Recente studies hebben de effectiviteit en veiligheid aangetoond van twee kandidaat-vaccins tegen RSV-luchtweginfecties bij ouderen. Beide studies zijn gepubliceerd in New England Journal of Medicine.
Afbeelding: Peter Hansen / stock.adobe.com
Respiratoir syncytieel virus (RSV) is bij ouderen een belangrijke oorzaak van acute en lagere luchtweginfecties, klinische complicaties en sterfte. Twee onderzoeksgroepen onderzochten kandidaat-vaccins om luchtweginfecties bij ouderen te voorkomen.
RSVPreF3 OA-vaccin
Onderzoekers van de internationaal lopende AReSVi-006-studie deden een fase III-studie met RSVPreF3 OA, een kandidaat-vaccin gebaseerd op het prefusie F RSV-eiwit.1 Zij randomiseerden 60-plussers 1:1 voor een enkele dosis RSVPreF3 OA of placebo vóór het RSV-seizoen. Doel was het aantonen van effectiviteit en veiligheid van het kandidaat-vaccin tegen ernstige en acute RSV-gerelateerde lagere luchtweginfecties gedurende een RSV-seizoen.
De studie omvatte bijna 25.000 deelnemers, van wie ongeveer de helft een dosis RSVPreF3 OA kreeg en de andere helft placebo. Met een gemiddelde follow up van 6,7 maanden was de effectiviteit van het kandidaat-vaccin tegen PCR-bevestigde RSV-gerelateerde lagere luchtweginfecties 82,6%, met 7 gevallen in de interventiegroep en 40 in de placebogroep. De effectiviteit tegen ernstige RSV-gerelateerde lagere luchtweginfecties (vastgesteld door de onderzoeker op basis van klinische verschijnselen) was 94,1%, tegen 71,7% RSV-gerelateerde acute luchtweginfecties. De effectiviteit van RSVPreF3 OA tegen de subtypes A en B van RSV was vergelijkbaar.
In verschillende leeftijdsgroepen en bij deelnemers met comorbiditeit werd een hogere effectiviteit van het kandidaat-vaccin gezien. Het vaccin gaf wel meer bijwerkingen dan placebo, maar deze waren tijdelijk en mild tot matig. De incidentie van serieuze bijwerkingen en mogelijk immuun-gemedieerde ziekten was vergelijkbaar in de 2 groepen.
De onderzoekers concluderen dat een enkele dosis RSVPreF3 OA-vaccin een aanvaardbaar veiligheidsprofiel heeft en (ernstige) RSV-gerelateerde lagere en acute luchtweginfecties bij 60-plussers kan voorkomen. De effectiviteit is onafhankelijk van het subtype RSV en onderliggende comorbiditeit.
Ad26.RSV.preF-vaccin
De internationale onderzoeksgroep CYPRESS Investigators deed een studie met Ad26.RSV.preF: een adenovirus serotype 26 RSV-vector die een prefusie F (preF)-eiwit aanmaakt.2 In recent onderzoek bleek Ad26.RSV.preF in combinatie met RSV preF-eiwit een humorale en cellulaire immuunreactie op te wekken.
Met het Ad26.RSV.preF-RSV preF-eiwitvaccin is een gerandomiseerde fase IIb proof-of-concept-studie gedaan naar effectiviteit, immunogeniciteit en veiligheid. Deelnemers waren 65 jaar of ouder. Zij werden gerandomiseerd voor het vaccin of placebo. Het primaire eindpunt was het eerste optreden van RSV-gemedieerde lagere luchtweginfectie die voldeed aan 1 van 3 casusdefinities: 3 of meer symptomen; 2 of meer symptomen; 2 of meer symptomen óf 1 of meer symptomen plus minstens een systemisch symptoom.
In de studie kregen 5.782 deelnemers een injectie. RSV-gemedieerde lagere luchtweginfectie volgens een van de 3 definities werd gezien bij respectievelijk 6, 10 en 13 deelnemers in de gevaccineerde groep en bij 30, 40 en 43 ontvangers in de placebogroep. De effectiviteit van het vaccin was respectievelijk 80,0, 75,0 en 69,8% voor de 3 casusdefinities. Na vaccinatie namen de titers van neutraliserende antilichamen na 15 dagen toe met een factor 12, wat overeenkwam met andere metingen van immunogeniciteit.
Lokale en systemische bijwerkingen werden vaker gezien in de vaccingroep dan in de placebogroep: lokaal 37,8 versus 8,4%; systemisch 41,4 versus 16,4%. De meeste bijwerkingen waren mild tot matig. De frequentie van serieuze bijwerkingen was vergelijkbaar in beide groepen (4,6 en 4,7%).
De conclusie uit deze studie is dat het vaccin bij 65-plussers immunogeen was en RSV-gemedieerde lagere luchtweginfectie heeft voorkomen.
Referenties:
- Papi A, Ison MG, Langley JM, et al. Respiratory Syncytial Virus Prefusion F Protein Vaccine in Older Adults. N Engl J Med. 2023;388:595-608.
- Falsey AR, Williams K, Gymnopoulou E, et al. Efficacy and Safety of an Ad26.RSV.preF-RSV preF Protein Vaccine in Older Adults. N Engl J Med 2023;388:609-20.