Inflammatie, regeneratie en fibrose in niergerelateerde cardiovasculaire ziekten

Delen via:

Het belangrijkste doel van het proefschrift van Merle Krebber was om meer inzicht te verkrijgen in de processen die spelen in niergerelateerde cardiovasculaire ziekten (CVZ). Binnen onze cel-, dier- en computergedreven modellen is gekeken naar inflammatie, functie van de bloed- en haarvaten, regeneratie en fibrose. Ook zijn aanknopingspunten onderzocht voor nieuwe behandelingen met een nadruk op lokaal weefselbouwen (in situ tissue-engineering) voor vaattoegang.

Alle niergerelateerde CVZ, zoals chronisch nierfalen en obesitas, hebben gemeen dat de pathologie zich niet beperkt tot het primaire orgaan. Onder pathologische omstandigheden zoals CVZ leidt communicatie tussen organen, onder andere via signalen van circulerende monocyten, tot een vicieuze cirkel van schade door inflammatie, fibrose en verminderde weefselregeneratie. De exacte spatiotemporele bijdragen van deze processen op verminderde orgaanfunctie blijven echter tot op heden onduidelijk. 

De rol van inflammatie na niertransplantatie

Patiënten met eindstadium nierfalen ontwikkelen ook cardiovasculaire problemen, die deels gemedieerd worden via ontsteking. Al hoewel een gezonde donornier na transplantatie de nierfunctie herstelt, is het onduidelijk of vaatwandstijfheid, linkerventrikelhypertrofie en hartfibrose ook verbeteren. Een belangrijke conclusie uit het proefschrift is dat inflammatie, fibrose en nierweefselregeneratie na niertransplantatie worden bepaald door complexe interacties tussen de status van de ontvanger en de donornier. Ons rattenmodel van niertransplantatie toonde aan dat een gezonde donornier exclusief normale GFR en verminderde nierspecifieke ontsteking bepaalde, terwijl de status van de ontvanger exclusief aorta calcificatie bepaalde. Binnen een tijdbestek van zes weken kon een gezonde donornier tevens wél linkerventrikelhypertrofie maar geen fibrosevorming in het hart van de ontvanger verhelpen. Met RNA-sequencing van hartweefsel hebben wij moleculaire targets geïdentificeerd die relateren aan fibrosevorming. Deze zouden in de toekomst kunnen dienen als nieuwe behandelmethoden tegen hartfibrose in niertransplantatiepatiënten.

In situ TE als behandeling voor verbeterde vaattoegang

Regeneratieve geneeskunde en in situ tissue-engineering (TE) zouden ook nieuwe therapieën, zoals vaattoegang in patiënten met eindstadium nierfalen, kunnen brengen. Vasculaire in situ TE houdt in dat een synthetisch bloedvat direct niet-functioneel weefsel vervangt, waarna lichaamseigen cellen langzaam het bloedvat bekleden en afbreken. Dit heeft als groot voordeel dat de therapie kant-en-klaar aangeboden kan worden terwijl het synthetisch ontwerp uiteindelijk verandert in een lichaamseigen bloedvat. Dit proces heeft overeenkomsten met normale wondheling, met een cruciale rol voor monocyt/macrofagen. Aangezien patiënten met nierfalen vaak een systemisch pro-inflammatoir profiel vertonen, onderzochten wij of vasculaire in situ TE tot dezelfde weefseluitkomsten zou leiden in ratten met nierfalen versus gezonde ratten. Wij zagen dat het aantal immuuncellen in het vaatweefsel van beide groepen gelijk was. Ook waren de duur van de inflammatie en de typen aanwezige weefselcellen overeenkomstig. Voor nu lijkt bloedvat in situ TE dus veelbelovend voor nierpatiënten. De mechanische stabiliteit van het synthetisch ontwerp lijkt bepalender voor weefseluitkomst dan nierfalen. 

Complexiteit van meerdere risicofactoren

Overkoepelend hebben onze modellen laten zien dat inflammatie, fibrose en weefselregeneratie duidelijk aan elkaar verwant zijn maar dat zij niet per se collectief gereguleerd worden. In onze niertransplantatieratten was bijvoorbeeld het oppervlak van haarvaten in het hart en de mate van ontsteking gelijk tussen harten met en zonder fibrose. Voor nu is de aanwezigheid van meerdere risicofactoren in CVZ-patiënten daarom een complicerende factor in onderzoek naar welke comorbiditeit exact tot welk gevolg leidt. Meer inzicht in (interacties tussen) comorbiditeiten kan unieke en overlappende moleculaire routes aan het licht brengen. Het combineren van orgaanoverstijgende kennis op het moleculaire en fysiologisch vlak zal wellicht leiden tot een op maat gemaakte behandeling voor de individuele CVZ-patiënt. 

De Promotie

Merle Krebber promoveerde op 11 januari 2022 op het proefschrift ‘Reno-cardiovascular disease and regeneration: Focus on interactions with the immune system’ aan de Universiteit Utrecht. De promotor was prof. dr. M.C. Verhaar en de co-promotoren dr. J.O. Fledderus en dr. K.L. Cheng, allen van het Departement Nefrologie en Hypertensie, UMC Utrecht. 

Krebber zet momenteel haar werkzaamheden bij de nefrologie voort als post-doctoral researcher. 

Nieuw onderzoek naar veiligere niertransplantaties met behulp van virus

jun 2021 | Niertransplantatie

Lees meer over Nieuw onderzoek naar veiligere niertransplantaties met behulp van virus

Langer uitstellen van nierfunctievervangende behandeling bij ernstig acuut nierfalen levert geen voordeel op

jun 2021 | Acuut nierfalen, Dialyse

Lees meer over Langer uitstellen van nierfunctievervangende behandeling bij ernstig acuut nierfalen levert geen voordeel op

RECOVAC schept duidelijkheid over coronavaccins voor nierpatiënten

jun 2021 | Chronische nierschade, Vaccinatie

Lees meer over RECOVAC schept duidelijkheid over coronavaccins voor nierpatiënten

Vadadustat heeft geen duidelijke meerwaarde in de behandeling van anemie bij CNS-patiënten

jun 2021 | Chronische nierschade

Lees meer over Vadadustat heeft geen duidelijke meerwaarde in de behandeling van anemie bij CNS-patiënten

Veelbelovende orale medicatie in ontwikkeling voor anemie bij CKD

jun 2021 | Benigne hematologie, Chronische nierschade

Lees meer over Veelbelovende orale medicatie in ontwikkeling voor anemie bij CKD

Promotie: Overleving niertransplantatiepatiënten lijkt beter door meer eiwitten in voeding

jun 2021 | Niertransplantatie

Lees meer over Promotie: Overleving niertransplantatiepatiënten lijkt beter door meer eiwitten in voeding

ERA Highlights 2024

2 jul 2024 om 20:30 | Chronische nierschade, Dialyse

Lees meer over ERA Highlights 2024

Cardiorenale casuïstiek in een transmurale setting

17 jun 2024 om 20:00 | Diabetes

Lees meer over Cardiorenale casuïstiek in een transmurale setting

Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

11 jun 2024 om 20:00 | Acuut nierfalen, Chronische nierschade, Niertransplantatie

Lees meer over Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

Expertdebat SLE, Deel 3 - Praktische handvatten: Van zwangerschapswens tot de rol van B-cellen in lupus

11 mrt 2024 | Immuuntherapie, SLE

Lees meer over Expertdebat SLE, Deel 3 - Praktische handvatten: Van zwangerschapswens tot de rol van B-cellen in lupus

Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

27 feb 2024 om 20:00 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

ASN Highlights 2023

28 nov 2023 om 20:30 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over ASN Highlights 2023

ERA Highlights 2023

11 jul 2023 om 20:00 | Dialyse, Niertransplantatie

Lees meer over ERA Highlights 2023

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met zeer hoog risico

30 mrt 2023 om 20:30 | Chronische nierschade, Diabetes, Hartfalen

Lees meer over Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met zeer hoog risico
Er zijn geen e-learnings gevonden.
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Een multimodaal deep-learningmodel voor de voorspelling van acuut nierfalen

okt 2024 | Acuut nierfalen

Lees meer over Een multimodaal deep-learningmodel voor de voorspelling van acuut nierfalen

Immunomodulerend effect levamisol bij kinderen met idiopathisch nefrotisch syndroom

okt 2024 | Chronische nierschade

Lees meer over Immunomodulerend effect levamisol bij kinderen met idiopathisch nefrotisch syndroom

Veel goed nieuws uit de FLOW-trial

okt 2024 | Chronische nierschade, Virale infecties

Lees meer over Veel goed nieuws uit de FLOW-trial

Niet minder sterfte en heropnames door gerichte correctie van hyponatriëmie

okt 2024 | Chronische nierschade

Lees meer over Niet minder sterfte en heropnames door gerichte correctie van hyponatriëmie

HSK21542 effectief en veilig tegen pruritus bij hemodialysepatiënten

okt 2024 | Dialyse

Lees meer over HSK21542 effectief en veilig tegen pruritus bij hemodialysepatiënten

GLP1-agonisten tijdens kankerbehandeling niet geassocieerd met hoger AKI-risico

okt 2024 | Acuut nierfalen, Immuuntherapie

Lees meer over GLP1-agonisten tijdens kankerbehandeling niet geassocieerd met hoger AKI-risico

Training in omgaan met pijn voor hemodialysepatiënten

okt 2024 | Dialyse

Lees meer over Training in omgaan met pijn voor hemodialysepatiënten

Effectiviteit en veiligheid van dapagliflozine bij gevorderde chronische nierschade

okt 2024 | Chronische nierschade

Lees meer over Effectiviteit en veiligheid van dapagliflozine bij gevorderde chronische nierschade

Betere immuunrespons na COVID-19-vaccinatie door vervangen MMF?

okt 2024 | Niertransplantatie, Vaccinatie

Lees meer over Betere immuunrespons na COVID-19-vaccinatie door vervangen MMF?

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

ERA Highlights 2023 Podcast

aug 2023 | Dialyse, Niertransplantatie

Lees meer over ERA Highlights 2023 Podcast

Maximale RAAS-blokkade bij CKD-patiënten met (risico op) hyperkaliëmie

nov 2020

Lees meer over Maximale RAAS-blokkade bij CKD-patiënten met (risico op) hyperkaliëmie

MedNet Nefrologie 2024-02

jul 2024

Lees meer over MedNet Nefrologie 2024-02

MedNet Nefrologie 2024-01

apr 2024

Lees meer over MedNet Nefrologie 2024-01

MedNet Nefrologie 2023-03

dec 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-03

MedNet Nefrologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-02

MedNet Nefrologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-01

MedNet Nefrologie 2022-03

dec 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-03

MedNet Nefrologie 2022-02

jul 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-02

MedNet Nefrologie 2022-01

apr 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-01