Er is een aantal zeldzame prostaatcarcinoom (PCa)-varianten waarvan de presentatie en totale overleving (OS) afwijken van de standaard niet-variant PCa. Zo presenteren patiënten met deze zeldzame varianten vaker een gemetastaseerde ziekte en allemaal hebben ze bij presentatie een hoger lokaal stadium dan de niet-variant PCa-patiënten. Behandelaars moeten zich echter realiseren dat dergelijke gevallen vrij zeldzaam zijn.
Volgens de American Joint Committee on Cancer (AJCC) zijn er vijf erkende zeldzame histologische varianten van prostaatcarcinoom (PCa). Arora en collega’s beschrijven de presentatie en OS van deze zeldzame en minder bekende varianten. Hiervoor werden data gebruikt uit de Amerikaanse Nationale Kankerdatabase (NCDB) van in totaal 1.345.561 PCa-patiënten die tussen 2004 en 2015 gediagnosticeerd waren. De zeldzame varianten behelzen het ductaal carcinoom, neuro-endocrien carcinoom (NEC), mucineus carcinoom, zegelringcelcarcinoom (SRC) en adenosquameus PCa.
Weinig voorkomend
Minder dan 1% van de PCa-patiënten (0,38%) bleek zich te presenteren met een zeldzame variant. Alle patiënten met een zeldzame variant presenteerden zich met een hoger klinisch T-stadium in vergelijking met de niet-variant PCa-patiënten (p < 0,001). Voor SRC, mucineuze en ductale varianten gold dat zij zich presenteerden met een significant hogere biopsiegradiëring (resp. 34,7%, 11,2% en 27% ten opzichte van de 8,6% van de niet-variant PCa-patiënten, p < 0,001).
Mortaliteit hoger
Nadat voor alle relevante covarianten was gecorrigeerd, toonde het Cox regressiemodel aan dat de mortaliteit bij patiënten met ductale, SRC-, adenosquameuze en NEC-varianten significant hoger was dan bij patiënten zonder deze varianten. De NEC-variant is geassocieerd met de slechtste OS en de mucineuze met de beste OS. Hoewel deze studie gebruikmaakte van een zeer omvangrijke database, wijzen onderzoekers erop dat het absolute aantal patiënten met dergelijke zeldzame varianten relatief gering is en dat er in toekomstige studies meer data over verzameld moet worden.1
Arora S, et al. Rare histological variants of prostate adenocarcinoma (PCa): A National Cancer Database (NCDB) analysis. Abstract 162. EAU 2019.