Adjuvante chemotherapie geeft alleen een betere overleving bij patiënten met een ductaal adenocarcinoom in de pancreas als de neoadjuvante chemotherapie niet heeft gezorgd voor een normalisatie van de tumormarker CA19-9. Dit wordt geconcludeerd in een studie van Elie Ghabi, werkzaam bij de Johns Hopkins University School of Medicine in Baltimore.
De meerwaarde van adjuvante chemotherapie na verwijdering van de tumor bij patiënten die voor de operatie al neoadjuvant waren behandeld, is nog niet duidelijk. Artsen kunnen de verandering in de aanwezigheid van de tumormarker carbohydraat-antigen (CA19-9) en de pathologische respons in het resectiepreparaat gebruiken als leidraad voor het inzetten van deze extra behandeling. Ghabi evalueerde in retrospectief onderzoek of dit een geschikte aanpak is.
In het onderzoek werd bij 345 patiënten bij wie het adenocarcinoom operatief was verwijderd na neoadjuvante chemotherapie, achteraf gekeken in hoeverre de indicatoren CA19-9 en de histopathologische respons op neoadjuvante chemotherapie een rol speelden in de verdere behandeling en de overleving.
Bij 36,2% van de patiënten leidde de preoperatieve behandeling tot een normalisatie van CA19-9. Bij 29,8% was een complete of merkbare respons zichtbaar in het resectiepreparaat. Het herstel van de tumormarker was gekoppeld aan een gunstige pathologische respons.
De adjuvante chemotherapie zorgde alleen voor een betere overleving als het CA19-9-gehalte door de neoadjuvante behandeling niet terugkwam op de normaalwaarde.
Bovendien ontdekten de onderzoekers dat patiënten bij wie na de neoadjuvante therapie nog tumorcellen in het tumorweefsel werden aangetroffen, wel baat hadden bij adjuvante behandeling, in tegenstelling tot patiënten bij wie geen tumorcellen meer werden gevonden. Tot slot maakte het onderzoek duidelijk dat wanneer patiënten 5FU als neoadjuvante behandeling kregen en het CA19-9 zich niet herstelde, een vervolgbehandeling met 5FU wel zorgde voor een betere overleving, maar een adjuvante behandeling met gemcitabine niet.
Bron:
Ghabi E. Tailoring adjuvant chemotherapy to biologic responses following neoadjuvant chemotherapy impacts overall survival in pancreatic cancer. DDW congress 2022, presentatie 427.