PFAS is een oraal allergiesyndroom; een allergische reactie die vaak optreedt na inname van bepaald voedsel bij personen die gesensibiliseerd zijn voor pollen. 1
Circa 20-70% van de patiënten die gesensibiliseerd is voor pollenallergenen heeft last van PFAS-symptomen na het eten van rauw fruit, rauwe groenten, noten of bepaalde kruiden. In een Brits cohortonderzoek werd bij 66% van de personen die gesensibiliseerd is voor berk PFAS vastgesteld tijdens een orale voedselprovocatie. Pollen zijn een veel voorkomende oorzaak van astma en rinitis. 2
PFAS onderscheidt zich van primaire voedselallergieën en wordt veroorzaakt door een kruisreactie tussen allergenen in pollen en allergenen in vers fruit en verse groenten. Patiënten hebben vaak last van jeuk of tintelingen in de lippen of mond, een brandend gevoel en zwellingen in de mond, of benauwdheid na inname van vers fruit of verse groenten.
De symptomen van PFAS treden binnen enkele minuten op en kunnen uren aanhouden na het eten van het voedsel in rauwe vorm. In de meeste gevallen worden de verantwoordelijke allergenen snel gedenatureerd door verhitting en spijsvertering (er zijn patiënten die reageren op gekookt voedsel) en ongeveer 2-10% van de patiënten kan nog steeds systemische reacties vertonen. 1,3
Hoe identificeert u deze patiënten?
Er zijn weinig richtlijnen voor de identificatie en behandeling van PFAS. De Amerikaanse voedselallergierichtlijnen adviseren dat artsen rekening moeten houden met de diagnose van PFAS en specifiek IgE-tests moeten uitvoeren voor pollen bij patiënten die last hebben van orofaryngeale symptomen na inname van voedselallergenen die een kruisreactie vertonen met pollenallergenen. 4
Welke voedselallergenen kunnen PFAS veroorzaken?
Gemiddeld hebben patiënten met PFAS vier voedingsmiddelen die leiden tot PFAS-symptomen. In Nederland zijn de meest voorkomende voedselallergenen die PFAS veroorzaken vers fruit (vnl. appel, peer, perzik en kiwi), boomnoten en pinda. 2
Kruisreacties berkenpollen met voedsel 3
Amandel, appel, abrikoos, wortel, selderie, kers, kastanje, cichorei, dadel, venkel, vijg, druif, hazelnoot, nangka (jackfruit), kiwi, meloen, sinaasappel/nectarine, peterselie, pastinaak, perzik, pinda, pistache, peer, pruim, aardappel, spinazie, walnoot, watermeloen
Kruisreacties graspollen met voedsel 3
Appel, wortel, selderie, kamille, kastanje, krent, dadel, aubergine, vijg, druif, kiwi, meloen, paddenstoel, sinaasappel, nectarine, perzik, pistache, tomaat, watermeloen
Kruisreacties bijvoetpollen met voedsel 3
Anijszaad, appel, avocado, karwijzaad, wortel, selderie, kamille, koriander, venkel, mango, mosterd, peterselie, perzik, paprika, zonnebloem, watermeloen
Hoe te testen?
Specifiek IgE onderzoek (ook bekend als Phadiatop en daarvoor als RAST) verschilt niet, wat betreft venapunctie, van de meeste andere bloedonderzoeken. Een kwantitatieve IgE-test levert uitstekende klinische prestaties (sensitiviteit 84-95% en specificiteit 85-94%, afhankelijk van het allergeen). De test kan worden uitgevoerd door uw lokale laboratorium. Een bloedmonster van 1 ml in een serumbuisje is voldoende om op maximaal 10 allergenen te testen en een uitslag van ≥0,1 kUA/l duidt op gevoeligheid.
Wat wordt geadviseerd voor de behandeling van patiënten met PFAS?
De Amerikaanse voedselallergierichtlijnen adviseren PFAS te behandelen door rauw fruit, rauwe groenten of beide (afhankelijk van de ernst van de symptomen van de patiënt) te vermijden in het dieet: patiënten met OAS hebben er baat bij rauw fruit en rauwe groenten te koken om eiwitten te denatureren voor inname.
Echter, indien de symptomen ernstiger zijn, verergeren of verband houden met systemische symptomen, dan wordt aanbevolen het veroorzakende voedsel volledig uit het dieet te schrappen. De NICE-richtlijnen bij voedselallergie adviseren deze patiënten te verwijzen. 4,5
Referenties
1) Up to date. Pollen-food-allergy-syndrome; laatst geraadpleegd in juni 2016.
2) Skypala IJ, et al. Clin Exp Allergy 2013;43:928-940.
3) Price A, et al. Dermatitis 2015;26:78-88.
4) Sampson HA, et al. J Allergy Clin Immunol 2014;134:1016-1025.
5) National Institute for Health and Care Excellence. Food allergy in children and young people (CG116). 2011. Londen: National Institute for Health and Care Excellence.