Een presentatie over leefstijlfactoren bij MS maakte duidelijk dat roken, stress en slaap zeer relevant zijn bij MS en te beïnvloeden zijn met gedragsinterventies. Helaas is er nog bijzonder weinig gedaan om deze interventies vorm te geven. Er is op dit gebied nog veel werk te doen.
De presentatie werd verzorgd door dr. Christoph Heesen, een Duitse neuroloog uit Hamburg. Hij benadrukte dat roken een van de weinige gedragsfactoren is waarvan overtuigend is aangetoond dat die een negatieve invloed heeft op MS. Een roker heeft een 50% hogere kans op MS. De kans op progressie is ook verhoogd (HR 1,55). Roken is bij MS-patiënten geassocieerd met een lagere kwaliteit van leven en met meer angst en depressie. Stoppen met roken vertraagt de progressie van MS. Dit alles is zowel bij artsen als patiënten onvoldoende bekend, aldus Heesen. Er zijn helaas geen gevalideerde stoppen-met-rokenprogramma’s voor MS.
Al in de oudste beschrijvingen van MS is stress geopperd als risicofactor voor MS. Registerstudies hebben laten zien dat stressvolle gebeurtenissen de kans op inductie van MS kunnen verhogen, zoals een scheiding of het overlijden van een naaste. Nog onduidelijk is of vooral de gebeurtenis zelf relevant is, of de reactie erop. Ook lijkt een posttraumatische stressstoornis in de geschiedenis de kans op MS en op een ernstiger verloop te verhogen.
Slaapstoornissen komen vaker voor bij MS-patiënten dan bij gezonde mensen. Schattingen van de prevalentie bij MS lopen uiteen van 25 tot 50%, maar zijn niet gebaseerd op onderzoek van hoge kwaliteit. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld slapeloosheid, restless legs syndrome (RLS) en slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. De effecten ervan kunnen verward worden met specifieke MS-symptomen, zoals vermoeidheid en verminderde cognitie. Volgens Heesen worden slaapstoornissen bij MS-patiënten onvoldoende onderkend en behandeld. Betere slaap heeft mogelijk een positieve invloed op vermoeidheid en cognitie bij MS. Enkele mogelijke interventies zijn: voorlichting, gedragstherapie, tai chi, een dutje overdag en beweging.
Bron:
Heesen C. Smoking, stress and sleep. ECTRIMS 2022, abstract O050.