In een gevarieerde populatie van oudere patiënten die vanwege acuut verslechterd hartfalen waren opgenomen, resulteerde de vroegtijdige inzet van een tijdelijk, op maat gemaakt revalidatieprogramma in een grotere verbetering van het fysiek functioneren dan gebruikelijke zorg. De resultaten van de REHAB-HF-studie verschenen tegelijkertijd in NEJM.
Oudere patiënten die vanwege acuut hartfalen worden opgenomen, zijn erg kwetsbaar, hebben een slechte kwaliteit van leven, herstellen langzamer en worden regelmatig opnieuw opgenomen. Er is weinig onderzoek gedaan naar interventies om de fysieke kwetsbaarheid van deze patiëntenpopulatie aan te pakken.
Revalidatieprogramma
Het in deze studie geëvalueerde revalidatieprogramma omvatte vier domeinen van het fysiek functioneren: kracht, balans, mobiliteit en uithoudingsvermogen. De interventie werd tijdens of kort na de opname gestart en na ontslag voortgezet gedurende 36 poliklinische sessies.
Er werden 349 patiënten gerandomiseerd. De leeftijd varieerde van 60 tot 99 jaar, 52% was vrouw en bij 53% was de ejectiefractie behouden gebleven. Op baseline was het fysiek functioneren van alle patiënten duidelijk slecht. Vrijwel alle patiënten (97%) waren (pre)kwetsbaar. Gemiddeld hadden ze 5 comorbide aandoeningen. In de interventiegroep ging 82% van de patiënten door met het onderzoek en 67% volgde de interventiesessies.
Beter functioneren
Bij alle patiënten verbeterde het functioneren significant, ongeacht het behoud van de ejectiefractie. Na correctie voor de groepsverschillen op baseline was de score op de Short Physical Performance Battery (SPPB) gemiddeld 8,3 in de interventiegroep en 6,9 in de controlegroep (p < 0,001). Na 6 maanden was het aantal heropnames om welke reden dan ook 1,18 in de interventiegroep en 1,28 in de controlegroep (rate ratio 0,93). De sterfte aan alle oorzaken was respectievelijk 0,13 en 0,10 (rate ratio 1,17).
Meerdere gunstige effecten
De vroegtijdige inzet van dit revalidatieprogramma was veilig en resulteerde, ongeacht de ejectiefractie, in grote verbetering van lichamelijk functioneren, kwetsbaarheid, kwaliteit van leven en depressie bij oudere patiënten die vanwege acuut verslechterd hartfalen waren opgenomen.
Bronnen
- Kitzman DW, Whellan DJ, Duncan P, et al. Physical rehabilitation for older patients hospitalized for heart failure. New Engl J Med. May 15, 2021.
- Kitzman D. A novel physical rehabilitation intervention for older patients with acute decompensated heart failure: the REHAB-HF Trial. ACC 2021 E-Congress, presentatie 40r6-09.