Nieuwe start voor werkgroep Supportive care

Delen via:

De HOVON-werkgroep Supportive care is recent nieuw leven ingeblazen. Voorzitter dr. Jarom Heijmans (hematoloog in het Amsterdam UMC) en secretaris N.A. (Nick) de Jonge (hematoloog in het Radboudumc) vertellen over de doelen en aandachtspunten van de werkgroep. “We willen graag zo veel mogelijk samenwerking zoeken met de ziektespecifieke werkgroepen.”

De werkgroep was lange tijd onderdeel van de werkgroep Stamceltransplantatie, maar daar raakte ondersteunende zorg wat ondergesneeuwd. Algemeen doel van de werkgroep is nu om ondersteunende zorg via richtlijnen en onderzoek te optimaliseren en ook te harmoniseren in Nederland. Ondersteunende zorg omvat verschillende aspecten van ziekte en zorg. Bijvoorbeeld koorts bij neutropenie en antibioticumprofylaxe, een onderwerp waarmee de werkgroep de komende tijd aan de slag gaat. De Jonge heeft zelf een vergelijkende studie gedaan naar lang- of kortdurende behandeling met antibiotica bij patiënten met koorts zonder focus bij neutropenie. Daaruit bleek dat lang behandelen bij de meeste patiënten geen meerwaarde heeft. “Maar er zijn ook veel onderwerpen die niet zijn gerelateerd aan infectie. Bijvoorbeeld voeding, psychosociale ondersteuning, palliatieve zorg en interacties tussen geneesmiddelen. Dat zijn allemaal relevante thema’s die aan bod gaan komen. We willen ook aanverwante vakgebieden bij de werkgroep betrekken, zoals apothekers, medisch microbiologen en infectiologen.”

Overal gelijke behandeling

Algemeen doel van de werkgroep is om de kwaliteit van de ondersteunende zorg voor hemato-oncologische patiënten in Nederland te verhogen. Dat houdt volgens De Jonge onder meer in dat alle patiënten volgens de laatste wetenschappelijke inzichten worden behandeld, onafhankelijk waar de behandeling en ondersteunende zorg plaatsvindt. “We willen bestaande literatuur gaan verwerken tot richtlijnen. Daarbij komen we ongetwijfeld kennishiaten tegen, waarvoor we studievragen willen formuleren. Die kunnen leiden tot studies in HOVON-verband.”

Er is inmiddels een kennisagenda met onderwerpen die de werkgroep de komende tijd wil gaan behandelen. Deelnemers gaan in focusgroepen onderzoeksvragen formuleren rond thema’s. Een daarvan is voeding, mede in het kader van mucositis door chemotherapie. De Jonge: “We weten dat veel patiënten ondervoed zijn, zowel voor als na een behandeling. Maar er zijn niet veel studies over de optimale manier van voeden bij hematologiepatiënten. Voor patiënten is dit een belangrijk thema, dat nauw verbonden is met kwaliteit van leven. Maar het is nog niet duidelijk wat wenselijk of waardevol is: zo lang mogelijk geven van orale voeding of laagdrempelig starten met TPV. Voordeel van orale voeding is dat de darmbacteriën goed en actief blijven.”

Antibioticaprofylaxe

Een van de eerste onderzoeksvragen gaat over het optimaliseren van antibacteriële profylaxe. “Een belangrijk thema, want het bepaalt voor een groot deel het antibioticagebruik in Nederland”, stelt De Jonge. “Maar er is veel verschil in beleid en toepassing tussen ziekenhuizen. Daar willen we iets aan gaan doen. Op deze manier wil de werkgroep gaan werken aan ziekte-overstijgende onderwerpen. De HOVON-werkgroepen zijn tot nu toe veelal georganiseerd per ziekte. Maar het streven is om nu ook meer breed georiënteerde werkgroepen te formeren. Supportive care komt in richtlijnen vaak wat minder aan bod omdat de meeste aandacht uitgaat naar de ziekte. Ik denk dat wij dat hiaat voor een groot deel kunnen gaan invullen.”

Van groot belang

Heijmans benadrukt dat ondersteunende zorg van groot belang is voor zowel de kwantiteit (overleving) als de kwaliteit van leven. Voorbeelden zijn behandeling van infecties, voeding, antistolling en het goed meten van de kwaliteit van leven. “Met de komst van prof. Arnon Kater als voorzitter van de HOVON is er meer aandacht gekomen voor overlappende thema’s. Dus niet meer alleen ziekte-gerelateerde onderwerpen, maar ook thema’s die bij meer ziektes spelen. Als werkgroep Supportive care gaan we zo veel mogelijk samenwerking zoeken met de ziektespecifieke werkgroepen. En onze werkgroep kan ook verzoeken krijgen vanuit andere instanties, bijvoorbeeld de Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid.”

De bijeenkomsten van de werkgroep staan nu in het teken van de opgestelde kennisagenda. Iedere keer worden 2 thema’s daarvan besproken, bijvoorbeeld intraveneuze immunoglobulines (IVIG) om infecties te voorkomen (zie ook kader). “Dat vind ik zelf een heel interessant onderwerp”, zegt Heijmans. “Het is een effectieve behandeling, maar feitelijk zijn er weinig studies die IVIG vergelijken met antibiotica. Terwijl IVIG veel duurder zijn dan antibiotica en misschien wel minder goed. Dus daar valt veel winst te halen. Het is overigens bijzonder dat in de CLL-richtlijn andere adviezen over IVIG staan dan in de richtlijn voor multipel myeloom. Ik hoop dat we met de werkgroepen samen daarnaar kunnen gaan kijken en onderzoek doen.”

Richtlijn

De komende tijd gaat de werkgroep zich richten op het maken van een richtlijn voor antibioticumprofylaxe bij neutropene patiënten. De grote variatie daarin in het land heeft volgens Heijmans onder andere geleid tot problemen in studies. “Zo is een AML-studie tijdelijk stopgezet vanwege veel interactie bij sommige patiënten van antibioticumprofylaxe met een middel in de studie, wat de dosis van dat middel limiteerde. Dat was vooraf niet bekend. Het is daarom belangrijk om te onderzoeken waarom profylaxe wordt gegeven en hoe dat optimaal kan. Die kennis kan de praktijkvariatie verminderen en hopelijk problemen in toekomstige studies voorkomen. De uitkomsten van studies worden dan ook betrouwbaarder.”

De werkgroep staat open voor iedereen die een rol wil spelen in supportive care. Omdat de werkgroep een brede insteek heeft, zijn er niet alleen hematologen bij betrokken maar ook bijvoorbeeld verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten met hematologische interesse. “Daardoor kijken we breder naar de hematologische zorg. Zo maakt 1 van de verpleegkundig specialisten in de werkgroep zich hard voor goed anti-emeticabeleid. We moeten niet alleen maar willen behandelen met de allernieuwste medicatie, maar ook nagaan hoe we kunnen bijdragen aan een betere kwaliteit van leven van patiënten.”

Gezamenlijk document over IVIG

Heijmans hoopt dat aandacht voor intraveneuze immunoglobulines (IVIG) gaat leiden tot een werkgroepoverstijgend gezamenlijk document. Volgens hem komen rond IVIG verschillende actuele zorgvragen samen. “Bijvoorbeeld: hoe gaan we om met grote toxiciteit van nieuwe behandelingen? Nieuwe behandelingen voor myeloom en lymfoom brengen nieuwe toxiciteit met zich mee op de langere termijn, vooral infecties. Maar IVIG raken ook aan de vraag hoe we omgaan met stijgende zorgkosten, want het zijn peperdure middelen. Het is daarom relevant om te zoeken naar alternatieven. Ik denk dat de hematologie als geheel aanloopt tegen problemen die nieuwe ontwikkelingen met zich meebrengen. Ik vind het daarom mooi dat we met onze werkgroep kunnen kijken naar effectiviteit en tegelijk de maatschappelijke verantwoording in het oog kunnen houden.”

Sociaaleconomische verschillen beïnvloeden overleving bij kanker

nov 2024

Lees meer over Sociaaleconomische verschillen beïnvloeden overleving bij kanker

Voedingsstatus bij patiënten met AML tijdens intensieve chemotherapie

nov 2024 | Leukemie, MDS

Lees meer over Voedingsstatus bij patiënten met AML tijdens intensieve chemotherapie

Europese studie met in huis geproduceerde CAR T-cellen

nov 2024

Lees meer over Europese studie met in huis geproduceerde CAR T-cellen

Fase I-studie wijst op doorbraak in behandeling grootcellig B-cellymfoom

nov 2024

Lees meer over Fase I-studie wijst op doorbraak in behandeling grootcellig B-cellymfoom

Prestigieuze Early-Career award voor onderzoek naar transfusies bij te vroeg geboren baby's

nov 2024

Lees meer over Prestigieuze Early-Career award voor onderzoek naar transfusies bij te vroeg geboren baby's

Efanesoctocog alfa als profylaxe bij kinderen met ernstige hemofilie A

nov 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Efanesoctocog alfa als profylaxe bij kinderen met ernstige hemofilie A

Hersenbloedingen in nieuw perspectief:
het belang van TIME=BRAIN en het couperen van antistolling

2 dec 2024 om 20:00 | Neuro-vasculair

Lees meer over Hersenbloedingen in nieuw perspectief:
het belang van TIME=BRAIN en het couperen van antistolling

AIHA: Diagnostiek en Management van Auto-Immuun Hemolyse

4 nov 2024

Lees meer over AIHA: Diagnostiek en Management van Auto-Immuun Hemolyse

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

21 mei 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

29 feb 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

27 sep 2023 om 20:00 | Benigne hematologie

Lees meer over ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lymfoom

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

zondag 8 dec 2024 t/m woensdag 11 dec 2024 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

EAHAD in ORANJE 2025

donderdag 6 feb 2025 van 18:00 tot 21:45

Lees meer over EAHAD in ORANJE 2025

Omgaan met remmers vraagt structurele aanpak

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Omgaan met remmers vraagt structurele aanpak

Seksuele gezondheid bespreken blijkt lastig in de praktijk

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Seksuele gezondheid bespreken blijkt lastig in de praktijk

Hemofiliebehandeling nog steeds in de lift

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Hemofiliebehandeling nog steeds in de lift

Nog veel unmet needs op het gebied van hemofilie

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Nog veel unmet needs op het gebied van hemofilie

Gewrichtsschade voorkomen bij mensen met hemofilie cruciaal

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Gewrichtsschade voorkomen bij mensen met hemofilie cruciaal

Vrouwen en bloedingsziekten behoeven bijzondere aandacht

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Vrouwen en bloedingsziekten behoeven bijzondere aandacht

Mentale gezondheid bij hemofilie moet niet onderschat worden

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Mentale gezondheid bij hemofilie moet niet onderschat worden

Seksualiteit onmisbaar onderdeel van de zorg rond hemofilie

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Seksualiteit onmisbaar onderdeel van de zorg rond hemofilie

Fysiotherapie en beweging belangrijk voor alle hemofiliepatiënten

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Fysiotherapie en beweging belangrijk voor alle hemofiliepatiënten

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

okt 2020

Lees meer over De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

AML-Podcastserie

jul 2020

Lees meer over AML-Podcastserie

Stamceltransplantatie bij AML

apr 2020 | Transplantatie

Lees meer over Stamceltransplantatie bij AML

AML-behandeling in de perifere setting

apr 2020

Lees meer over AML-behandeling in de perifere setting

Diagnose en testen bij FLT3+ AML

jan 2020 | Leukemie

Lees meer over Diagnose en testen bij FLT3+ AML

MedNet Hematologie special CAR T

nov 2024

Lees meer over MedNet Hematologie special CAR T

MedNet Hematologie 2024-05

okt 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-05

MedNet Hematologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-04

MedNet Hematologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-03

MedNet Hematologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-02

MedNet Hematologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-01

MedNet Hematologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-06

MedNet Hematologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-05

MedNet Hematologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-04