Allergieën: stand van zaken en ontwikkelingen in testen

Delen via:

Luchtweg- en voedselallergieën zijn mondiaal een fors gezondheidsprobleem. Het testen op allergieën vereist zorgvuldigheid en is tijdsintensief. Een nieuw apparaat dat het testproces automatiseert, biedt een interessant perspectief. Internist-allergoloog/immunoloog drs. Maurits van Maaren (Erasmus MC, Rotterdam) geeft voor MedNet Longziekten een update.

Neemt de incidentie van het aantal luchtweg- en voedselallergieën toe? Nee, dat is een misvatting, stelt internist-allergoloog/immunoloog Maurits van Maaren (Erasmus MC). Recente getallen over hoe vaak een allergie per land of regio voorkomt ontbreken, omdat aan eerdere internationale studies op dit gebied geen gevolg is gegeven. “Uit globale studies tot 2012 en anders schattingen weten we dat het aantal allergieën in de periode 1950-1990 sterk toegenomen is in het Westen”, zegt hij, “maar daarna stabiliseert het. In landen die later een gelijke ontwikkeling doormaken als in het Westen stijgt het aantal patiënten ook naar het westerse niveau. De mate waarin mensen in deze landen allergisch zijn neemt in een paar generaties duidelijk toe. Niet door genetische factoren dus, maar door omgevingsfactoren.”

Verandering in hygiëne in de westerse wereld speelt een belangrijke rol. “Maar de hygiënehypothese – die stelde dat het jongste kind in het gezin het minste allergieën had omdat het het meest was blootgesteld aan virussen en bacteriën – is te simplistisch”, zegt Van Maaren. “Het komt door bredere blootstelling, niet alleen in het gezin, maar ook van bacteriën en schimmels die we inademen en die op groepsniveau bescherming bieden. Vooral voor het tweede levensjaar in de buurt van stallen hebben geleefd geeft een sterke bescherming tegen allergieën. Omgekeerd dragen zepen, detergentia en antibiotica bij aan verhoging van het allergierisico. Het werkt allemaal samen.”

En voeding? “Dat is lastig te onderzoeken vanwege de enorme gevarieerdheid daarin”, zegt Van Maaren. “Wel is zeker dat het invloed heeft op de darm-, huid- en longflora.” 

Preventie en behandeling

Het allergieprobleem met één enkele interventie oplossen, is dus een utopie, stelt Van Maaren. “De echte oplossing is klimaatverandering, meer terug naar de natuur, minder detergentia, zeep en antibiotica gebruiken en niet weer een nieuw medicijn toepassen.”

In preventie is echter veel te bereiken, stelt hij. “Door kinderen met een verhoogd risico op een voedselallergie al voor het eerste levensjaar precies die voedingsmiddelen te geven waarvoor ze een allergie kunnen ontwikkelen, kun je de allergie daarvoor voorkomen”, vertelt hij. “Bestaat een voedselallergie eenmaal, dan is die niet meer te genezen. Dan is vermijden aan de orde. Hetzelfde geldt bij een luchtwegallergie voor de kat en de huisstofmijt. Voor luchtwegallergie bestaan ook geneesmiddelen en immuuntherapie.” 

Alleen gericht testen

Bij de vaststelling van een allergie op basis van een allergietest is sprake van een groot misverstand, stelt Van Maaren. “Namelijk dat iemand echt een allergie heeft als er iets uit zo’n test komt”, zegt hij. “Je moet een gerichte test doen bij verdachte klachten, anders hoeft de uitslag niet klinisch relevant te zijn.”

In die testen is slechts weinig sprake van innovatie, stelt hij. “We doen nog steeds de al heel lang bestaande huidtest”, zegt hij. “De manier waarop we die doen en hoe we die aflezen is efficiënter geworden, maar in de kern is het onveranderd. Wat wel een mooie ontwikkeling is gebleken, is dat we tegenwoordig in staat zijn om naar de afzonderlijke eiwitten te kijken in de kat, de pinda, de pollen, de garnalen, et cetera. We weten welke eiwitten wel en welke geen klachten veroorzaken en zo kunnen we beter inschatten of de patiënt ernstige klachten zal krijgen bij blootstelling aan bepaalde voedingsmiddelen of dieren. Op basis van een test met 100 microliter bloed kunnen we op een microchip de allergenen uitlezen voor 170 eiwitten uit meer dan 70 bronnen.”

Geautomatiseerde test

Zeer interessant vindt Van Maaren ook de introductie van het S.P.A.T.-device (voor uitleg zie kader). “Het is de geautomatiseerde manier van de allergietest die we nu handmatig doen voor luchtwegallergieën”, zegt hij. “Het apparaat doet het werk. Door het apparaat de standaardreeks van testen te laten doen, kun je meer patiënten testen in dezelfde tijd. Bovendien is het een gestandaardiseerd proces, wat betekent dat je de menselijke variatie eruit haalt en dus ook de eventuele fouten van menselijk handelen.”

Van Maaren is een van de allergologen die er nu praktijkervaring mee opdoet. “Op dit moment is het nog alleen volledig getest voor luchtwegallergieën”, zegt hij. “Of het voor voedselallergieën gelijkwaardige resultaten biedt, moet nog blijken uit bijkomend onderzoek. Dat zal het extra interessant maken om het te gebruiken. Een ander belangrijk verbeterpunt betreft het meten van het oppervlak van de allergische reactie die wordt vastgesteld. Dit moet de arts nu nog zelf doen. Het is de bedoeling dat dit met behulp van AI geautomatiseerd gaat worden. Dan zie ik zeker voordeel van dit systeem voor de klinische praktijk.” 

De werking van het S.P.A.T.-device

Het idee voor het S.P.A.T.-device (Skin Prick Automated Test) komt van een Belgische KNO-arts, die zag dat het uitvoeren van de allergietest efficiënter kon. Een met 2 bevriende ingenieurs ontwikkeld prototype leidde tot een investering die de opzet van het bedrijf – Hippo Dx – mogelijk maakte. 

Onderzoeker Sven Seys, die hieraan verbonden is voor de klinische studies met het device, vertelt: “Het is voor een verpleegkundige ondoenlijk om altijd op exact dezelfde manier de prik te zetten voor de allergietest. Met het S.P.A.T.-device geschiedt dit met minder variabiliteit, wat een betrouwbaarder resultaat oplevert. Bovendien vergt het minder hands-on tijd. Na plaatsing van de lancetten in het toestel, doet dit zelf de voorbereiding om de allergenen op te halen. Die zijn altijd precies dezelfde hoeveelheid, wat betekent dat minder allergeenoplossing nodig is dan bij manueel werken. We hebben in onderzoek1 aangetoond dat de patiënt van de geautomatiseerde werkwijze voor de allergietest ook minder ongemak ervaart dan bij manueel werken.” 

Het uitlezen na 15 minuten geschiedt via 35 foto’s met verschillende belichting die middels AI worden verwerkt zodat ze op een computerscherm kunnen worden uitgelezen. De huidreacties zijn hierdoor heel goed zichtbaar. Bij twijfel kan de arts ook door de individuele foto’s heen scrollen. De uitslag is eenvoudig in het medisch dossier van de patiënt te plaatsen. Seys: “De digitale beschikbaarheid van de uitslag betekent dat deze – als door veelvuldig gebruik sprake is van voldoende aantallen – een basis kan zijn voor wetenschappelijk onderzoek. Dit betekent dat het op termijn mogelijk kan worden om op basis van geaggregeerde analyse de evolutie van het voorkomen van een allergie te onderzoeken.”

Op dit moment moet de arts nog zelf de grootte van de reacties meten. “We werken aan een oplossing waarbij het systeem die zelf doet, op basis van AI”, zegt Seys. “Daarbij kan het dan ook de arts informeren over welke allergenen met hoge waarschijnlijkheid positief zijn, wat weer extra tijd bespaart.” Op dit moment is het systeem vooral getest voor inhalatieallergieën. “Samen met Maurits van Maaren gaan we onderzoek doen naar de mogelijkheid om het ook toe te passen voor voedselallergieën”, zegt Seys.

Referentie:

  1. Gorris S, Uyttebroek S, Backaert W et.al. Reduced intra-subject variability of an automated skin prick test device compared to a manual test. Allergy. 2023;78:1366-8.

Vitamine D-suppletie voorkomt luchtweginfectie

mrt 2017

Lees meer over Vitamine D-suppletie voorkomt luchtweginfectie

Verhoogd risico op hartfalen na pneumonie

mrt 2017 | Pneumonie

Lees meer over Verhoogd risico op hartfalen na pneumonie

Validatie 1 minuut 'sit-to-stand' (STS) test bij COPD

mrt 2017 | COPD

Lees meer over Validatie 1 minuut 'sit-to-stand' (STS) test bij COPD

Aandacht voor het preferentiebeleid

feb 2017

Lees meer over Aandacht voor het preferentiebeleid

“De somberheid gaat er een beetje van af”

feb 2017 | COPD

Lees meer over “De somberheid gaat er een beetje van af”

“De vraag naar behandeling van allergologische klachten zal blijven groeien”

feb 2017 | Astma

Lees meer over “De vraag naar behandeling van allergologische klachten zal blijven groeien”

Targeting COPD with type 2 inflammation: emerging biologic landscape

3 dec 2024 om 19:00 | COPD

Lees meer over Targeting COPD with type 2 inflammation: emerging biologic landscape

Remodelling en Remissie: nieuwe inzichten in astma

18 nov 2024 om 20:00 | Astma

Lees meer over Remodelling en Remissie: nieuwe inzichten in astma

Pulmo Pubquiz 2024

24 sep 2024 om 20:00 | COPD, Virale infecties

Lees meer over Pulmo Pubquiz 2024

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Keynote webinar | Spotlight on medication adherence

27 jun 2024 om 18:00 | Astma

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on medication adherence

Diafragmaparalyse - alles wat u moet weten!

13 jun 2024 om 20:00 | Chirurgie

Lees meer over Diafragmaparalyse - alles wat u moet weten!

Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

11 jun 2024 om 20:00 | Acuut nierfalen, Chronische nierschade, Niertransplantatie

Lees meer over Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

ERS 2023 videoverslagen

COPD

Lees meer over ERS 2023 videoverslagen
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

sep 2024 | Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

Het overwinnen van resistentie tegen PD-(L)1-remmers bij NSCLC

sep 2024 | Longoncologie

Lees meer over Het overwinnen van resistentie tegen PD-(L)1-remmers bij NSCLC

Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

sep 2024 | Immuuntherapie

Lees meer over Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

Meditatie heeft positief effect op mentale gezondheid bij COPD

sep 2024 | COPD

Lees meer over Meditatie heeft positief effect op mentale gezondheid bij COPD

Verandering in T2-biomarkers hangt niet samen met respons op tezepelumab

sep 2024 | Astma

Lees meer over Verandering in T2-biomarkers hangt niet samen met respons op tezepelumab

FRONTIER-4: Eerste signalen voor effect tozorakimab bij COPD

sep 2024 | COPD

Lees meer over FRONTIER-4: Eerste signalen voor effect tozorakimab bij COPD

Minder vermoeid na longrevalidatie in het hooggebergte

sep 2024 | Astma

Lees meer over Minder vermoeid na longrevalidatie in het hooggebergte

Diagnose van interstitiële longziekten vergemakkelijkt door eNose

sep 2024 | ILD

Lees meer over Diagnose van interstitiële longziekten vergemakkelijkt door eNose

Trastuzumab-deruxtecan effectief bij NSCLC met HER2-overexpressie

sep 2024 | Longoncologie

Lees meer over Trastuzumab-deruxtecan effectief bij NSCLC met HER2-overexpressie

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

feb 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

Zorgtransitie: Thuistoedieningspilot met anti-IL5 behandelingen voor ernstig astma

nov 2021 | Astma

Lees meer over Zorgtransitie: Thuistoedieningspilot met anti-IL5 behandelingen voor ernstig astma

MedNet Longziekten 2024-03

okt 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-03

MedNet Longziekten 2024-02

jul 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-02

MedNet Oncologie special Longkanker 2024

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2024

MedNet Longziekten 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-01

MedNet Longziekten 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-04

MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

nov 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

MedNet Longziekten 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-03

MedNet Longziekten 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-02

MedNet Oncologie special Longkanker 2023

mei 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023