Anti-aging strategie voor de huid met NAD+/NMN, transresveratrol en berberine

Je bent wat je eet. Dat geldt zeker ook als het gaat om de conditie van de (ouder wordende) huid. De relatie tussen voeding en huidconditie is echter complex. Met gezond eten – verse, onbewerkte voedingsmiddelen waar groente en fruit een substantieel deel van uitmaken – komt men weliswaar een heel eind, maar met een extra zetje kunnen nóg betere resultaten worden behaald, bijvoorbeeld met de combinatie nicotinamide-adenine-dinucleotide + transresveratrol + berberine.

Het huidverouderingsproces

Huidveroudering begint al vroeg tijdens het leven en wordt doorgaans (duidelijk) zichtbaar na het 35ste levensjaar. Het is een normaal fysiologisch proces dat beïnvloed wordt door erfelijke en omgevingsfactoren. Erfelijke factoren zijn verantwoordelijk voor de inwendige (intrinsieke) huidveroudering op cellulair niveau. Met het stijgen van de leeftijd treedt cellulaire veroudering op, die gepaard gaat met verschillende processen zoals gecompromitteerde autofagie van cellen (het proces waarbij cellen zichzelf opruimen nadat ze het einde van hun levenscyclus hebben bereikt) en verstoringen in het microbioom. Omgevingsfactoren zoals onder andere UV-straling, roken, weersomstandigheden, hormonale factoren en voeding beïnvloeden de uitwendige (extrinsieke) huidveroudering, onder meer door de invloed van oxidatieve stress.1 De veranderingen die huidveroudering met zich meebrengt zijn een dunner wordende opperhuid en afname van de hoeveelheid collageen en elastine in de lederhuid. Collageen en elastine zijn verantwoordelijk voor respectievelijk de stevigheid en de soepelheid van de huid.2

Do’s en don’ts

Een goede conditie van de huid begint bij een goede basiszorg. Dit houdt onder meer in het vermijden van factoren die schadelijke invloeden op de huid hebben zoals overmatig UV-licht, roken en het nuttigen van fast-food.2-5 Een positieve bijdrage aan de huidconditie wordt geleverd door onder meer caloriebeperking en intermittent fasting (hierbij wordt in een beperkt tijdsbestek gegeten en daarbuiten niet om onder andere celherstel te bevorderen).6 Ook voldoende beweging is van belang: hiermee worden fysiologische processen zoals autofagie, verbetering van de glucoseregulatie en mitochondriale functie geactiveerd door middel van kortdurende oxidatieve stress. Een andere strategie om huidveroudering zoveel mogelijk te voorkomen is orale suppletie met bepaalde stoffen waarvan aangenomen wordt dat deze een gunstig effect op het verouderingsproces en daarmee de conditie van de huid hebben. Achtereenvolgens zijn dat nicotinamide-adenine-dinucleotide (NAD+)/nicotinamide-mononucleotide (NMN), transresveratrol en berberine.

NAD+/NMN

NAD+ is een nucleotide dat betrokken is bij een aantal belangrijke cellulaire processen zoals oxidatieve fosforylatie en ATP-productie, reparatie van het DNA (bij overmatige DNA-schade als gevolg van vrije radicalen of UV-blootstelling), epigenetisch gemoduleerde genexpressie, intracellulaire calciumsignalering en diverse immunologische functies.7 Het lichaam maakt zelf NAD+ aan uit de aminozuren tryptofaan en asparaginezuur. Naarmate de leeftijd stijgt neemt het gehalte aan NAD+ in het lichaam af: op 40-jarige leeftijd bezit men niet eens meer dan 50% van de oorspronkelijke hoeveelheid NAD+ (figuur 1).8,9,10 NMN, een NAD+ tussenproduct, kan de biosynthese van NAD verhogen evenals bepaalde pathologische processen. Zo voorkomt NMN leeftijd geassocieerde veranderingen in genexpressie in belangrijke metabole organen en verbetert NMN het mitochondriale oxidatieve metabolisme.8

Figuur 1. Afname NAD+ gedurende het leven10

Transresveratrol

Resveratrol (met als actief bestanddeel transresveratrol) is een natuurlijke polyfenolverbinding die voorkomt in bepaalde voedingsmiddelen, zoals druiven en rode wijn (1 liter rode wijn bevat 12,59 mg resveratrol), pinda’s en bosbessen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat resveratrol uiteenlopende bio-activiteit heeft. Zo heeft het anti-oxidatieve, ontstekingsremmende, immunomodulerende, hypotensieve en hypolipidemische eigenschappen.11 Daarnaast is resveratrol effectief gebleken bij de preventie en behandeling van kanker, cardiovasculaire ziekten (CVD), neurodegeneratieve aandoeningen en obesitas.11-13 Resveratrol beïnvloedt de mitochondriale functie en kwaliteit ten goede evenals de down gereguleerde Akt/mTOR pathway waarmee leeftijdsafhankelijke veranderingen teruggedraaid zouden kunnen worden.11,14

Berberine

Berberine is afkomstig van de Chinese gouddraad (Coptis chinensis) die in de traditionele Chinese geneeskunde gebruikt wordt. Studies hebben uitgewezen dat berberine diverse farmacologische eigenschappen heeft, en onder andere kan worden ingezet ter verbetering van de bloedglucosespiegel, insulineresistentie en hyperlipidemie en bij het voorkomen van milde cognitieve beperkingen.15 Uit een recente studie (2023) volgde dat berberine-extract de levensduur van een fruitvliegje tot 6% kan verhogen zonder toxische bijeffecten in vitro.16 Ook is berberine in staat de AMP-activated proteinkinase (AMPK)-pathway te activeren, die een belangrijke rol speelt bij de stofwisseling dankzij zijn werking als sensor bij het behoud van de energiebalans in de afzonderlijke cellen en in het gehele lichaam.17,18 Deze activatie van AMPK gebeurt op een vergelijkbare wijze als beweging leidt tot meer kracht en meer gewichtsverlies bij het individu.17 Het zou dan ook voor de hand liggen dat elke aandoening die gunstig wordt beïnvloed door gewichtsafname en/of meer beweging (zoals het verouderingsproces) baat heeft bij berberinesuppletie.19

Dit artikel is mede tot stand gekomen op basis van de presentatie tijdens het EADV-congres 2023 in Berlijn door drs. Petra Dikrama, dermatoloog in het Erasmus MC te Rotterdam en bij Dikrama Clinics in Utrecht.

Referenties

  1. Guinot C, Malvy DJ.-M, Ambroisine L, et al. Relative contribution of intrinsic vs extrinsic factors to skin aging as determined by a validated skin age score. Arch Dermatol. 2002;138(11):1454-60.
  2. Huidveroudering.
  3. Yin L, Morita A, Tsjuji. Skin aging induced by ultraviolet exposure and tobacco smoking: evidence from epidemiological and molecular studies. Photodermatol Photoimmunol Photomed. 2001;17(4):178-83.
  4. Morita A. Tobacco smoke causes premature skin aging. J Dermatol Sci. 2007 Dec;48(3):169-75.
  5. Goodman GD, Kaufman J, Day D, et al. Impact of smoking and alcohol use on facial aging in women: results of a large multinational, multiracial, cross-sectional survey. J Clin Aesthet Dermatol. 2019;12(8):28-39.
  6. Maloh J, Wei M, Hsu WC, et al. The Effects of a Fasting Mimicking Diet on Skin Hydration, Skin Texture, and Skin Assessment: A Randomized Controlled Trial. J Clin Med. 2023;12(5):1710.
  7. Braidy N, Berg J, Clement J, et al. Role of Nicotinamide Adenine Dinucleotide and Related Precursors as Therapeutic Targets for Age-Related Degenerative Diseases: Rationale, Biochemistry, Pharmacokinetics, and Outcomes. Antioxid Redox Signal. 2019;30(2):251-294.
  8. Mills KF, Yoshida S, Stein LR, et al . Long-term administration of nicotinamide mononucleotide mitigates age-associated physiological decline in mice. Cell Metab. 2016;24(6):795-806.
  9. Peluso A, Damgaard MV, Mori MAS, et al. Age-Dependent Decline of NAD+—Universal Truth or Confounded Consensus? 2022 Jan;14(1):101.
  10. Dikrama P. Smeren, slikken, spuiten. MedNet EADV Late afternoon Highlights. EADV-congres, Berlijn: 13 oktober 2023.
  11. Zhou D-D, Luo M, Huang S-Y, et al. Effects and Mechanisms of Resveratrol on Aging and Age-Related Diseases. Oxid Med Cell Longev. 2021;2021:9932218.
  12. Meng X, Zhou J, Zhao CN, et al. Health benefits and molecular mechanisms of resveratrol: a narrative review. Food. 2020;9:27.
  13. Harikumar KB, Aggarwal BB. Resveratrol – a multitargeted agent for age-associated chronic diseases. Cell Cycle. 2008;7(8):1020-1035.
  14. Wang N, Luo ZW, Jin M, et al. Exploration of age-related mitochondrial dysfunction and the anti-aging effects of resveratrol in zebrafish retina. Aging. 2019;11(10):31173137.
  15. Ye Y, Liu X, Wu N, et al. Efficacy and Safety of Berberine Alone for Several Metabolic Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Front Pharmacol. 2021;12:653887.
  16. Golubev D, Platonova E, Zemskaya N, et al. Berberis vulgaris L. extract supplementation exerts regulatory effects on the lifespan and healthspan of Drosophila through its antioxidant activity depending on the sex. Biogerontology. 2023 Dec 27. doi: 10.1007/s10522-023-10083-6. Online ahead of print.
  17. Neag MA, Mocan A, Echeverría J, et al. Berberine: Botanical Occurrence, Traditional Uses, Extraction Methods, and Relevance in Cardiovascular, Metabolic, Hepatic, and Renal Disorders. Front Pharmacol. 2018;21:9:557.
  18. Oligschläger Y. Tour d’AMPK: Glycogen-cytoplasmic cycling of AMP-activated protein kinase. [Doctoral Thesis, Maastricht University]. Uitgeverij BOXPress.
  19. Schor J. Clinical Applications for Berberine. Potential therapeutic applications in metabolic syndrome, type 2 diabetes, and dyslipidemia.

 

Samen het tij keren, in de zorg en als individu

dec 2024 | Gynaecologische oncologie

Lees meer over Samen het tij keren, in de zorg en als individu

Patiënt met ziekte van Bowen heeft voorkeur voor excisie

dec 2024 | Chirurgie, Dermato-oncologie

Lees meer over Patiënt met ziekte van Bowen heeft voorkeur voor excisie

STA2R: een nieuw register voor patiënten met alopecia areata

dec 2024

Lees meer over STA2R: een nieuw register voor patiënten met alopecia areata

Onderwijs in ziek zijn en in voorlichting over ziek zijn

dec 2024

Lees meer over Onderwijs in ziek zijn en in voorlichting over ziek zijn

Nederlanders ontwikkelen snelle test voor Mycobacterium leprae-infectie

dec 2024 | Bacteriële infecties

Lees meer over Nederlanders ontwikkelen snelle test voor Mycobacterium leprae-infectie

‘In Nieuw-Zeeland zijn patiënten relaxed en dankbaar’

dec 2024

Lees meer over ‘In Nieuw-Zeeland zijn patiënten relaxed en dankbaar’

Live webcast Psychodermatologie

13 jan 2025 om 20:00 | Eczeem, Huidinfecties, Psoriasis

Lees meer over Live webcast Psychodermatologie

Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

10 dec 2024 om 20:00 | Eczeem

Lees meer over Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

13 nov 2024 om 20:00 | Huidinfecties

Lees meer over Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

Verdachte huidafwijkingen onder de loep

16 okt 2024 om 20:00

Lees meer over Verdachte huidafwijkingen onder de loep

Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

30 jul 2024 | Artritis, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lymfoom

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Dermatologen van de Toekomst 2025

vrijdag 17 jan 2025 van 09:45 tot 16:30 | Dermato-oncologie, Eczeem, Psoriasis

Lees meer over Dermatologen van de Toekomst 2025

Neoadjuvant pembrolizumab verbetert eventvrije overleving bij resectabel melanoom

sep 2022 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over Neoadjuvant pembrolizumab verbetert eventvrije overleving bij resectabel melanoom

TIL-therapie succesvol bij gevorderd melanoom

sep 2022 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over TIL-therapie succesvol bij gevorderd melanoom

Constitutioneel eczeem behandelen op het slagveld

sep 2022 | Eczeem

Lees meer over Constitutioneel eczeem behandelen op het slagveld

Real-world studie: ixekizumab even effectief als in fase III-onderzoeken

sep 2022 | Psoriasis

Lees meer over Real-world studie: ixekizumab even effectief als in fase III-onderzoeken

Dosisreductie: mag het een tikkie minder?

sep 2022 | Psoriasis

Lees meer over Dosisreductie: mag het een tikkie minder?

Prevalentie en ernst van constitutioneel eczeem in Nederland

sep 2022 | Eczeem

Lees meer over Prevalentie en ernst van constitutioneel eczeem in Nederland

In opkomst: LC-OCT voor basaalcelcarcinoom

sep 2022 | Dermato-oncologie

Lees meer over In opkomst: LC-OCT voor basaalcelcarcinoom

Dosisreductie dupilumab mogelijk bij gecontroleerd constitutioneel eczeem

jul 2022 | Eczeem

Lees meer over Dosisreductie dupilumab mogelijk bij gecontroleerd constitutioneel eczeem

Lanadelumab aanhoudend werkzaam bij HAE ongeacht eerdere profylaxe

jul 2022

Lees meer over Lanadelumab aanhoudend werkzaam bij HAE ongeacht eerdere profylaxe

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2024-04

okt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-04

MedNet Dermatologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-03

MedNet Dermatologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-02

MedNet Dermatologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-01

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03