COVID-19 en vaccin kunnen huidafwijkingen veroorzaken

Delen via:

Een SARS-CoV-2-infectie kan een breed scala van huidafwijkingen veroorzaken die vóór, tijdens of langere tijd na de actieve ziekte optreden. “Deze huidafwijkingen hebben we redelijk in beeld”, vertelt dr. Annemie Galimont-Collen. “Nu wordt duidelijk dat sommige laesies kunnen persisteren. Daarnaast komen vaccinatiegerelateerde huidafwijkingen aan het licht; ze lijken op de afwijkingen veroorzaakt door het virus zelf.”

In de literatuur over de huidafwijkingen bij COVID-19-patiënten zijn onder andere rapportages over pseudo-wintertenen, vesiculeuze erupties, morbilliform exantheem, acute urticaria en livedo. Galimont, werkzaam bij het dermaTeam Zeeland en het Bravis Ziekenhuis in Roosendaal, vindt het belangrijk om bij dergelijke huidafwijkingen te denken aan een SARS-CoV-2-infectie. Het lastige is dat deze huidafwijkingen niet specifiek zijn voor een SARS-CoV-2-infectie. Alleen nieuw ontstane, onverklaarde pseudo-wintertenen zijn mogelijk een specifieke uiting van een asymptomatische of niet-ernstige infectie met SARS-CoV-2.

Om de oorzaken van de huidafwijkingen beter te begrijpen, adviseert Galimont om huidbiopten af te nemen voor histopathologisch onderzoek. Ook vraagt ze dermatologen om de huidafwijkingen te rapporten op de website van de American Association of Dermatology (www.aad.org/covidregistry). “De Amerikanen en nu ook de Britten hebben registries, waarbij een aantal zaken wordt uitgevraagd. Je kunt je coupes en foto’s opsturen en dan verbinden zij er conclusies aan.”

Pseudo-wintertenen en vesiculeuze eruptie

Sinds het begin van de COVID-19-pandemie zijn opvallend veel meldingen gedaan van huidafwijkingen die lijken op wintertenen. Dit zijn casuïstische mededelingen, patiëntenseries en drie grotere observationele studies. Opvallend is dat het vooral jonge patiënten (mediane leeftijd: 35 jaar) betrof met een blanco voorgeschiedenis en een niet ernstig ziektebeloop. Van de patiënten met vermoedelijke of bewezen COVID-19 bij wie huidafwijkingen optraden, had 62% pseudo-wintertenen.

Terwijl de gebruikelijke wintertenen vooral in de koude maanden een probleem vormen, is de daarop lijkende huidafwijking bij COVID-19-patiënten juist in de lente- en zomermaanden van 2020 gezien. Deze pseudo-wintertenen verdwijnen spontaan binnen enkele weken. “In de afgelopen tijd hebben we een aantal patiënten daarmee gezien”, vertelt Galimont. “Van hen gaan we biopten, serologie en PCR analyseren. We vangen deze COVID-tenen ook niet altijd. Je moet erop bedacht zijn dat deze mensen nog besmettelijk kunnen zijn.”

SARS-CoV-2-gerelateerde vesiculeuze erupties kenmerken zich door monomorfe, kleine vesikels die vooral op de romp aanwezig zijn en soms gepaard gaan met geringe jeuk. Bij 7-9% van de patiënten met bewezen of vermoedelijke COVID-19 en huidafwijkingen zijn vesiculeuze erupties vastgesteld.

Morbilliform exantheem, acute urticaria en livedo

In de literatuur zijn meerdere meldingen gedaan van COVID-19-patiënten met een maculopapuleus of morbilliform exantheem of met acute urticaria. Galimont: “Urticaria vallen niet zo op, die zien we heel vaak”. Morbilliform exantheem kan optreden bij virale infecties, maar komt ook veel voor in reactie op geneesmiddelen, zoals antibiotica. Vooral wanneer acute urticaria gepaard gaat met koorts, kent deze huidafwijking een uitgebreide differentiaaldiagnose (DD), onder andere virale infecties. Galimont vindt dat bij urticaria COVID-19 in de DD moeten staan. “Het is nieuw dat we daaraan moeten denken. In 90% van de gevallen van urticaria vinden we geen oorzaak.”

De laatste groep huidafwijkingen bij COVID-19 omvat cutane doorbloedingsstoornissen en hemorragische afwijkingen. In de literatuur staan enkele meldingen van SARS-CoV-2-positieve patiënten met livedo reticularis op de benen.

Vaccinatiegerelateerde huidafwijkingen

Naast de COVID-19-gerelateerde huidafwijkingen, die uitgebreider staan beschreven in het NTvG-artikel waar Galimont aan heeft meegeschreven, kunnen ook door de vaccinatie huidafwijkingen ontstaan. “We zien vooral reactie bij mensen die fillers hebben gehad. Het zijn ten eerste lokale injectiereacties – een bekend probleem – niet alleen bij toediening van vaccins, maar ook van medicatie. Die reacties zijn van voorbijgaande aard. Blijkbaar reageert het geactiveerde immuunsysteem ook tegen de fillers.”

Bron

Çiftçi Z, Clabbers JMK, Galimont-Collen AFS, Gostyński A. Huidafwijkingen bij covid-19. Een samenvatting van de literatuur. Ned Tijdschr Geneesk. 2020;164:D5443.

 

Erasmus MC zoekt kinderen voor studie naar eczeem

feb 2020 | Eczeem

Lees meer over Erasmus MC zoekt kinderen voor studie naar eczeem

‘Zorg kan veel vaker buiten het ziekenhuis’

feb 2020

Lees meer over ‘Zorg kan veel vaker buiten het ziekenhuis’

Keratinocytcarcinoom na orgaantransplantatie beïnvloedt kwaliteit van leven

feb 2020 | Dermato-oncologie

Lees meer over Keratinocytcarcinoom na orgaantransplantatie beïnvloedt kwaliteit van leven

Nationaal plan huidkanker nodig

nov 2019 | Dermato-oncologie

Lees meer over Nationaal plan huidkanker nodig

Meer informatie over medisch-specialistische zorg op Thuisarts

nov 2019

Lees meer over Meer informatie over medisch-specialistische zorg op Thuisarts

272 miljoen bespaard met prijsonderhandelingen

nov 2019

Lees meer over 272 miljoen bespaard met prijsonderhandelingen

Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

10 dec 2024 om 20:00 | Eczeem

Lees meer over Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

13 nov 2024 om 20:00 | Huidinfecties

Lees meer over Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

Verdachte huidafwijkingen onder de loep

16 okt 2024 om 20:00

Lees meer over Verdachte huidafwijkingen onder de loep

Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

30 jul 2024 | Artritis, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Dermatologen van de Toekomst 2025

vrijdag 17 jan 2025 van 09:45 tot 16:30 | Dermato-oncologie, Eczeem

Lees meer over Dermatologen van de Toekomst 2025

Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

okt 2024 | Eczeem

Lees meer over Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

Melanoom in vroeg stadium op het spoor

okt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Melanoom in vroeg stadium op het spoor

Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

okt 2024

Lees meer over Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

okt 2024

Lees meer over Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

okt 2024

Lees meer over Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

sep 2024

Lees meer over Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

sep 2024 | Eczeem

Lees meer over Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

sep 2024 | Bacteriële infecties, Eczeem, Huidinfecties, Schimmelinfecties

Lees meer over Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

sep 2024 | Dermato-oncologie, Eczeem, Psoriasis, Rosacea

Lees meer over Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2024-04

okt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-04

MedNet Dermatologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-03

MedNet Dermatologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-02

MedNet Dermatologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-01

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03