Invloed van exogene hormonen op het borst- en eierstokkankerrisico bij BRCA1/2-mutatiedraagsters

Delen via:

Lieske Schrijver promoveerde op 22 september aan de Vrije Universiteit Amsterdam op haar proefschrift ‘Hormonal modifiers of breast and ovarian cancer risk in BRCA1/2 mutation carriers’. Als promotor trad op prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen; copromotor was dr. M.A. Rookus. Schrijver is momenteel werkzaam als analytic translator en data engineer bij Future Facts. 

Wat was het doel van je promotieonderzoek?

Het doel was ten eerste een bijdrage te leveren aan de kennis over de invloed van synthetische hormonen op het risico op borst- en eierstokkanker bij BRCA1/2-mutatiedraagsters. De synthetische hormonen waar wij naar hebben gekeken zijn orale anticonceptie, hormoonvervangende therapie (HRT) rond de menopauze en hormonen gebruikt bij eierstokstimulatie tijdens een ivf-behandeling. Daarnaast leveren de resultaten van dit proefschrift een bijdrage in de afweging voor pilgebruik als anticonceptiemethode voor BRCA1- en BRCA2-mutatiedraagsters.

Wat wil jij dat de klinische dokter van jouw onderzoek weet?

De interindividuele variatie in het risico op borst- en eierstokkanker bij BRCA1/2-mutatiedraagsters is groot. Een deel van deze variatie kan onder andere worden verklaard door gebruik van exogene hormonen (orale anticonceptie en hormoongebruik voor ivf). Gebaseerd op onze resultaten concluderen wij dat het verband (gemeten in relatief risico) tussen pilgebruik en het risico op borst- en eierstokkanker voor BRCA1/2-mutatiedraagsters niet anders is dan bij vrouwen uit de algemene bevolking. Omdat pilgebruik het borstkankerrisico verhoogt, maar het risico op eierstokkanker verlaagt, en vrouwen met een BRCA1- of BRCA2-mutatie een sterk verhoogd risico hebben op zowel borst- als eierstokkanker, was tot nu toe niet duidelijk hoe veilig pilgebruik voor deze vrouwen is. Onze absolute risicoberekening zal bijdragen aan een beter onderbouwde discussie onder zorgverleners over aanbevelingen voor pilgebruik bij mutatiedraagsters met betrekking tot borst-, eierstok- en baarmoederkanker samen. Voor zowel BRCA1- als BRCA2-mutatiedraagsters is het effect van pilgebruik op de lange termijn beschermend; het leidt tot absoluut minder hormonale kanker (borst-, eierstok- en endometriumkanker) in vergelijking met de groep die de pil niet slikt. Echter, hier gaat wel een licht verhoogd hormonaal kankerrisico tijdens of direct volgend op het pilgebruik, dus op korte termijn, aan vooraf. Het absolute beschermende effect op de lange termijn na een RRSO is minder groot. Pilgebruik als tiener of jongvolwassene (< 25 jaar) heeft weinig invloed op het kankerrisico. Dit is geruststellend voor jonge potentiële mutatiedraagsters. We concluderen dat de pil heel geschikt is voor tieners en jongvolwassenen ter preventie van een zwangerschap. Wel is het belangrijk vanaf 25-30 jaar de afweging te maken om over te stappen naar niet-hormonale anticonceptie.

Wat was het meest frustrerende onderdeel van je onderzoek?

We hebben als eerste studie het verband tussen pilgebruik en borstkanker bij BRCA1/2-mutatiedraagsters kunnen onderzoeken in een grote wereldwijde prospectieve studie. Aangezien je met prospectieve data geen last hebt van de bias die voorkomt in retrospectieve studies, was de verwachting dat we nu echt (alle) vragen konden beantwoorden. We kwamen er echter achter dat een prospectief design bij BRCA1/2-mutatiedraagsters helaas weer andere moeilijkheden met zich meebrengt. Hier hebben wij veel onderzoek naar gedaan.

Welk moment/inzicht bracht een doorbraak?

De resultaten van de absolute risicoberekening zijn heel waardevol geweest. Hierin kwamen alle resultaten en vraagstukken over de pil samen. De absolute risicoberekening hebben we gedaan voor 18 real-life scenario’s, waarin we varieerden in de duur van het pilgebruik, de leeftijd bij pilgebruik en keuze voor preventieve operaties. Deze resultaten kunnen echt bijdragen in de praktijk bij BRCA1/2-mutatiedraagsters en de keuze voor de pil.

Wat is de vervolgvraag die voortkomt uit jouw onderzoek?

Sinds 2013 wordt steeds vaker gekozen voor de Mirena spiraal (hormonale IUD) in plaats van de pil. Op dit moment is nog onduidelijk wat precies de associatie is tussen een hormonale IUD en het risico op borst- en eierstokkanker. Als hierover meer duidelijk is, is het belangrijk de absolute risicoberekeningen te herhalen met deze resultaten.

Wat neem je zelf mee uit jouw promotieonderzoek? Wat zijn jouw volgende stappen?

Ik heb heel veel geleerd over vele typen bias die kunnen voorkomen bij een observationele studieopzet. Mijn volgende stappen liggen buiten het wetenschappelijk onderzoek. Het werken met veel data blijft mijn passie, maar ik wil mij technisch hierin verder ontwikkelen.

Is veranderen van levensstijl zinvol bij kanker?

apr 2017

Lees meer over Is veranderen van levensstijl zinvol bij kanker?

Subsidie voor onderzoek naar mediastinoscopie bij niet-kleincellige longkanker

apr 2017 | Longoncologie

Lees meer over Subsidie voor onderzoek naar mediastinoscopie bij niet-kleincellige longkanker

Behandeling lobulair mammacarcinoom vergt specifieker behandelprotocol

mrt 2017 | Borstkanker

Lees meer over Behandeling lobulair mammacarcinoom vergt specifieker behandelprotocol

Jonge ex-patiënten ervaren lagere kwaliteit van leven na behandeling lymfoom

mrt 2017 | Lymfoom

Lees meer over Jonge ex-patiënten ervaren lagere kwaliteit van leven na behandeling lymfoom

Introductie van minimaal invasieve maagresectie is veilig en haalbaar

mrt 2017 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Introductie van minimaal invasieve maagresectie is veilig en haalbaar

Associatie tussen obesitas en kanker: een 'umbrella' review?

mrt 2017 | Borstkanker, Gynaecologische oncologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Associatie tussen obesitas en kanker: een 'umbrella' review?

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Borstkanker; een update op alle vlakken

9 mei 2023 om 20:00 | Borstkanker, Neuro-oncologie

Lees meer over Borstkanker; een update op alle vlakken

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

Lees meer over Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

ASCO Direct™ GU 2025

vrijdag 14 feb 2025 t/m zaterdag 15 feb 2025 | Uro-oncologie

Lees meer over ASCO Direct™ GU 2025

GLP1-agonisten tijdens kankerbehandeling niet geassocieerd met hoger AKI-risico

okt 2024 | Acuut nierfalen, Immuuntherapie

Lees meer over GLP1-agonisten tijdens kankerbehandeling niet geassocieerd met hoger AKI-risico

Computerondersteunde diagnose poliepen minder specifiek in proximale colon

okt 2024 | Endoscopie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Computerondersteunde diagnose poliepen minder specifiek in proximale colon

Poeptransplantatie verbetert effect immuuntherapie bij nierkanker

okt 2024 | Immuuntherapie, Uro-oncologie

Lees meer over Poeptransplantatie verbetert effect immuuntherapie bij nierkanker

Verhoogd risico op maagkanker bij migrantengroepen

okt 2024 | Bacteriële infecties, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Verhoogd risico op maagkanker bij migrantengroepen

Drie studies geven richting aan verfijning behandeling colorectaal carcinoom

okt 2024 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Drie studies geven richting aan verfijning behandeling colorectaal carcinoom

Melanoom in vroeg stadium op het spoor

okt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Melanoom in vroeg stadium op het spoor

Melanoom snel in beeld met kunstmatige intelligentie

sep 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Melanoom snel in beeld met kunstmatige intelligentie

Trastuzumab-deruxtecan bij gevorderde HER2+ borstkanker met hersenmetastasen

sep 2024 | Borstkanker

Lees meer over Trastuzumab-deruxtecan bij gevorderde HER2+ borstkanker met hersenmetastasen

PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

sep 2024 | Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

feb 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie 2024-05

okt 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-05

MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

sep 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

MedNet Oncologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-04

MedNet Oncologie special Borstkanker 2024

jul 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Borstkanker 2024

MedNet Oncologie special Longkanker 2024

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2024

MedNet Oncologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-03

MedNet Oncologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-02

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2024

mrt 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2024

MedNet Oncologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-01