ECTRIMS en de European Academy of Neurology (EAN) hebben op 13 oktober 2021 tijdens het ECTRIMS-congres een standpuntnota gepresenteerd over COVID-19-vaccinatie voor patiënten met MS.1 Deze nota is op de website van beide verenigingen te vinden en zal regelmatig van updates worden voorzien.
De voornaamste conclusies luidden dat de beschikbare vaccins tegen COVID-19 veilig zijn voor MS-patiënten en hun even goed beschermen als de rest van de bevolking. Dit geldt ook voor patiënten die immuunonderdrukkende middelen krijgen. Mogelijke uitzonderingen zijn patiënten die een CD20-remmer of de S1P-modulator fingolimod gebruiken, omdat de antilichaamrespons bij hen verminderd is. “COVID-19 lijkt bij MS-patiënten geen ernstiger verloop te hebben”, aldus dr. Mauricio Farez (Buenos Aires, Argentinië), “maar wel hebben met name MS-patiënten die ernstiger beperkingen hebben, een CD20-remmer gebruiken of recent corticosteroïden hebben gekregen, een grotere kans op ernstige COVID-19.”
Er zijn volgens dr. Farez geen specifieke contra-indicaties voor welk COVID-19-vaccin dan ook. De vaccins lijken geen negatief effect te hebben op het verloop van MS. In een Israëlische studie bij 435 MS-patiënten die volledig waren gevaccineerd met het mRNA-vaccin van Pfizer, was de relapse rate bijvoorbeeld 1,6%: even hoog als bij niet-gevaccineerde MS-patiënten.2
Over de invloed van specifieke MS-behandelingen op het effect van COVID-19-vaccins is nog weinig bekend, zo staat in de nota. Patiënten die interferonen, glateriameeracetaat, teriflunomide, dimethylfumaraat of natalizumab gebruiken, of cladribine hebben gebruikt, zijn waarschijnlijk goed beschermd door COVID-19-vaccinatie. Als het kan, moet er tussen gebruik van alemtuzumab en vaccinatie ≥ 6 maanden zitten. Gebruikers van fingolimod bereiken na vaccinatie vaak geen antilichaamniveau dat beschermt tegen COVID-19. Desgevraagd zei dr. Farez dat ook gebruikers van fingolimod zich het beste kunnen laten vaccineren: “Enige immuniteit is beter dan geen immuniteit”. Hij voegde eraan toe dat patiënten fingolimod ook niet moeten staken, want dan kan de MS opvlammen. Ook gebruikers van de CD20-remmer ocrelizumab hebben geen optimale antilichaamrespons bij vaccinatie. Geadviseerd wordt COVID-19-vaccins zo mogelijk ≥ 12 weken na toediening van ocrelizumab te geven en 4-6 weken voor de volgende dosis.
Bronnen
- Farez M. Position statement on COVID-19 vaccinations in MS patients. ECTRIMS 2021, presentation 182.
- Achiron A, et al. COVID-19 vaccination in patients with multiple sclerosis: What we have learnt by February 2021. Mult Scler. 2021;27(6):864-70.