“Prodromale fase van MS afleidbaar uit zorggebruik”

Delen via:
ECTRIMS 2020

MS heeft een prodromale fase van tussen de 5 en 10 jaar voorafgaand aan de herkenning van de eerste klinische symptomen. Er zijn heel veel prodromale symptomen die kunnen wijzen op MS, maar geen enkele ervan is specifiek voor deze aandoening. Dit zei prof. dr. Helen Tremlett (University of British Columbia, Canada) in haar lezing tijdens de inleidende plenaire sessie van het virtuele ECTRIMS-congres.

Prof. dr. Tremlett zei dat nog maar 20 jaar geleden het bestaan van een prodromale fase van MS ontkend werd.1 Ze liet veel onderzoeken de revue passeren die wat haar betreft ruim voldoende bewijs hebben geleverd voor een prodromale fase bij MS van tussen de 5 en 10 jaar voor de eerste demyeliniserende gebeurtenis. Ze weet uit eigen ervaring dat veel MS-patiënten in de jaren voor de diagnose uiteenlopende gezondheidsklachten zeggen te hebben. Eigen recent gecontroleerd onderzoek bij bijna 14.000 MS-patiënten bevestigde dit.2 In de 5 jaar voor de eerste demyeliniserende gebeurtenis nam het percentage ziekenhuisopnames toe met 75% en het aantal keren dat een beroep op een arts werd gedaan met 88%. Sommige uitkomsten waren onverwacht, bijvoorbeeld dat ook het aantal consulten bij de dermatoloog toenam, evenals het aantal recepten voor huidaandoeningen.

Prof. Tremlett benadrukte dat een overvloed aan symptomen is gelinkt aan de prodromale fase van MS: angststoornissen, depressie, stemmingswisselingen, prikkelbaredarmsyndroom, blaasklachten, anemie, hoofdpijn, migraine, slaapklachten, fibromyalgie en cognitieve klachten. Er zijn aanwijzingen voor verbanden tussen bepaalde aspecten van de prodromale fase enerzijds en geslacht, leeftijd en verloop van de MS anderzijds. Zo hebben patiënten met relapsing remitting MS (RRMS) in de prodromale fase vaker huidgerelateerde klachten dan patiënten met primair progressieve MS (PPMS). Ook zijn er in de prodromale fase veranderingen in gedrag en leefstijl geobserveerd; met name in het jaar voorafgaand aan de diagnose waren er bijvoorbeeld minder zwangerschappen.2

Prof. Tremlett is van mening dat er gestreefd moet worden naar het ontwikkelen van een risicoscore voor prodromale MS, mede aan de hand van biomarkers zoals neurofilament-light (NfL) en beeldvormende technieken. Een voldoende hoge score zou dan kunnen resulteren in opname in een trial die neuroprotectie als doel heeft. Uiteindelijk zal een betere herkenning van de prodromale fase bij MS volgens prof. Tremlett hopelijk leiden tot vroegere herkenning en verbreding van de ‘window of opportunity’ voor effectieve behandeling van MS.

Bronnen:

1. Tremlett H. The MS Prodrome. MSVIRTUAL2020, PL01.01.

2. Wijnands JA, et al. Five years before multiple sclerosis onset: Phenotyping the prodrome. Mult Scler. 2019;25(8):1092-101.

Congres in teken van voortgang in onderzoek naar frontotemporale dementie

nov 2024 | Dementie

Lees meer over Congres in teken van voortgang in onderzoek naar frontotemporale dementie

Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

okt 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

okt 2024

Lees meer over Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

okt 2024

Lees meer over Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

okt 2024 | Dementie, Ouderen

Lees meer over Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

okt 2024 | Hoofdpijn

Lees meer over Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024

RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

30 sep 2024 om 20:00

Lees meer over RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

10 jun 2024 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:15 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

Transcraniële stimulatie vergroot plasticiteit na beroerte

jun 2017 | Neuro-vasculair

Lees meer over Transcraniële stimulatie vergroot plasticiteit na beroerte

Herstel na ernstig hoofdtrauma tot minimaal één jaar erna

jun 2017 | Neuro-musculair

Lees meer over Herstel na ernstig hoofdtrauma tot minimaal één jaar erna

Effectiviteit daclizumab bij MS met hoog risico op progressie

jun 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Effectiviteit daclizumab bij MS met hoog risico op progressie

Frequent slaapstoornissen bij migrainepatiënt

jun 2017 | Hoofdpijn

Lees meer over Frequent slaapstoornissen bij migrainepatiënt

Relatief groot voordeel cladribine bij hoge ziekteactiviteit MS

jun 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Relatief groot voordeel cladribine bij hoge ziekteactiviteit MS

Wittestofafwijkingen gerelateerd aan cognitieve achteruitgang parkinsonpatiënt

jun 2017 | Bewegingsstoornissen, Dementie

Lees meer over Wittestofafwijkingen gerelateerd aan cognitieve achteruitgang parkinsonpatiënt

Ocrelizumab leidt frequent tot stabiele ziekte

jun 2017 | Multipele Sclerose

Lees meer over Ocrelizumab leidt frequent tot stabiele ziekte

Biomarkers Alzheimer bij patiënten met obstructieve slaapapneu

jun 2017 | Dementie

Lees meer over Biomarkers Alzheimer bij patiënten met obstructieve slaapapneu

Supplement verbetert lichaamssamenstelling na beroerte

jun 2017

Lees meer over Supplement verbetert lichaamssamenstelling na beroerte

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03