MR CLEAN studie wint Wetenschaps- en Innovatieprijs 2017

mrt 2017 | Neuro-vasculair

Lees meer over MR CLEAN studie wint Wetenschaps- en Innovatieprijs 2017

Langetermijnuitkomsten na stamceltransplantatie bij MS

feb 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Langetermijnuitkomsten na stamceltransplantatie bij MS

Verstoorde balans tussen hersennetwerken bij mensen met MS met cognitieve problemen

feb 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Verstoorde balans tussen hersennetwerken bij mensen met MS met cognitieve problemen

Ontwikkeling depressie en dementie bij cerebral small vessel disease

feb 2017 | Dementie

Lees meer over Ontwikkeling depressie en dementie bij cerebral small vessel disease

Op zoek naar gerichte behandeling ALS en MS

feb 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Op zoek naar gerichte behandeling ALS en MS

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024

RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

30 sep 2024 om 20:00

Lees meer over RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

10 jun 2024 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:15 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

Hoeveelheid reticulaire pseudodrusen gerelateerd aan risico op een beroerte

sep 2024 | Myocardinfarct, Netvliesafwijkingen, Neuro-vasculair

Lees meer over Hoeveelheid reticulaire pseudodrusen gerelateerd aan risico op een beroerte

Veranderingen in korteketenvetzuren hangen samen met ziekteprogressie bij patiënten met MS

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Veranderingen in korteketenvetzuren hangen samen met ziekteprogressie bij patiënten met MS

De effectiviteit, veiligheid en belasting van behandeling met cladribine-tabletten

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over De effectiviteit, veiligheid en belasting van behandeling met cladribine-tabletten

Hoe presenteert corticale encefalitis zich bij kinderen met MOGAD?

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Hoe presenteert corticale encefalitis zich bij kinderen met MOGAD?

3D-FLAIR bruikbaar voor de identificatie van neuritis optica

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over 3D-FLAIR bruikbaar voor de identificatie van neuritis optica

De-escalatie geeft hoger risico op relapses en ziekteprogressie

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over De-escalatie geeft hoger risico op relapses en ziekteprogressie

Therapeutische inertie bij de behandeling van vrouwen met MS

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Therapeutische inertie bij de behandeling van vrouwen met MS

Kan progressie onafhankelijk van relapsactiviteit worden vastgesteld met patiëntgerapporteerde uitkomsten?

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Kan progressie onafhankelijk van relapsactiviteit worden vastgesteld met patiëntgerapporteerde uitkomsten?

Veranderingen in structurele connectiviteit bij mensen met MS en cognitieve beperkingen

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Veranderingen in structurele connectiviteit bij mensen met MS en cognitieve beperkingen

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03