Data als basis voor optimalisatie behandeling inflammatoire huidziekten

Delen via:

Door middel van hightech biomarkeronderzoek een individueel biomarkerprofiel creëren als basis voor doelgerichte en gepersonaliseerde zorg. Dat is de ambitie van Next Generation ImmunoDermatology (NGID). Dit project wordt uitgevoerd door een landelijk consortium waarin alle 7 academische centra in ons land participeren. Arts-epidemioloog Juul van den Reek en dermatoloog Marieke Seyger (beiden Radboudumc) geven namens het consortium1 toelichting.

Het NIGD-consortium richt zich op de ontwikkeling en toepassing van hightech biomarkeronderzoek voor 6 inflammatoire huidaandoeningen: psoriasis, atopische dermatitis, chronische urticaria, hidradenitis suppurativa, lupus erythematodes en T-cellymfoom. Een unieke aanpak, stelt Seyger: “Het is voor het eerst dat alle 7 academische centra in ons land met elkaar gaan samenwerken op dit onderwerp.” Van den Reek vult aan: “Die academische centra hebben ieder hun eigen expertise op het gebied van inflammatoire huidaandoeningen. Natuurlijk zit daar soms overlap tussen, maar dit staat niet in de weg dat ze voldoende ruimte zien voor samenwerking hierin. Het zijn chronische ziekten waarbij sprake is van een enorme ontwikkeling in nieuwe therapieën. En de kennis die in dit consortium wordt ontwikkeld over de ene aandoening, kan ook voor een van die andere aandoeningen van waarde zijn.”

Data

De sleutel tot het realiseren van de doelstelling van het consortium is data. “De juiste zorg voor de juiste patiënt op het juiste moment, dat is wat we willen realiseren”, zegt Van den Reek. “Nu is het vaak trial and error om de juiste medicatie voor de patiënt te vinden. Daarom is het belangrijk dat we klinische data verzamelen en hiertoe heeft het consortium de prospectieve SKINERGY-trial in voorbereiding: SKIN disease profiling by an Exploratory, pRospective biomarker study in dermatoloGY practice. We hopen hiermee binnen enkele maanden te kunnen starten. Voor elke van de 6 inflammatoire huidaandoeningen zullen patiënten, die starten met een behandeling, worden geïncludeerd en gevolgd. Zowel klinische data, als samples voor verder biomarkeronderzoek, zullen op verschillende momenten verzameld worden. Leider van dit proces is professor Robert Rissman, die al bezig is met diverse voorlopertrials op dezelfde gebieden en die ook projectcoördinator is van het hele consortium.”

NIGD-consortium

Dr. J.M.P.A. van den Reek, arts-epidemioloog bij de afdeling dermatologie van het Radboudumc

Het gaat nadrukkelijk niet alleen om klinische en moleculaire data. “Binnen het consortium wordt bijvoorbeeld ook naar psychologische aspecten van de aandoeningen gekeken”, zegt Seyger, “want in dit onderzoek staat echt de patiënt centraal, en dus zijn psychologische aspecten ook heel belangrijk. Hier wordt nog vrij weinig onderzoek naar gedaan, terwijl ze wel een grote invloed kunnen hebben op de behandeluitkomsten. Ook psychologische factoren kun je als een soort biomarker zien.”

Zoeken naar patronen

Alle data zullen worden verzameld in een datawarehouse. Daarin zal met behulp van AI worden gezocht naar patronen, waarmee de onderzoekers hopen patiëntprofielen te kunnen opstellen. “AI maakt het mogelijk om steeds meer metingen te combineren om relaties in kaart te brengen”, zegt Seyger. “Daarmee hopen we te kunnen voorspellen welke behandeling voor patiënten met hetzelfde profiel het best zal werken, zodat we sneller tot de juiste behandeling per individuele patiënt kunnen komen. Maar we hopen ook biomarkers te identificeren die (indirect) kunnen leiden tot potentiële nieuwe therapieën waarmee patiënten gerichter kunnen worden behandeld.”

Van den Reek: “Wereldwijd vindt veel onderzoek plaats naar biomarkers, maar we hebben nog niet één specifiek stofje kunnen ontdekken waarmee we voor een van de geselecteerde inflammatoire huidaandoeningen iets makkelijk kunnen voorspellen voor de behandelpraktijk.” Waarom denkt het consortium dit dan wel te kunnen realiseren? “Om 2 redenen”, zegt Seyger. “Ten eerste omdat we voor het eerst heel veel data gaan combineren, vanwege de aanname dat het waarschijnlijk niet één ding is dat bepaalt of een behandeling succesvol is maar een combinatie van factoren. En ten tweede omdat we nu voor het eerst de data van 6 huidaandoeningen met elkaar gaan vergelijken.”

Uniek

Beiden benadrukken het unieke karakter van deze aanpak, waarin zoveel Nederlandse instellingen samenwerken. “Het is vooralsnog ook erg gericht op Nederland”, zegt Van den Reek. “Wel is er een advisory board waarin we ondersteuning krijgen van internationale adviseurs.” Seyger vult aan: “Er zijn natuurlijk veel meer consortia die op zoek zijn naar biomarkers. Maar die kennen weer een andere opzet dan ons consortium of kijken naar andere ziektebeelden.” Uiteindelijk is het wel de bedoeling dat resultaten internationaal gedeeld worden en ook samenwerking buiten de landsgrenzen gezocht wordt.

Aan het consortium is een NWO-subsidie toegekend van 11,5 miljoen euro. “Een belangrijk punt in de toekenning is een goede communicatie binnen het consortium, waarvoor we Hogeschool Arnhem Nijmegen hebben betrokken”, zegt Seyger. “Hun expertise is het stroomlijnen van de communicatie binnen het consortium en met de andere stakeholders zoals de farmaceutische en technologische industrie. Ook het feit dat we echt de patiënt centraal stellen wordt ongetwijfeld door NWO gewaardeerd. We hebben heel veel contact met de patiëntenverenigingen van de 6 inflammatoire huidaandoeningen. Het mooie gevolg hiervan is dat die nu ook meer contact hebben met elkaar. Zo is dit consortium naast het werken aan de onderzoeksdoelen ook een heel mooie kans om partijen bij elkaar te brengen.”

6 jaar en verder

De financiering van NWO heeft betrekking op een periode van 6 jaar. “We hopen in die 6 jaar iets waardevols te hebben neergezet op het gebied van database, samenwerking en logistiek”, vertelt Seyger, “dat vervolgens kan worden voortgezet en uitgebreid naar andere aandoeningen.” Is de gekozen aanpak ook interessant voor andere specialismen? “Jazeker”, zegt Van den Reek. “Het zou mooi zijn als we hiermee ook andere specialismen stimuleren.”

Ondertussen wordt in het consortium ook al nagedacht over de financiering na de huidige periode van 6 jaar. “Als we in deze periode relevante output kunnen genereren, kunnen we laten zien wat we in staat zijn te bereiken met de aanpak die we hebben gekozen”, zegt Van den Reek. “Dat zal voor partijen die fondsen beschikbaar stellen heel belangrijk zijn. Nu richten we ons op het vinden van de biomarker. Maar in later stadium willen we natuurlijk ook onderzoeken of die toepasbaar en kosteneffectief is. Het is niet de bedoeling dat dit na 6 jaar stopt. Het moet nadrukkelijk een opstap zijn naar iets blijvends.”

8 werkpakketten

Het NGID-project is opgebouwd uit 8 werkpakketten:

  • Data-infrastructuur: de bijdrage van dit werkpakket aan NGID is het ondersteunen van de onderzoekers in het FAIR maken van hun data.
  • Molecular(omics) platform: in dit werkpakket worden invasieve en non-invasieve state-of-the-art meetmethoden ontwikkeld en toegepast, met als doel op moleculaire schaal verschillen en overeenkomsten tussen de 6 ziektebeelden vast te leggen.
  • Patiëntperspectieven en psychologische markers: in dit werkpakket wordt gestreefd naar een diepgaander inzicht in de invloed van psychologische factoren op behandeluitkomsten bij patiënten. Daarnaast is het de bedoeling om ervoor te zorgen dat het project zo goed mogelijk aansluit bij de wensen, behoeften en ervaringen van dermatologen en vooral ook patiënten.
  • Genereren van klinische data: hierbij gaat het om de prospectieve SKINERGY-trial die in dit artikel aan bod komt.
  • Machine learning in de zoektocht naar biomarkers: dit werkpakket analyseert de hoeveelheid data die binnen NGID worden gegenereerd en die iets zeggen over de patiënt als geheel en biochemische processen in de huid en het immuunsysteem.
  • Translationele ziektemodellen: dit werkpakket richt zich op de ontwikkeling van humane preklinische huidmodellen als belangrijke alternatieven voor het traditionele proefdieronderzoek.
  • Tele-health: in dit werkpakket zullen klinische onderzoeken rechtstreeks thuis bij patiënten worden uitgevoerd.
  • Implementatie, consolidatie en real world evidence: een van de hoofddoelen van dit werkpakket is betrokkenheid van alle stakeholders, met speciale aandacht voor de dermatoloog en de patiënt. Dit hangt rechtstreeks samen met het doel om te komen tot een nationale implementatie van de gevonden biomarkers in de dagelijkse praktijk, en het opzetten van een real-world evidence register waarin data van behandelingen in de klinische praktijk worden vastgelegd.

Referentie

  1. Home – NGID | Next Generation ImmunoDermatology (ng-id.nl)

“Een arts op TikTok bereikt jongeren via hun leefwereld”

mei 2024

Lees meer over “Een arts op TikTok bereikt jongeren via hun leefwereld”

Besparing door inzet biosimilars loopt op tot bijna 800 miljoen per jaar

mei 2024

Lees meer over Besparing door inzet biosimilars loopt op tot bijna 800 miljoen per jaar

Plasmatriglyceriden verhogen risico op psoriasis

apr 2024 | Psoriasis

Lees meer over Plasmatriglyceriden verhogen risico op psoriasis

Adjuvant anti-PD1 bij melanoom heeft impact op kwaliteit van leven

apr 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Adjuvant anti-PD1 bij melanoom heeft impact op kwaliteit van leven

Infecties bij kinderen behandeld met dupilumab voor constitutioneel eczeem

apr 2024 | Bacteriële infecties, Eczeem

Lees meer over Infecties bij kinderen behandeld met dupilumab voor constitutioneel eczeem

Ernst van huidlaesies bij psoriasis beïnvloedt arbeidsproductiviteit en zorgkosten

apr 2024 | Psoriasis

Lees meer over Ernst van huidlaesies bij psoriasis beïnvloedt arbeidsproductiviteit en zorgkosten

Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

10 dec 2024 om 20:00 | Eczeem

Lees meer over Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

13 nov 2024 om 20:00 | Huidinfecties

Lees meer over Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

Verdachte huidafwijkingen onder de loep

16 okt 2024 om 20:00

Lees meer over Verdachte huidafwijkingen onder de loep

Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

30 jul 2024 | Artritis, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Dermatologen van de Toekomst 2025

vrijdag 17 jan 2025 van 09:45 tot 16:30 | Dermato-oncologie, Eczeem

Lees meer over Dermatologen van de Toekomst 2025

Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

okt 2024 | Eczeem

Lees meer over Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

Melanoom in vroeg stadium op het spoor

okt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Melanoom in vroeg stadium op het spoor

Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

okt 2024

Lees meer over Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

okt 2024

Lees meer over Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

okt 2024

Lees meer over Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

sep 2024

Lees meer over Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

sep 2024 | Eczeem

Lees meer over Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

sep 2024 | Bacteriële infecties, Eczeem, Huidinfecties, Schimmelinfecties

Lees meer over Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

sep 2024 | Dermato-oncologie, Eczeem, Psoriasis, Rosacea

Lees meer over Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2024-04

okt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-04

MedNet Dermatologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-03

MedNet Dermatologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-02

MedNet Dermatologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-01

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03