Inzet van biomarkers om behandeling voor patiënten met longkanker te verbeteren

Delen via:

Birgitta Hiddinga promoveerde op 15 mei 2024 aan de Universiteit Groningen op het proefschrift getiteld ‘Advances in personalized medicine in lung cancer – what’s in it for the patient’. Als promotoren traden op prof. dr. Dirk-Jan Slebos (UMCG) en prof. dr. Jan van Meerbeeck (UZA Universitair Ziekenhuis Antwerpen). Hiddinga is longarts met aandachtsgebied oncologie in het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Wat was het doel van je promotieonderzoek?

De ultieme vraag is of we biomarkers kunnen gebruiken om patiënten met longkanker te diagnosticeren en vervolgens de juiste behandeling te bieden. De focus was om voor neuro-endocriene tumoren en – carcinomen te zoeken naar een aantal biomarkers die als aangrijpingspunt kunnen dienen voor al bestaande medicatie die is goedgekeurd voor andere indicaties. Daarnaast onderzochten we of biomarkers kunnen helpen om de therapie te evalueren om vroegtijdige progressie op een minimaal invasieve manier op te sporen. Hiervoor onderzochten we circulerend tumor-DNA in het bloed en het darmmicrobioom van patiënten met een KRAS-gemuteerd niet-kleincellig longcarcinoom die werden behandeld met immuuntherapie. Zolang deze technieken nog niet gevalideerd zijn voor de dagelijkse praktijk is weefsel het belangrijkste. Navigatiebronchoscopie is een relatief nieuwe techniek om van eerder onbereikbare nodules in de longen toch weefsel te verkrijgen voor diagnostiek om een goede therapiekeuze te maken.

Wat wil jij dat de klinische dokter van jouw onderzoek weet?

Dit proefschrift is een pleidooi voor het opsporen en gebruiken van biomarkers om behandeling voor longkankerpatiënten te verbeteren, de ontwikkeling ervan te versnellen vanwege de duidelijke voordelen voor patiënt en arts, en om inzet van overbodige therapie of behandeling te kunnen voorkomen.

We moeten heterogeniciteit van de tumor overwinnen en daarvoor is het belangrijk dat patiënten zoveel mogelijk de gelegenheid krijgen om aan studies deel te nemen. Waarschijnlijk is de combinatie van behandelmodaliteiten de weg vooruit. Inzet van medicatie die reeds werd goedgekeurd voor andere ziektebeelden is een andere optie om vooruitgang te boeken. Biomarkers moeten gebruikt worden tijdens de behandeling om te monitoring of medicatie (nog) werkzaam is om tijdig niet werkzame medicatie te staken.

Wat was het meest frustrerende onderdeel van je onderzoek?

Door de overstap van de ene naar de andere werkgever was het moeilijk om de draad van het onderzoek vast te houden. Cliché maar waar, maar corona had een grote impact. Studies werden stilgezet, inclusie niet gedaan en therapieën werden aangepast aan de omstandigheden. Dit had grote invloed op de voortgang van het onderzoek. Internationale contacten waren dankzij online verbindingen mogelijk, maar het heeft bijvoorbeeld de start van de studie NAVIGATOR met bijna een jaar vertraagd.

Welk moment/inzicht bracht een doorbraak?

Medicatie die heeft gefaald in een bepaalde patiëntengroep kan toch een gunstig effect hebben als een andere selectie wordt toegepast, bijvoorbeeld op basis van biomarkers of andere specifieke patiëntkenmerken. Bij zeldzame tumoren is het belangrijk om kankerspecifieke eigenschappen te overwinnen en te richten op biomarkers die de uitkomst van de therapie kunnen beïnvloeden. Op dit moment komen er nieuwe medicamenten in studieverband beschikbaar. Studies met ‘antibody-drug conjugates’ (ADC’s) en ‘bispecific T-cel engagers’ zijn toegankelijk voor patiënten met verschillende tumortypes. Het is goed om juist nu te blijven selecteren op biomarkers om zodoende de meest geschikte patiënt te includeren voor de juiste behandeling.

Wat is de vervolgvraag die voortkomt uit jouw onderzoek?

Dat we met de huidige biomarkers nog niet genoeg aanknopingspunten hebben om de patiënt een volledig gepersonaliseerde behandeling te geven. Neuro-endocrine carcinomen als kleincellig longcarcinoom en grootcellig neuro-endocrien carcinoom zijn slecht behandelbaar en hebben nog niet geprofiteerd van alle vooruitgang. Nieuwe medicatie is in opkomst, hopelijk met een beter resultaat en milde toxiciteit. Studies die ontwikkeld worden zullen een biomarkerprotocol als basis moeten hebben, zodat er een betere patiëntselectie plaatsvindt. Hiermee kan een goed medicijn de weg vinden naar de kliniek en daarmee echt een verschil maken.

Wat neem je zelf mee uit jouw promotieonderzoek? Wat zijn jouw volgende stappen?

We moeten samenwerken om de behandelingen voor patiënten beter te maken. Daarvoor moeten we over de grenzen van onze orgaanspecifieke kankers heen blijven kijken. Wat zijn de ontwikkelingen bij andere tumortypes? Welke medicatie wordt daar gebruikt? Is er een biomarker die ook bij onze patiënt aanwezig zou kunnen zijn? 

Ik wil graag landelijk en regionaal samenwerken om de krachten te bundelen, juist bij zeldzame tumortypes. Patiënten kunnen alleen dan profiteren door ze toe te laten tot studies waarbij biomarkerselectie plaatsvindt of selectie op basis van specifieke patiëntkenmerken. 

EMBARC: associatie tussen bronchiëctasie en COPD

okt 2024 | COPD

Lees meer over EMBARC: associatie tussen bronchiëctasie en COPD

Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

okt 2024

Lees meer over Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

Effect van azitromycine op remissie bij volwassenen met ongecontroleerd astma

okt 2024 | Astma

Lees meer over Effect van azitromycine op remissie bij volwassenen met ongecontroleerd astma

Mensen met geldzorgen hebben meer last van hun longziekte

okt 2024 | Astma, COPD

Lees meer over Mensen met geldzorgen hebben meer last van hun longziekte

Bexotegrast bij idiopathische longfibrose: INTEGRIS-IPF

okt 2024

Lees meer over Bexotegrast bij idiopathische longfibrose: INTEGRIS-IPF

Rookvrije toekomst kan in 22 jaar ten minste 120.000 kankerdiagnoses voorkomen

okt 2024 | Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie, Uro-oncologie

Lees meer over Rookvrije toekomst kan in 22 jaar ten minste 120.000 kankerdiagnoses voorkomen

Targeting COPD with type 2 inflammation: emerging biologic landscape

3 dec 2024 om 19:00 | COPD

Lees meer over Targeting COPD with type 2 inflammation: emerging biologic landscape

Remodelling en Remissie: nieuwe inzichten in astma

18 nov 2024 om 20:00 | Astma

Lees meer over Remodelling en Remissie: nieuwe inzichten in astma

Pulmo Pubquiz 2024

24 sep 2024 om 20:00 | COPD, Virale infecties

Lees meer over Pulmo Pubquiz 2024

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Keynote webinar | Spotlight on medication adherence

27 jun 2024 om 18:00 | Astma

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on medication adherence

Diafragmaparalyse - alles wat u moet weten!

13 jun 2024 om 20:00 | Chirurgie

Lees meer over Diafragmaparalyse - alles wat u moet weten!

Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

11 jun 2024 om 20:00 | Acuut nierfalen, Chronische nierschade, Niertransplantatie

Lees meer over Niertoxiciteit na orgaantransplantatie – Belicht vanuit diverse disciplines

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

ERS 2023 videoverslagen

COPD

Lees meer over ERS 2023 videoverslagen
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

sep 2024 | Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

Het overwinnen van resistentie tegen PD-(L)1-remmers bij NSCLC

sep 2024 | Longoncologie

Lees meer over Het overwinnen van resistentie tegen PD-(L)1-remmers bij NSCLC

Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

sep 2024 | Immuuntherapie

Lees meer over Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

Meditatie heeft positief effect op mentale gezondheid bij COPD

sep 2024 | COPD

Lees meer over Meditatie heeft positief effect op mentale gezondheid bij COPD

Verandering in T2-biomarkers hangt niet samen met respons op tezepelumab

sep 2024 | Astma

Lees meer over Verandering in T2-biomarkers hangt niet samen met respons op tezepelumab

FRONTIER-4: Eerste signalen voor effect tozorakimab bij COPD

sep 2024 | COPD

Lees meer over FRONTIER-4: Eerste signalen voor effect tozorakimab bij COPD

Minder vermoeid na longrevalidatie in het hooggebergte

sep 2024 | Astma

Lees meer over Minder vermoeid na longrevalidatie in het hooggebergte

Diagnose van interstitiële longziekten vergemakkelijkt door eNose

sep 2024 | ILD

Lees meer over Diagnose van interstitiële longziekten vergemakkelijkt door eNose

Trastuzumab-deruxtecan effectief bij NSCLC met HER2-overexpressie

sep 2024 | Longoncologie

Lees meer over Trastuzumab-deruxtecan effectief bij NSCLC met HER2-overexpressie

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

feb 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

Zorgtransitie: Thuistoedieningspilot met anti-IL5 behandelingen voor ernstig astma

nov 2021 | Astma

Lees meer over Zorgtransitie: Thuistoedieningspilot met anti-IL5 behandelingen voor ernstig astma

MedNet Longziekten 2024-03

okt 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-03

MedNet Longziekten 2024-02

jul 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-02

MedNet Oncologie special Longkanker 2024

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2024

MedNet Longziekten 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Longziekten 2024-01

MedNet Longziekten 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-04

MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

nov 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

MedNet Longziekten 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-03

MedNet Longziekten 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Longziekten 2023-02

MedNet Oncologie special Longkanker 2023

mei 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023