MS-patiënten hebben geen verhoogde kans op COVID-19

Delen via:

Tijdens het virtuele ECTRIMS-congres van 2020 was op 26 september een speciale sessie gewijd aan COVID-19 in relatie tot multipele sclerosis, waarin veel belangrijke bevindingen heet van de naald werden gepresenteerd. Zo lijken MS-patiënten geen verhoogde kans te hebben op COVID-19. Leeftijd en EDSS-score zijn risicofactoren voor ernstige uitkomsten van COVID-19. Immuunmodulerende MS-medicatie is geassocieerd met minder ernstige uitkomsten na besmetting, CD20-remmers juist met een wat ongunstiger verloop.

Resultaten van het grootste populatieonderzoek ter wereld naar COVID-19 bij MS-patiënten lieten zien dat deze mensen geen hogere kans hebben het virus op te lopen dan de rest van de bevolking.1 De studie is uitgevoerd in Groot-Brittannië tussen 23 maart en 24 juni 2020, toen een lockdown van kracht was met strikte regels voor het afstand houden van elkaar. Deelnemers aan het United Kingdom MS Register (UKMSR) werd gevraagd een vragenlijst over COVID-19 te beantwoorden bij deelname en daarna om de twee weken als ze het virus hebben gekregen. Van de 5309 deelnemers gaven 535 (10,1%) aan de diagnose COVID-19 te hebben gemaakt. Van deze 535 gevallen werden er 75 bevestigd met een RT-PCR-test, die tijdens deze eerste COVID-19-golf nog zeer beperkt beschikbaar was. Van de 336 MS-patiënten met COVID-19 van wie gegevens beschikbaar waren over het verloop, herstelden 249 (74,1%).

Bijna de helft van de deelnemende MS-patiënten (47%) ging in quarantaine. Dit waren vooral relatief vaak mensen met een hogere EDSS-score (OR 1,389), en daarnaast ook vaker patiënten die progressieve MS (PMS) en/of monoklonale antilichamen of fingolimod gebruikten. De kans op COVID-19 was lager bij patiënten met een hogere leeftijd, met een hogere EDSS-score en met PMS. De duur van de MS noch de ondervonden beperkingen waren van invloed op de kans om COVID-19 te krijgen. Geen enkele ziektemodificerende therapie (DMT) verhoogde de kans op besmetting.

Risicofactoren voor ernstige COVID-19

Tijdens dezelfde sessie werden de resultaten gepresenteerd van een Franse observationele cohortstudie, het COVISEP-register, naar de uitkomsten van COVID-19 bij 405 besmette MS-patiënten.2 Zij hadden tussen 1 maart en 14 juli 2020 een bevestigde of zeer waarschijnlijke diagnose COVID-19. Om de ernst van COVID-19 te kwantificeren, werd een ordinale schaal gebruikt van 0 (geen symptomen) tot en met 7 (overlijden). Gekeken werd naar de uitkomsten van MS-patiënten met ernstiger COVID-19, met als cutoff-waarde 3: ziekenhuisopname zonder noodzaak van extra zuurstof. Van de 405 deelnemers hadden er 78 (19,3%) een score van ≥ 3. Deze groep had percentueel een veel groter aandeel onder deelnemers die geen DMT gebruikten dan onder degenen die dat wél deden: 39,2% versus 14,4% (p < 0,001). De meeste zeer ernstige gevallen van COVID-19 betrof patiënten die geen enkele DMT gebruikten. Twaalf deelnemers overleden.

Onafhankelijke risicofactoren voor ziekenhuisopname door COVID-19 (een score van ≥ 3 op de genoemde schaal) waren gevorderde leeftijd (OR voor elke 10 jaar: 1,8) en hogere EDSS-score (OR voor EDSS-score  ≥ 6: 4,5). Eveneens geassocieerd met ernstige COVID-19 waren obesitas (OR 2,58) en cardiovasculaire comorbiditeit (2,39). Immuunmodulerende middelen (interferon of glatirameeracetaat) waren geassocieerd met een lagere kans (OR 0,2) op ernstiger COVID-19 (score ≥ 3) dan geen behandeling.

CD20-remmers en uitkomsten COVID-19

Gebruik van anti-CD20-antilichamen door MS-patiënten kan de kans op een ernstiger verloop van een COVID-19-infectie verhogen. Dit lijken de eerste uitkomsten van het wereldwijde samenwerkingsinitiatief  ‘COVID-19 in MS’ te suggereren.3 Deze medicijnen waren geassocieerd met hospitalisatie, ic-opname en kunstmatige beademing. Geanalyseerd zijn gegevens van 476 MS-patiënten die waarschijnlijk, en 776 die zeker COVID-19 hadden. Er werden 313 hospitalisaties geteld. De aangepaste prevalentie (adjusted prevalence ratios: aPR) daarvan werd per DMT bepaald en afgezet tegen dimethylfumaraat. Gebruik van de anti-CD20-antilichamen ocrelizumab en rituximab was positief geassocieerd met hospitalisatie (aPRs 1,19 en 1.58), ic-opname (3,53 en 4,12) en kunstmatige beademing (3,17 en 7,27). Deze risico’s waren hoger bij gebruikers van anti-CD20-antilichamen dan bij gebruikers van alle andere DMT’s. Geen enkele DMT was geassocieerd met overlijden. De gevonden associaties bleven bestaan wanneer de analyse werd beperkt tot de gevallen van bevestigde COVID-19.

Direct hierop volgde een presentatie van resultaten van het farmacovigilantieprogramma van Roche rond het anti-CD20-antilichaam ocrelizumab.4 De beperkingen van deze gegevensbron in acht genomen, bleken hieruit geen duidelijk ongunstiger uitkomsten van COVID-19 bij gebruikers van ocrelizumab. Het sterftecijfer onder hen was vergelijkbaar met dat van de rest van de bevolking en van andere groepen MS-patiënten.

Bronnen:

  1. Garjani A. COVID-19 in people with MS: A large community-based study of the UK MS Register. MSVIRTUAL2020, SS02.01.
  2. Louapre C. Clinical Characteristics and Outcomes in Patients with Coronavirus Disease 2019 and Multiple Sclerosis. MSVIRTUAL2020, SS02.06.
  3. Simpson-Yap S, et al. First results of the COVID-19 in MS Global Data Sharing Initiative suggest anti-CD20 DMTs are associated with worse COVID-19 outcomes. MSVIRTUAL2020, SS02.04.
  4. Hughes R, et al. COVID-19 in persons with multiple sclerosis treated with ocrelizumab: pharmacovigilance update. MSVIRTUAL2020, SS02.05.

Neurodegeneratieve en psychiatrische aandoeningen in ALS-families

jul 2017 | Neuro-musculair

Lees meer over Neurodegeneratieve en psychiatrische aandoeningen in ALS-families

Overstappen van tetrabenazine naar deutetrabenazine is veilig

jul 2017 | Neuro-musculair

Lees meer over Overstappen van tetrabenazine naar deutetrabenazine is veilig

Factoren die beschermen tegen alzheimerpathologie bij ouderen

jul 2017 | Dementie, Ouderen

Lees meer over Factoren die beschermen tegen alzheimerpathologie bij ouderen

Farmacotherapie bij diabetische perifere neuropathie: een systematische review

jul 2017 | Diabetes

Lees meer over Farmacotherapie bij diabetische perifere neuropathie: een systematische review

Verband tussen hoog bmi en risico op epilepsie bij het kind

jul 2017 | Epilepsie

Lees meer over Verband tussen hoog bmi en risico op epilepsie bij het kind

Geen voordeel van intensieve bloeddrukverlaging bij intracerebrale bloeding met spot sign

jun 2017 | Neuro-vasculair

Lees meer over Geen voordeel van intensieve bloeddrukverlaging bij intracerebrale bloeding met spot sign

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024

RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

30 sep 2024 om 20:00

Lees meer over RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

10 jun 2024 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:15 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

Hoeveelheid reticulaire pseudodrusen gerelateerd aan risico op een beroerte

sep 2024 | Myocardinfarct, Netvliesafwijkingen, Neuro-vasculair

Lees meer over Hoeveelheid reticulaire pseudodrusen gerelateerd aan risico op een beroerte

Veranderingen in korteketenvetzuren hangen samen met ziekteprogressie bij patiënten met MS

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Veranderingen in korteketenvetzuren hangen samen met ziekteprogressie bij patiënten met MS

De effectiviteit, veiligheid en belasting van behandeling met cladribine-tabletten

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over De effectiviteit, veiligheid en belasting van behandeling met cladribine-tabletten

Hoe presenteert corticale encefalitis zich bij kinderen met MOGAD?

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Hoe presenteert corticale encefalitis zich bij kinderen met MOGAD?

3D-FLAIR bruikbaar voor de identificatie van neuritis optica

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over 3D-FLAIR bruikbaar voor de identificatie van neuritis optica

De-escalatie geeft hoger risico op relapses en ziekteprogressie

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over De-escalatie geeft hoger risico op relapses en ziekteprogressie

Therapeutische inertie bij de behandeling van vrouwen met MS

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Therapeutische inertie bij de behandeling van vrouwen met MS

Kan progressie onafhankelijk van relapsactiviteit worden vastgesteld met patiëntgerapporteerde uitkomsten?

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Kan progressie onafhankelijk van relapsactiviteit worden vastgesteld met patiëntgerapporteerde uitkomsten?

Veranderingen in structurele connectiviteit bij mensen met MS en cognitieve beperkingen

sep 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Veranderingen in structurele connectiviteit bij mensen met MS en cognitieve beperkingen

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03