De resultaten van een analyse van de UK Biobank, een groot prospectief longitudinaal cohortonderzoek, laten zien dat hogere HDL- en apoA1-waarden op baseline zijn geassocieerd met een lager risico op een daaropvolgende diagnose amyotrofe laterale sclerose (ALS).
In verschillende epidemiologische studies is de potentiële rol van metabole factoren bij de ontwikkeling van ALS beschreven. Zo zijn de premorbide body mass index, fysieke activiteit, diabetes en hart- en vaatziekten eerder al in verband gebracht met het risico op ALS. Ook zijn er aanwijzingen voor een gedeeld genetisch risico tussen ALS en het lipidenmetabolisme. De UK Biobank, een groot prospectief longitudinaal populatiecohort, maakte het mogelijk om de relatie te onderzoeken tussen metabole parameters en het risico op een daaropvolgende diagnose ALS. Bij alle deelnemers (n = 502.409) werd dit risico onderzocht in relatie tot baseline-niveaus van HDL, LDL, totaal cholesterol, totaal cholesterol:HDL-ratio, apoA1, apoB, triglyceriden, HbA1c en creatinine, plus zelfgerapporteerde activiteit en body mass index.
HDL en apoA1
Na controle voor leeftijd en geslacht, waren een hoger HDL (HR 0,84; 95%-BI 0,73-0,96; p = 0,010) en apoA1 (HR 0,83; 95%-BI 0,72-0,94, p = 0,005) geassocieerd met een afgenomen risico om ALS te ontwikkelen. Een hoger totaal cholesterol:HDL was geassocieerd met een verhoogd risico op ALS (HR 1,17; 95%-BI 1,05-1,31; p = 0,006). In modellen die meerdere metabole markers bevatten, was een hoger LDL of apoB geassocieerd met een toegenomen risico op ALS, naast het lagere risico bij een hoger HDL of apoA. Coronaire hartziekte, cerebrovasculaire ziekte en toenemende leeftijd waren ook geassocieerd met een verhoogd risico op ALS.
De onderzoekers concluderen dat de associatie tussen HDL-, apoA1- en LDL-niveaus en het risico op ALS bijdraagt aan een toenemende hoeveelheid bewijs dat het premorbide metabole profiel een rol zou kunnen spelen in pathogenese. Het begrijpen van de moleculaire basis voor deze veranderingen kan hopelijk leiden tot de ontwikkeling van presymptomatische biomarkers en therapeutische targets.
Bron: