Zorg op afstand is eigenlijk zorg dichtbij (huis)

Delen via:

Dermatologen moeten zich klaarmaken voor digitale zorg, zo vermoeden Juul van den Reek (Radboudumc) en Annefloor van Enst (NVDV). Vanuit ZonMw zijn zeven projecten gehonoreerd om zorg op afstand in verschillende vakgebieden, waaronder de dermatologie, te gaan onderzoeken. Zorg op afstand klinkt afstandelijk, maar dat zou het niet moeten zijn als op de juiste manier wordt ingezet. Eigenlijk zou het zorg dichtbij (huis) moeten heten.

Ruim 1 miljoen Nederlanders hebben psoriasis of constitutioneel eczeem. Zoals bekend krijgt een deel van deze patiënten een biological of andere systemische medicatie. Zij worden intensief begeleid en komen gemiddeld iedere 3 tot 6 maanden op controle. “Sommige patiënten gebruiken deze geneesmiddelen al jarenlang; bij hen is de ziekte zeer goed onder controle. De vraag is of je deze patiënten zo frequent poliklinisch moet zien. Weliswaar zitten we bij het gebruik van sommige van die medicijnen vast aan labcontroles, maar die kunnen ook in een prikpost in de buurt plaatsvinden, dus dicht bij huis.”

Lessen uit de coronaperiode

Tijdens de coronacrisis vond de zorg noodgedwongen grotendeels op afstand plaats, ook van patiënten met een chronische huidziekte. Dit heeft belangrijke inzichten gegeven in de mogelijkheden van zorg op afstand bij deze specifieke patiëntenpopulatie. “In de afgelopen 2 jaar heeft iedereen wel wat ervaring opgedaan met zorg op afstand”, benoemt Van Enst. “Sommige dermatologen zijn er nog steeds veel mee bezig, en andere helemaal niet. We willen weten wat hun ervaringen zijn geweest, en wat ze wel of niet fijn vonden.”

Van den Reek heeft het idee dat dermatologen deze patiënten tijdens de coronapandemie via zorg op afstand best goed konden begeleiden. “Maar nu de storm weer is gaan liggen, gaan we snel terug naar ons oude gedrag.”

Dermatoloog

Dr. J.M.P.A. van den reek, dermatoloog in het Radboudumc

Maakt dit dat het voor jullie project lastiger is om zorg op afstand voort te zetten? “Dit maakt het vooral zinnig”, reageert Van den Reek. “Het is goed om hier heel bewust mee bezig te zijn, en je af te vragen: Waar kan de zorg op afstand wel en onder welke omstandigheden niet? Hoe moeten we dat inbouwen? En hoe moeten we het goed regelen voor iedereen, zodat dermatologen en patiënten zich er goed bij voelen? Waarschijnlijk gaat zorg op afstand meer plaatsvinden dan tegenwoordig.”

Lopende project

De NVDV, onderzoekers van het Radboudumc en UMCU, KSYOS, Psoriasispatiënten Nederland en de Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem denken dat een gedeelte van de zorg blijvend op afstand aangeboden kan worden. Daarom zijn dermatologen, patiënten en onderzoekers een gezamenlijk project gestart, om te inventariseren wat de mogelijkheden zijn van zorg op afstand. Daarbij worden de ervaringen en data vanuit de coronaperiode meegenomen. “De patiëntenverenigingen zijn heel enthousiast over de mogelijkheden”, laat Van Enst weten. “Ze vinden de mogelijkheid om zorg op afstand aan te bieden veel patiëntvriendelijker.” Voor hen is het namelijk geen zorg op afstand, maar dichtbij, thuis.

Dit project is begonnen met een systematisch literatuuronderzoek, waarbij wordt geïnventariseerd wat de gunstige of ongunstige effecten zijn van zorg op afstand in de dermatologie.

Vervolgens zal door middel van enquêtes en interviews in kaart gebracht worden hoe dermatologen en patiënten met psoriasis en constitutioneel eczeem de zorg op afstand hebben ervaren in vergelijking met face-to-facezorg. “Daarnaast gaan we een paar focusgroepen doen, om meer verdieping te krijgen bij de enquêtes”, vertelt Van Enst.

“We doen dit onderzoek om te bepalen wat wel of niet mogelijk is”, voegt Van den Reek toe. “Je kunt immers niet alle lichaamsdelen op de camera zetten. Niet iedereen vindt dat prettig. Wij hebben goede lampen met speciaal licht. Die zijn natuurlijk niet aanwezig bij de patiënt thuis. Als iemand met een slechte camera werkt, dan kun je de huidlaesies soms moeilijk beoordelen.”

Enerzijds is de dermatologie ideaal voor videoconsulten, anderzijds zitten er dus ook beperkingen aan. In dit project wordt bepaald wat mogelijk is. Er wordt ook gekeken naar de effecten op de mobiliteit en CO2-emissie. Dat kunnen immers ook redenen zijn om patiënten niet onnodig naar het ziekenhuis te laten komen.

Aanpassing van de richtlijnen

Het plan is om eind van dit jaar de resultaten van het systematisch literatuuronderzoek, de kwantitatieve analyse, enquêtes en focusgroepen aan de richtlijnwerkgroepen te kunnen voorleggen.

De resultaten van deze verschillende onderdelen van dit project vormen de basis voor een aanpassing van de richtlijnen over psoriasis en constitutioneel eczeem en het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal. Het plan is om aan deze richtlijnen een module toe te voegen met adviezen voor hoogkwalitatieve en veilige zorg op afstand. “We pleiten er niet voor dat iedereen zorg op afstand moet krijgen, maar we willen verkennen voor wie het wel of niet geschikt is”, benadrukt Van den Reek. “Dat geeft dermatologen en patiënten meer houvast.”

Dosisreductie van biologicals bij psoriasis

In een afgerond project hebben Van den Reek en collega’s de mogelijkheden van dosisreductie van biologicals voor psoriasis in kaart gebracht. “Het doel is om die medicijnen indien mogelijk af te bouwen. We zagen dat 53% van de patiënten die onder behandeling van een TNF-alfa-remmer of ustekinumab een stabiele ziektecontrole had, de medicatie kon afbouwen.” Dit vormde de basis voor meerdere lopende onderzoeken.

Omdat biologicals dure geneesmiddelen zijn die de patiënt normaliter levenslang zou moeten gebruiken, levert het niet alleen gezondheidswinst op voor de patiënt, maar resulteert het ook in een vermindering van zorgkosten, als patiënten deze medicijnen kunnen afbouwen of stoppen.

“In de Sint Maartenskliniek vindt ook veel onderzoek plaats naar de mogelijkheden van dosisreductie voor reumatische indicaties. Zij zijn ook betrokken geweest bij de eerste afbouwstudie”, vertelt Van den Reek.

Lopend onderzoek

Omdat de biologicals zijn geregistreerd voor één dosering, zijn Van den Reek en collega’s momenteel aan het inventariseren op welke manier de mogelijkheid van dosisreductie over Nederland uitgerold kan worden. “Hier zijn we heel actief mee bezig door middel van een implementatieproject.”

Daarnaast zijn de Nijmeegse artsen en onderzoekers anderhalf jaar geleden begonnen met eenzelfde soort studie samen met België (UGent), ook gesponsord door ZonMw en de Belgische counterpart KCE, waarin de allernieuwste biologicals, zoals IL-23-remmers en IL-17-remmers op een vergelijkbare manier worden afgebouwd. “Voor die studie zijn we momenteel aan het includeren”, zegt Van den Reek. “De inclusie gaat echter niet zo snel, onder andere door de coronapandemie. We hopen over 2 jaar resultaten te hebben.”

Referenties

  1. Project Zorg op afstand voor patiënten met psoriasis en constitutioneel eczeem die biologicals of andere systematische medicatie gebruiken. www.zonmw.nl.
  2. Project Implementatie van dosisreductie van biologics bij psoriasis. www.zonmw.nl.

Onvoldoende oog voor mens in nazorgtraject uitgezaaid melanoom

mei 2020 | Dermato-oncologie

Lees meer over Onvoldoende oog voor mens in nazorgtraject uitgezaaid melanoom

Bimekizumab bij actieve arthritis psoriatica: BE ACTIVE

mei 2020 | Arthritis psoriatica

Lees meer over Bimekizumab bij actieve arthritis psoriatica: BE ACTIVE

Ingenolmebutaat definitief van de markt

mei 2020 | Actinische keratose

Lees meer over Ingenolmebutaat definitief van de markt

COVID-19 bij patienten met immuungemedieerde inflammatoire aandoeningen

mei 2020 | Arthritis psoriatica, IBD, Psoriasis, RA, Spondyloartritis, Virale infecties

Lees meer over COVID-19 bij patienten met immuungemedieerde inflammatoire aandoeningen

Recidief melanoom na adjuvante anti-PD-1-therapie


mei 2020 | Dermato-oncologie

Lees meer over Recidief melanoom na adjuvante anti-PD-1-therapie


De zorg eerst op adem laten komen of de economie aanjagen

mei 2020

Lees meer over De zorg eerst op adem laten komen of de economie aanjagen

Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

10 dec 2024 om 20:00 | Eczeem

Lees meer over Van data naar doen! Nieuwe perspectieven in de systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

13 nov 2024 om 20:00 | Huidinfecties

Lees meer over Masterclass Hidradenitis Suppurativa (HS)
Barrières doorbreken in HS: Real World Evidence en Casuïstiek

Verdachte huidafwijkingen onder de loep

16 okt 2024 om 20:00

Lees meer over Verdachte huidafwijkingen onder de loep

Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

30 jul 2024 | Artritis, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: Psoriatic Disease recente ontwikkelingen in de behandeling

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Lymfoom

Lees meer over E-learning flow cytometry immunophenotyping in cutaneous T-cell lymphoma

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Dermatologen van de Toekomst 2025

vrijdag 17 jan 2025 van 09:45 tot 16:30 | Dermato-oncologie, Eczeem

Lees meer over Dermatologen van de Toekomst 2025

Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

okt 2024 | Eczeem

Lees meer over Handeczeem op afstand diagnosticeren? Kan gewoon

Melanoom in vroeg stadium op het spoor

okt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Melanoom in vroeg stadium op het spoor

Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

okt 2024

Lees meer over Sociale media hebben meer skininfluencers nodig

Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

okt 2024

Lees meer over Nieuw middel tegen urticaria effectief en veilig

Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

okt 2024

Lees meer over Late breaking: nemolizumab bij prurigo nodularis na 52 weken ook veilig

Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

sep 2024

Lees meer over Een aanvullend medicament voor trichotillomanie?

Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

sep 2024 | Eczeem

Lees meer over Eczeem, oogaandoeningen en het effect van tralokinumab

Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

sep 2024 | Bacteriële infecties, Eczeem, Huidinfecties, Schimmelinfecties

Lees meer over Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

sep 2024 | Dermato-oncologie, Eczeem, Psoriasis, Rosacea

Lees meer over Valkuil van diagnostische AI-modellen: niet alert op huid van kleur

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2024-04

okt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-04

MedNet Dermatologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-03

MedNet Dermatologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-02

MedNet Dermatologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Dermatologie 2024-01

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03