Op 14 april 2022 heeft Christiaan Vinkers, hoogleraar Stress en Veerkracht in de psychiatrie bij het Amsterdam UMC, zijn oratie ‘Over de grenzen van stress’ uitgesproken. Hij stelt dat stress zeker niet exclusief het terrein van de psychiater is: “Om stress te begrijpen is het noodzakelijk dat wetenschappelijke vakgebieden samenwerken.”
Vinkers heeft een aantal belangrijke boodschappen. Zo heeft stress een imagoprobleem. Stress is niet vooral iets negatiefs. Paradoxaal genoeg is stress goed én slecht. Goed, omdat onze aangeboren verdedigingslinie altijd paraat staat om ons te beschermen. Slecht, omdat als deze verdedigingslinie faalt, we er enorm last van kunnen krijgen.
Verder heeft elk mens een dynamisch stress-evenwicht. Dit dynamische evenwicht, deze homeodynamica, zorgt dat we in balans blijven en is essentieel voor veerkracht. Stressdynamica, qua emoties, gedrag, fysiologie en neurobiologie, vormt de sleutel om ontregeling door stress te begrijpen.
Een goed begrip van stress vereist grensverleggende en interdisciplinaire wetenschap. Om stress te begrijpen moeten wetenschappelijke disciplines samenwerken. Stress is niet alleen ‘van de psychiater’, stress is relevant voor álle ziektes in de geneeskunde. Ook bij diabetes, hart- en vaatziekten, de ziekte van Parkinson, multipele sclerose en auto-immuunziektes speelt stress een rol. En bovendien: stress vraagt per definitie om een persoonlijke aanpak. Vinkers: “Wat er nodig is om stress bij iemand tegen te gaan vergt een grondige en persoonlijke analyse. Dat is ook de complexiteit van stress: er is geen universele oplossing, hoe graag we dat ook willen.”
Bronnen: