‘Synthese van co-enzym Q10 is achilleshiel van resistente MM-cellen’

Delen via:

De metabole route van co-enzym Q10 speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van resistentie bij multipel myeloom (MM). Het is bekend dat statines die route remmen. Dat biedt wellicht aangrijpingspunten voor het doorbreken van de resistentie in MM-cellen. Dat is het resultaat van Nederlands metabolomics-onderzoek dat recent is gepubliceerd in Molecular Omics.

Onderzoekers in het vakgebied metabolomics gebruiken massaspectrometrie om kleine moleculen te meten die betrokken zijn bij stofwisselingsprocessen. Dat levert informatie op over allerlei celprocessen, onder andere de stofwissseling in kankercellen. “Het is al langer bekend dat kankercellen een andere stofwisseling hebben dan gezonde cellen. Zij groeien sneller, wat andere eisen stelt aan de stofwisseling”, vertelt onderzoekster prof. Celia Berkers van de afd. Celbiologie, Metabolisme & Kanker van de Universiteit Utrecht. “Veranderde stofwisseling wordt gezien als een basale eigenschap van kankercellen, en kan ook leiden tot de ontwikkeling van resistentie van cellen tegen medicijnen. Met ons onderzoek hopen we aangrijpingspunten te vinden om die resistentie te doorbreken.”

Mitochondriën

De studie is gedaan met multipelmyeloomcellen. Multipel myeloom (MM) wordt behandeld met proteasoomremmers maar deze vorm van kanker ontwikkelt snel resistentie tegen allerlei medicatie. Daardoor komt de tumor altijd terug. “Om die reden hebben we stofwisselingsprocessen in kaart gebracht in MM-cellen”, vertelt Berkers. “We hebben kleine metabolieten en metabole enzymen in kaart gebracht, en hebben ook geprobeerd om genen te identificeren die betrokken zijn bij resistentie. Door alle data te combineren vonden we dat het metabolisme in de mitochondriën van de resistente MM-cellen sterk verhoogd is.”

Met dit inzicht hebben de onderzoekers gezocht naar een manier om in te grijpen in het metabolisme in MM-cellen, om zo wellicht de resistentie te kunnen opheffen. Het bleek dat de electron transport chain in de mitochondriën betrokken was: “Als we die stilleggen, zijn resistente kankercellen daar gevoelig voor. Co-enzym Q10 is een belangrijk onderdeel van de electron transport chain. We hebben laten zien dat juist co-enzym Q10 belangrijk is voor het ontstaan van resistentie”, aldus Berkers. “En we concluderen dat de syntheseroute van co-enzym Q10 een nieuwe achilleshiel is van deze resistente kankercellen.”

Statines

Interessant aspect is dat al remmers van de co-enzym Q10 synthese bekend zijn, namelijk statines. Die worden al door heel veel mensen gebruikt om de productie van cholesterol te remmen, wat deels gebeurt via dezelfde metabole route. Daarom zijn in cellijnen en bij muizen al de eerste experimenten gedaan met gelijktijdige toediening van een proteasoomremmer en simvastatine. “We zagen synergie in de werking van deze middelen”, laat Berkers weten. “Het is dus erg interessant om te onderzoeken of dit bij patiënten ook zo is. Dan zouden statines de resistentievorming kunnen remmen en wellicht de overlevingskans van MM-patiënten kunnen verhogen. Er zijn al studies die die richting op wijzen. Een interessante onderzoeksvraag voor een klinische studie is of patiënten die statines gebruiken beter reageren op therapie met proteasoomremmers. Het is boeiend om dit samen met artsen verder te gaan onderzoeken.”

Referentie

Zaal EA, De Grooth HJ, Oudaert I, et al. Targeting coenzyme Q10 synthesis overcomes bortezomib resistance in multiple myeloma. Molecular Omics. 2022;18:19-30.

Eenmaal versus tweemaal wekelijks carfilzomib, lenalidomide en dexamethason bij RRMM

okt 2024 | MM

Lees meer over Eenmaal versus tweemaal wekelijks carfilzomib, lenalidomide en dexamethason bij RRMM

Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

okt 2024

Lees meer over Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

“Nog discussie over de betekenis van de VAF”

okt 2024 | MPN

Lees meer over “Nog discussie over de betekenis van de VAF”

Hematologiepatiënten UMCG krijgen farmacogenetisch paspoort

okt 2024 | Leukemie, Lymfoom, Stamceltransplantatie

Lees meer over Hematologiepatiënten UMCG krijgen farmacogenetisch paspoort

Asciminib bij nieuw gediagnosticeerde chronische myeloïde leukemie

okt 2024 | Leukemie

Lees meer over Asciminib bij nieuw gediagnosticeerde chronische myeloïde leukemie

Sanquin: bloedontvanger nu mogelijk ook bloeddonor 

okt 2024

Lees meer over Sanquin: bloedontvanger nu mogelijk ook bloeddonor 

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

21 mei 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Vertraagde eliminatie van hoge dosering methotrexaat. Een nefrologisch probleem of oncologisch noodgeval?

Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

29 feb 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

27 sep 2023 om 20:00 | Benigne hematologie

Lees meer over ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

zondag 8 dec 2024 t/m woensdag 11 dec 2024 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

Emicizumab bij kinderen met hemofilie A met inhibitoren

dec 2017 | Benigne hematologie

Lees meer over Emicizumab bij kinderen met hemofilie A met inhibitoren

Elderly-trial: onderhoud met rituximab bij mantelcellymfoom

dec 2017 | Lymfoom

Lees meer over Elderly-trial: onderhoud met rituximab bij mantelcellymfoom

Nieuwe resultaten EURO-SKI: stoppen met TKI-behandeling bij CML

dec 2017 | Leukemie

Lees meer over Nieuwe resultaten EURO-SKI: stoppen met TKI-behandeling bij CML

Ibrutinib plus venetoclax in recidiverend/refractair CLL

dec 2017 | Leukemie

Lees meer over Ibrutinib plus venetoclax in recidiverend/refractair CLL

Reallifedata TKI-behandeling CP-CML

dec 2017 | Leukemie

Lees meer over Reallifedata TKI-behandeling CP-CML

A+AVD als eerstelijnsbehandeling bij gevorderd hodgkinlymfoom

dec 2017 | Lymfoom

Lees meer over A+AVD als eerstelijnsbehandeling bij gevorderd hodgkinlymfoom

HOVON 126: ixazomib bij oudere MM-patiënten

dec 2017 | MM

Lees meer over HOVON 126: ixazomib bij oudere MM-patiënten

Biomarker respons op 5-Aza bij MDS en AML

jun 2017 | Leukemie

Lees meer over Biomarker respons op 5-Aza bij MDS en AML

TOPSPIN: een nieuw algoritme dat overleving voorspelt

jun 2017 | MM

Lees meer over TOPSPIN: een nieuw algoritme dat overleving voorspelt

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

okt 2020

Lees meer over De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

AML-Podcastserie

jul 2020

Lees meer over AML-Podcastserie

Stamceltransplantatie bij AML

apr 2020 | Transplantatie

Lees meer over Stamceltransplantatie bij AML

AML-behandeling in de perifere setting

apr 2020

Lees meer over AML-behandeling in de perifere setting

Diagnose en testen bij FLT3+ AML

jan 2020 | Leukemie

Lees meer over Diagnose en testen bij FLT3+ AML

MedNet Hematologie 2024-05

okt 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-05

MedNet Hematologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-04

MedNet Hematologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-03

MedNet Hematologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-02

MedNet Hematologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-01

MedNet Hematologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-06

MedNet Hematologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-05

MedNet Hematologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-04

MedNet Hematologie 2023-03

jun 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-03