Het grootste obstakel richting genezing van hiv blijft de vorming van een latent reservoir vroeg na infectie, dat nog niet door behandeling met ART kan worden opgeruimd. Nieuw onderzoek laat zien dat retinolderivaten in potentie de activiteit van de ‘latency reversing agent’ (LRA) IL-15 kan versterken, en mogelijk bijzonder goed latente hiv-reservoirs kunnen helpen aanvallen.
Er wordt in dit verband wel gesproken van STESK-strategieën. Dit staat voor shock, translatie, effector, sensitiseren en doden: latente hiv ‘shockeren’, de translatie van virale transcripten verbeteren, effectorfuncties van het immuunsysteem verbeteren en gereactiveerde cellen sensitiseren voor apoptose, om zo latente hiv-reservoirs uit te schakelen. Goede STESK-strategieën kunnen de effectiviteit van de huidige ‘shock and kill’-benaderingen verbeteren. Dat – onder meer – IL-15 latente hiv kan reactiveren, is bekend; de klinische waarde van deze LRA is echter beperkt. De onderzoekers hebben al eerder ontdekt dat een andere LRA, het ‘small molecule’ HODHBt, de biologische activiteit van IL-15 versterkt.
De onderzoekers vonden vijf stoffen met vergelijkbare transcriptionele profielen als HODHBt. Hiervan had alleen een retinolderivaat een transcriptioneel profiel in CD4-cellen dat vergelijkbaar was met HODHBt. Deze retinoïde bleek in een celmodel latente hiv te reactiveren via een mechanisme dat wordt gemedieerd door IL-15. Dit vermogen van deze retinoïde was vergelijkbaar met het vermogen van HODHBt, maar, anders dan HODHBt, initieerde deze retinoïde in combinatie met IL-15 de celdood van latente hiv-cellen. Een andere bevinding was dat de retinoïde weliswaar latente hiv-cellen kan reactiveren met behulp van IL-15, maar zonder dat STAT5-fosforylering hierbij een directe rol speelt. Het onderzoek richt zich inmiddels ook op een aantal andere structurele analogen van retinoïde.
Bron: