Overlevingsverschillen tussen kinderen en AYA’s met non-hodgkinlymfoom

Delen via:

Een Nederlandse studie laat overlevingsverschillen zien tussen kinderen en AYA’s – adolescenten en jongvolwassenen – voor enkele vormen van non-hodgkinlymfoom. Onderzoekster dr. ir. H.E. (Henrike) Karim-Kos (IKNL; Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie) bespreekt de verschillen en het doel van het onderzoek.

Uit diverse studies in de VS is voor verschillende hematologische kankers gebleken dat AYA’s een slechtere prognose hebben dan kinderen met dezelfde ziekte. Is dat ook in Nederland het geval? Voor acute lymfatische leukemie (ALL) is al bekend dat jongvolwassenen die intensiever worden behandeld volgens kinderprotocol betere overlevingskansen hebben dan degenen die zijn behandeld volgens volwassenenprotocol. “Dat maakte ons nieuwsgierig om te onderzoeken of dit prognoseverschil tussen kinderen en AYA’s voor nog meer kankersoorten geldt en mogelijk consequenties heeft voor de behandeling”, vertelt Henrike Karim-Kos. 

Verschil voor T-LBL, niet voor DLBCL

De recent gepubliceerde studie is gedaan met data van 1990 tot en met 2015 uit de Nederlandse Kanker Registratie (NKR). Er is nagegaan of een overlevingsverschil aanwezig is voor 4 subtypen van non-hodgkinlymfoom: T-lymfoblastair lymfoom (T-LBL), burkittlymfoom (BL), diffuus grootcellig B-cellymfoom (DLBCL) en anaplastisch grootcellig lymfoom (ALCL). 

Het belangrijkste resultaat uit de studie is dat voor T-LBL een verschil is gevonden van 23% in de 5-jaarsoverleving (78% bij kinderen vs. 55% bij AYA’s). Karim-Kos geeft als verklaring: “Een van de oorzaken kan de hogere toxiciteit van de therapie zijn die we bij jongvolwassenen zien ten opzichte van kinderen, daarom kan minder intensieve therapie gegeven worden. Ook kan de inzet van stamceltransplantatie een oorzaak zijn: dat vindt bij AYA’s met T-LBL vaker plaats. Bij kinderen gebeurt dat alleen bij hoogrisicopatiënten. En stamceltransplantatie is niet zonder risico’s. Voor T-LBL is echter zeer weinig bekend over de biologie. Daar liggen mogelijk ook verschillen.”

Opvallend is verder dat voor DLBCL geen verschil werd gevonden, terwijl dat in de VS wel het geval was. Karim-Kos vindt deze bevinding bijzonder, omdat kinderen met DLBCL veel intensiever worden behandeld dan jongvolwassenen. “Dat leidt tot de vraag of we kinderen met DLBCL wellicht minder intensief zouden kunnen behandelen. Ik heb gemerkt dat ook hemato-oncologen dit resultaat verrassend vinden en dat het onderlinge uitwisseling van kennis over bijvoorbeeld de behandeling op gang heeft gebracht. Het kan ook zijn dat DLBCL bij kinderen anders is dan bij jongvolwassenen, waardoor we hen toch intensief moeten behandelen. In vervolgonderzoek willen we daarom meer gedetailleerd kijken naar de moleculaire karakteristieken van dit type lymfoom, de behandeling en gerelateerde toxiciteit.”

Rituximab

Kinderen met BL hadden gemiddeld een 24% betere 5-jaarsoverleving dan jongvolwassenen (87 vs. 63%), maar het verschil nam af over de tijd. De belangrijkste reden is de verbeterde behandeling van jongvolwassenen met BL, waardoor de 5-jaarsoverleving toenam van 48% naar 79%. “Dat komt vooral door de introductie van rituximab”, denkt Karim-Kos. “Dat middel is in 2004 geïntroduceerd bij jongvolwassenen, 10 jaar eerder dan bij kinderen. De overleving bij kinderen steeg eveneens over de tijd, maar wel minder: van 83% naar 90%. In de periode 2010-2015 was er voor BL alleen een overlevingsverschil tussen patiënten van 30-39 jaar en jonger dan 30 jaar, namelijk 67% versus 88-92%.

Voor ALCL werd een verschil gevonden van 7%, maar dat was alleen significant na correctie voor follow-uptijd, periode van diagnose, geslacht en stadium van de ziekte. “Op basis van dit onderzoek is het moeilijk om te zeggen of er nu echt een verschil is”, zegt Karim-Kos. “Wel weten we dat ALK-eiwitexpressie vaker afwezig is bij AYA’s, wat samengaat met een mindere prognose. Helaas was deze informatie niet beschikbaar voor deze studie.”

Relevantie

Het uiteindelijke doel van dit soort onderzoek is om bij te dragen aan meer leeftijdsspecifieke behandeling, stelt Karim-Kos. “Kinderen kunnen een meer intensieve behandeling aan dan iets oudere patiënten, maar de vraag is waar dat knikpunt precies ligt. Dat kan voor ieder type kanker weer anders zijn. Nu is er het kinderprotocol tot de leeftijd van 18 jaar, daarna van de ene op de andere dag het volwassenenprotocol gebaseerd op de grote groep kankerpatiënten van rond de 60 jaar. Is dat een terechte scheiding? Jongvolwassenen met kanker, die nu vaak tussen wal en schip vallen, zijn wellicht meer gebaat bij een leeftijdsspecifieke behandeling. Maar nu was ons doel eerst om overlevingsverschillen tussen kinderen en jongvolwassenen in kaart te brengen voor 4 vormen van non-hodgkinlymfoom. Dat dient als basis voor toekomstig onderzoek.”

Bron:

Schulpen M, Beishuizen A, Chamuleau MED, et al. Survival disparities between children and adolescents and young adults for the major subtypes of non-Hodgkin lymphoma in the Netherlands: a large population-based study. Haematologica. 2024;109:936-41.

Enkele data uit de studie

Tussen 1990 en 2015 werden in Nederland 1.031 kinderen en 4.608 AYA’s gediagnosticeerd met non-hodgkinlymfoom. Bij kinderen was BL de meest voorkomende vorm (33%), bij AYA’s DLBCL (41%). In de studie werden grote verschillen in eerstelijnsbehandeling gevonden tussen leeftijdsgroepen, onafhankelijk van het subtype. Tussen 2010 en 2015 werd rituximab gegeven aan 67% van de AYA’s met BL en 93% van de AYA’s met DLBCL. Bij kinderen was dit een stuk lager: respectievelijk 11% en 49%.

Reactie prof. dr. M.C. (Monique) Minnema, UMC Utrecht

“Dit onderzoek is een goede eerste stap om inzicht te geven in de zorg voor tieners en jongvolwassenen. We hopen AYA-zorg een speerpunt te maken in ons onderzoek en de zorg van de afdeling hematologie van het UMC Utrecht en daarmee belangrijke verbeteringen te kunnen realiseren.”

 

Reactie dr. Jan Loeffen, Prinses Máxima Centrum

“Recent hebben onderzoekers uit het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie een hoog risicogroep ontdekt dat veel voorkomend is op de tienerleeftijd en tot 70% van de recidieven bij T-LBL kan verklaren. Deze subgroep kenmerkt zich door een unieke samensmelting van 2 genen. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of deze afwijking ook vaker voorkomt bij jongvolwassen en het verschil in overleving kan verklaren”

16 miljoen om in 3 jaar medicijn tegen myeloom te ontwikkelen

jun 2023 | MM

Lees meer over 16 miljoen om in 3 jaar medicijn tegen myeloom te ontwikkelen

Langdurige respons na staken TPO-RA bij primaire ITP

jun 2023 | Benigne hematologie

Lees meer over Langdurige respons na staken TPO-RA bij primaire ITP

Antistollingsmiddel kan miskraam niet voorkomen

jun 2023 | Benigne hematologie

Lees meer over Antistollingsmiddel kan miskraam niet voorkomen

Eerstelijns venetoclax en rituximab bij jonge CLL-patiënten met ongunstig biologisch profiel

jun 2023 | Leukemie

Lees meer over Eerstelijns venetoclax en rituximab bij jonge CLL-patiënten met ongunstig biologisch profiel

Terughoudendheid bloedtransfusiebeleid kent grenzen

mei 2023 | Benigne hematologie

Lees meer over Terughoudendheid bloedtransfusiebeleid kent grenzen

Preoperatieve intraveneuze of orale ijzersuppletie bij patiënten met colorectaal carcinoom

mei 2023 | Benigne hematologie, Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Preoperatieve intraveneuze of orale ijzersuppletie bij patiënten met colorectaal carcinoom

Hersenbloedingen in nieuw perspectief:
het belang van TIME=BRAIN en het couperen van antistolling

2 dec 2024 om 20:00 | Neuro-vasculair

Lees meer over Hersenbloedingen in nieuw perspectief:
het belang van TIME=BRAIN en het couperen van antistolling

AIHA: Diagnostiek en Management van Auto-Immuun Hemolyse

4 nov 2024

Lees meer over AIHA: Diagnostiek en Management van Auto-Immuun Hemolyse

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

21 mei 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

29 feb 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

27 sep 2023 om 20:00 | Benigne hematologie

Lees meer over ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lymfoom

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

zondag 8 dec 2024 t/m woensdag 11 dec 2024 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

EAHAD in ORANJE 2025

donderdag 6 feb 2025 van 18:00 tot 21:45

Lees meer over EAHAD in ORANJE 2025

Groen EHA 2025

donderdag 12 jun 2025 t/m zondag 15 jun 2025 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Groen EHA 2025

Omgaan met remmers vraagt structurele aanpak

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Omgaan met remmers vraagt structurele aanpak

Seksuele gezondheid bespreken blijkt lastig in de praktijk

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Seksuele gezondheid bespreken blijkt lastig in de praktijk

Hemofiliebehandeling nog steeds in de lift

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Hemofiliebehandeling nog steeds in de lift

Nog veel unmet needs op het gebied van hemofilie

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Nog veel unmet needs op het gebied van hemofilie

Gewrichtsschade voorkomen bij mensen met hemofilie cruciaal

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Gewrichtsschade voorkomen bij mensen met hemofilie cruciaal

Vrouwen en bloedingsziekten behoeven bijzondere aandacht

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Vrouwen en bloedingsziekten behoeven bijzondere aandacht

Mentale gezondheid bij hemofilie moet niet onderschat worden

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Mentale gezondheid bij hemofilie moet niet onderschat worden

Seksualiteit onmisbaar onderdeel van de zorg rond hemofilie

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Seksualiteit onmisbaar onderdeel van de zorg rond hemofilie

Fysiotherapie en beweging belangrijk voor alle hemofiliepatiënten

okt 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Fysiotherapie en beweging belangrijk voor alle hemofiliepatiënten

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

okt 2020

Lees meer over De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

AML-Podcastserie

jul 2020

Lees meer over AML-Podcastserie

Stamceltransplantatie bij AML

apr 2020 | Transplantatie

Lees meer over Stamceltransplantatie bij AML

AML-behandeling in de perifere setting

apr 2020

Lees meer over AML-behandeling in de perifere setting

Diagnose en testen bij FLT3+ AML

jan 2020 | Leukemie

Lees meer over Diagnose en testen bij FLT3+ AML

MedNet Hematologie special CAR T

nov 2024

Lees meer over MedNet Hematologie special CAR T

MedNet Hematologie 2024-05

okt 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-05

MedNet Hematologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-04

MedNet Hematologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-03

MedNet Hematologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-02

MedNet Hematologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-01

MedNet Hematologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-06

MedNet Hematologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-05

MedNet Hematologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-04