Internist-oncoloog dr. Renske Altena besloot in 2017 te kiezen voor het avontuur in het Zweedse Stockholm. Sindsdien werkt zij in het gerenommeerde Karolinska-instituut waar zij zich richt op de zorg voor borst- en schildklierkankerpatiënten. Dat bevalt goed, maar op een aantal punten kan de Zweedse oncologische zorg nog leren van de Nederlandse manier van werken.
Nee, niet alles is beter in Zweden. Dit hardnekkige vooroordeel wil Renske Altena direct rechtzetten. “Ook hier is armoede en vallen sommige mensen buiten de boot. En doordat in dit land alles heel erg geregeld is, is het ook enorm bureaucratisch.” Daartegenover staat dat zaken als sociale zekerheid, arbeidsomstandigheden en de financiering van de zorg goed geregeld zijn. Altena: “De hele gezondheidszorg is gereguleerd via de staat en is op geen enkele manier productiegedreven. En iedereen is in loondienst. Dat maakt dat de werkdruk en daarmee de werk-privé balans minder ongunstig is dan hoe het kan zijn in Nederland.”
Langer de tijd hebben voor consulten draagt bij aan de lagere werkdruk. “Bij nieuwe patiënten zijn de tijden veel ruimer ingepland en een standaard controleafspraak is hier een half uur. Dat geeft veel rust tijdens gesprekken met patiënten. Aan de andere kant zijn er bepaalde taken die je moet doen die in Nederland door een secretariaat worden verzorgd, dus het is qua workload niet heel verschillend. Maar over het algemeen ben ik minder vaak gestrest op mijn werk dan in Nederland.”
Volksaard
Wat ook verschilt, is dat de Zweden zich op een andere manier uiten dan Nederlanders. Altena vindt dan ook niet dat de 2 volkeren veel op elkaar lijken, zoals wel wordt gedacht. “Nederlanders zijn erg direct en geven hun mening. Zweden willen juist niemand tot last zijn, niet op de voorgrond treden en bewegen zich mee met de grotere groep.”
De relatief sterke gemeenschapszin gaat echter gepaard met een minder hoge efficiëntie tijdens werkzaamheden, stelt Altena. “Doordat je met meer mensen het werk kan verdelen, gaat alles veel trager en stroperiger. Niet alleen in de gezondheidszorg, maar ook in andere sectoren voelen mensen veel minder eigenaarschap voor problemen en worden deze meer aan het geheel overgelaten. Dat is geworteld in de volksaard. Maar daardoor blijven soms dingen dobberen waar niemand voor opstaat.”
Euthanasie en palliatie
Een ander verschil is hoe wordt omgegaan met de zorg rondom het levenseinde. In Zweden is euthanasie niet toegestaan en wordt palliatieve zorg door een afzonderlijk specialisme verzorgd. Altena: “Terwijl we dit in Nederland een logisch stuk vinden in de zorg voor de oncologische patiënten, vinden veel oncologen hier het erg lastig om met een patiënt over het levenseinde te spreken. Ik doe dat zelf wel, maar Zweedse oncologen richten zich veel meer op de behandeling.”
Meer tijd en ruimte
Toch zou Altena collega’s aanbevelen om in Zweden te komen werken, met name door de betere balans tussen werk en privé. “Ik heb een jong gezin en als jonge ouder is het lagere stressniveau heel prettig. Ook maakt het meer tijd en ruimte hebben voor mijn patiënten dat ik rustiger ben en naar mijn idee betere zorg kan leveren aan mijn patiënten. We hebben het heel goed hier en ik heb het echt naar mijn zin.”