In een gerandomiseerde studie bij patiënten met refractair prikkelbaredarmsyndroom (PDS) bij wie een opgeblazen gevoel predominant is, verlichtte fecale microbiota-transplantatie (FMT) de symptomen in vergelijking met een placebobehandeling, zo concluderen Belgische onderzoekers in Gastroenterology. Hoewel het effect van de behandeling afnam na 1 jaar, kon de respons vaak worden hersteld met een tweede FMT.
Gezien de veelbelovende resultaten van open-label FMT bij PDS-patiënten met een opgeblazen gevoel als predominant symptoom, onderzochten Tom Holvoet en collega’s de effectiviteit van deze behandeling in een gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie (NCT02299973). Daarvoor werden patiënten met refractaire PDS, gedefinieerd als het falen van ≥ 3 conventionele behandelingen, willekeurig en dubbelblind toegewezen aan eenmalige toediening van donorontlasting (n = 43) of autologe ontlasting (n = 19). De behandeling werd uitgevoerd tussen december 2015 en oktober 2017 en de deelnemers werden gevolgd gedurende 1 jaar. PDS-gerelateerde symptomen werden beoordeeld met behulp van een dagelijks symptoomdagboek om algemeen abdominaal ongemak, opgeblazen gevoel, buikpijn en flatulentie te bepalen op een schaal van 1 tot 6. De ontlastingsfrequentie, -consistentie en de buikomtrek werden ook geregistreerd en patiënten vulden de PDS-specifieke vragenlijst over kwaliteit van leven in. Primaire eindpunten waren verbetering van de PDS-symptomen en het opgeblazen gevoel na 12 weken.
Verbetering na FMT
In week 12 meldde 56% van de patiënten die donorontlasting kregen verbetering in beide primaire eindpunten, ten opzichte van 26% van de patiënten die placebo kregen (p = 0,03). Patiënten die donorontlasting kregen vertoonden significante verbeteringen in de mate van ongemak (gemiddelde afname 19%; mediane score vóór FMT 3,98; mediane score na FMT 3,1), ontlastingsfrequentie (gemiddelde afname 13%, mediane score voor FMT 2,10; mediane score na FMT 1,7), urgentie (gemiddelde reductie 38%; mediane score voor FMT 0,61; mediane score na FMT 0,37), buikpijn (gemiddelde afname 26%; mediane score voor FMT 3,88; mediane score na FMT 2,80), flatulentie (gemiddelde afname 10%; mediane score vóór FMT 3,42; mediane score na FMT 3,07) en kwaliteit van leven (gemiddelde toename 16%; mediane score voor FMT 32,6; mediane score na FMT 43,1). Een significant hoger percentage vrouwen die donorontlasting kregen (69%), had een respons dan mannen (29%; p = 0,01). Fecale monsters van responders hadden een hogere diversiteit van het microbioom vóór toediening van donormateriaal in vergelijking met de fecale monsters van non-responders (p = 0,04) en ook een andere samenstelling op baseline (p = 0,04), al konden er geen specifieke taxa worden aangewezen die waren geassocieerd met een respons. Na eenmalige FMT meldde 21% van de patiënten die donorontlasting kregen effecten die langer dan 1 jaar aanhielden, ten opzichte van 5% van de patiënten in de placebogroep. Een tweede FMT (open-label) verminderde de symptomen bij 67% van de patiënten met een initiële respons, maar niet bij eerdere non-responders.
Bron:
Holvoet T, Joossens M, Vázquez-Castellanos JF, et al. Fecal Microbiota Transplantation Reduces Symptoms in Some Patients With Irritable Bowel Syndrome with Predominant Abdominal Bloating: Short- and Long-Term Results from a Placebo-Controlled Randomized Trial. Gastroenterology. 2020 Jul 15. Online ahead of print.