De cosmetische geneeskunde omvat een breed pallet aan ingrepen: van ‘injectables’ zoals botox en fillers (inclusief behandeling van de complicaties daarvan) tot laserbehandeling, cosmetische operaties en liposuctie. Wie een cosmetische behandeling wil, doet er goed aan zich gedegen voor te bereiden en de juiste arts te kiezen. Maar dat valt nog niet mee, vertelt dermatoloog Petra Dikrama.
Het is voor de gemiddelde consument lastig om te beoordelen of een arts bevoegd en bekwaam is om een gewenste cosmetische behandeling uit te voeren. Zoeken op internet kan leiden naar verschillende artsen die op dit gebied werkzaam zijn: van basisartsen en tandartsen tot dermatologen en plastisch chirurgen. De functie ‘cosmetisch arts’ is geen beschermde titel, laat Dikrama weten. “Sinds 1 juli 2019 is de cosmetische geneeskunde wel een erkend geneeskundig profiel, met de titel ‘cosmetisch arts KNMG’. De opleiding daarvoor duurt 2 jaar. Voor artsen die zich al bezighielden met cosmetische geneeskunde was er tot 1 juli 2022 een overgangsregeling. Officieel mogen artsen zich nu geen cosmetisch arts meer noemen zonder als zodanig geregistreerd te zijn, maar dat gebeurt nog wel.”
Beroepsverenigingen
Zoeken op internet kan ook leiden naar verschillende beroepsverenigingen, zoals de Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde (NVCG) en de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Dermatologie (NVCD). Dikrama: “De NVCD heeft zich niet aangesloten bij de NVCG en haar leden niet aangemoedigd om zich te laten certificeren als cosmetisch arts KNMG, aangezien dermatoloog al een beschermde titel is. Overigens is er ook binnen de dermatologen die zich bezighouden met cosmetische geneeskunde een groot verschil tussen de uitgevoerde ingrepen en het bekwaamheidsniveau. Er zijn dermatologen die zich enkel nog bezighouden met cosmetische geneeskunde en niet meer met algemene dermatologie, en dermatologen die een beperkte opleiding hebben gedaan op het gebied van cosmetische geneeskunde en bijvoorbeeld cursussen hebben gevolgd van leveranciers.”
Het cosmetische veld is dus erg heterogeen. Dikrama adviseert de consument dan ook om goed onderzoek te doen naar de arts en de kliniek, door op de website te kijken naar: aansluiting bij een beroepsvereniging, opleidingen, aantal ervaringsjaren en door reviews te lezen op bijvoorbeeld zorgkaart.nl of kliniekervaringen.nl. “Je kunt ook via het BIG-register nakijken of een arts daadwerkelijk de titel heeft die hij of zij voert. Besef wel dat iedere BIG-geregistreerde persoon mag injecteren, dus dat zegt niets over het bekwaamheidsniveau.”
Complicaties van fillers
Botox en fillers zijn de meest uitgevoerde cosmetische behandelingen, met de minste kans op complicaties. Complicaties van fillers worden veelal gezien bij permanente fillers (in Nederland sinds 2015 verboden) en bij de oplosbare fillers vaker door factoren die door de arts veroorzaakt zijn, zoals te veel inspuiten of verkeerd injectieniveau. In het Erasmus MC is een spreekuur voor complicaties van fillers, waar dermatologen naar kunnen verwijzen.
Steeds meer mensen hebben een cosmetische hulpvraag, weet Dikrama. “Dermatologen kunnen hun patiënten adviseren en motiveren om gedegen onderzoek naar een behandelaar te doen, niet voor de laagste prijs te gaan en terughoudend te zijn met behandelingen in het buitenland. Het is daarom goed als dermatologen enige kennis hebben over cosmetische geneeskunde.
Adviezen die dermatologen na injectables kunnen geven zijn: de eerste 24 uur niet sporten, geen make-up op de injectieplaatsen en de huid niet masseren. Bij oppervlakkig geplaatste hyaluronzuurbehandelingen, zoals skinboosters, voorzichtig zijn met UV-licht omdat dat hyaluronzuur afbreekt. Ook na cosmetische chirurgie, laserbehandeling of peeling de huid goed beschermen tegen zonlicht, voor een betere genezing.”
Interesse
De jonge generatie dermatologen heeft steeds meer interesse in de cosmetische geneeskunde. In een aantal ziekenhuizen, waaronder het Maastricht UMC+ en het Erasmus MC, is het voor AIOS-dermatologie mogelijk om een verdiepingsstage binnen de cosmetische dermatologie te doen. Daarnaast is het mogelijk om lid te worden van de NVCD, die regelmatig nascholingen voor dermatologen (i.o.) verzorgt. “Persoonlijk vind ik dermatologen, als specialist van de huid, bij uitstek geschikt voor cosmetische geneeskunde”, besluit Dikrama. “Mijn dermatologische kennis helpt mij om de cosmetische geneeskunde beter te bedrijven en vice versa.”
‘Cosmetisch’ dermatoloog
Petra Dikrama deed haar specialisatie tot dermatoloog in het Erasmus MC in Rotterdam en is daarnaast gecertificeerd als micrografisch chirurg en trainer. In het Erasmus MC zette zij samen met dr. Peter Velthuis de verdiepingsstage cosmetische dermatologie op. In het Erasmus MC is het behandelen van fillercomplicaties een onderdeel van deze stage.
Dikrama is tevens docent voor de opleiding tot cosmetisch arts KNMG van de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde (NVCG). Zij startte in 2020 samen met haar zussen een cosmetische kliniek in Utrecht.