Tijdens haar promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit vond Nina Roelie Sluiter enkele markers die nuttig kunnen zijn om de preoperatieve work-up van patiënten met colorectaal carcinoom (CRC) en peritoneale metastasen te optimaliseren.
Om te beginnen wilde Sluiter inzicht krijgen in de moleculaire biologie van colorectale peritoneale metastasen. Het proces van peritoneale disseminatie wordt onderverdeeld in twee fasen. Vooral de hechting van tumorcellen aan het peritoneum is essentieel voor het ontstaan van peritoneale metastasen. Voor patiëntenselectie bleken vooral sLea en MUC16 van belang. Antilichamen tegen het α2β1-integrine, CD44 of EpCAM en hyaluronan-gebonden cytostatica kunnen zich richten op adhesiemoleculen en in theorie de vorming van peritoneale metastasen voorkomen.
Zodra een tumorcel zich aan het peritoneale oppervlak heeft gehecht, hangt de vorming van peritoneale metastasen af van de angiogenese. Sluiter analyseerde de expressie van de angiogenesegerelateerde markers VCAN, VEGF en de dichtheid van de microvasculatuur in colorectale peritoneale metastasen. De PCI, hoge VEGF-expressie, leeftijd, lage epitheliale VCAN-expressie en lymfekliermetastasen bleken geassocieerd met een slechte totale overleving (OS) na CRS-HIPEC. De PCI, uitkomst van de resectie en VEGF-expressie waren onafhankelijk geassocieerd met de OS na CRS-HIPEC. De bevindingen suggereren dat aanvullende systemische toediening van anti-VEGF de overleving zou kunnen verbeteren.
Een andere studie biedt een eerste stap in de richting van klinisch gebruik van circulerend tumor (ct)DNA-analyse voor de vroege diagnose, prognose en monitoring van CRC-patiënten. Voor de detectie van CRC kunnen veranderingen in het aantal kopieën en analyse van SEPT9-hypermethylatie veelbelovend zijn. Voor het vaststellen van de prognose zou een mutatieanalyse van KRAS en APC nuttig kunnen zijn volgens de promovenda, terwijl voor monitoring sequentiële ctDNA KRAS-mutatieanalyse zinvol kan zijn.
Bron:
Nina Roelie Sluiter. Peritoneal metastases of colorectal cancer: Insights from molecular and clinical perspectives. Proefschrift, Vrije Universiteit, 13 januari 2022.